اصطلاح مرغ گینه نام رایج هفت گونه از خانواده گالیناکوس است که بومی قاره آفریقا بوده که سازگار به نواحی خشک آفریقاست. مرغ مروارید احتمالا در ابتدا توسط یونانیان باستان نگهداری و پرورش داده می شده است. رومی ها این مرغ را به عنوان پرنده خانگی نگهداری می نموده و یکی از لذیذترین غذاهای ان زمان بشمار می رفته است.
انها برای اولین بار این پرنده را با خود به فرانسه بردند. بعد از پایان اقتدار رومی ها مرغ شاخدار به دست فراموشی سپرده شد تا این که در قرن ۵۱ میلادی دگر بار بعنوان یکی از سرچشمه های مواد غذایی شناخته شد. مرکز اصلی مرغ شاخدار از افریقا و کشور گینه است به همین خاطر مرغ گینه نیز گفته می شود.
امروزه فرانسه بعنوان بزرگترین کشور تولید کننده این مرغ در جهان شناخته شد. طعم گوشت این مرغ مشابه طعم گوشت پرندگانی همچون کبک و بلدرچین و قرقاول بوده و دارای ارزش غذایی بالایی می باشد.فاقد چربی و حاوی اسیدهای چرب ضروری است. در بیشتر نواحی جهان آنها را برای طعم لذیذ گوشت و تخم آنها پرورش می دهند.
سه گونه از مرغ مروارید معمولا در جهان رایج ترند , که عبارتند از :
- مرغ مروارید
- مرغ گینه سفید
- بنفش کم رنگ
مرغ گینه نیز معمول ترین بین آنهاست. پرورش مرغ مروارید در کنار اردک، غاز و بوقلمون و بلدرچین و کبک و قرقاول می تواند از اتکا کشور به گوشت مرغ بکاهد و می تواند منبع درآمد خوبی برای جویندگان کار در بخش دامپروری باشد .اگر چه هنوز گوشت و تخم آن جایگاه خود را در جامعه پیدا نکرده است.
ویژگی های مرغ مروارید (شاخدار)
سرو گردن آنها لخت است. نر ها نسبت به ماده ها دارای سیخک بزرگتری هستند. این پرنده بسیار ترسو بوده و معمولا دسته جمعی هستند. به تاریکی علاقه دارند و وقتی که ترسیده باشند مخفی و بی حرکت باقی می مانند. در نتیجه در ساختمانهای کم نور و با روشنایی کم می توان تعداد زیادی مرغ مروارید پرورش داد.
این پرنده بسیار پر سر و صدا است و ترجیح می دهد که به خانه های مسکونی نزدیک نشود .در حالت وحشی گیاهان نقش بسیار زیادی در تغذیه آنها بازی می کند. در هنگام غذا خوردن کمتر پای خود را به دانخوری می زنند اما با حرکات سر موجب هدر رفتن غذای موجود در دانخوری می شود, به ویژه زمانی که خوراک بسیار خورد شده باشد. مرغ گینه نسبت به دیگر مرغ ها در برابر گرما و حمل و نقل و جابجایی مقاوم تر هستند.
برخی از ویژگی های منحصر به فرد مرغ گینه و برتری آنها نسبت به مرغ عبارتند :
- پرندگان مقاوم و جان سختی هستند
- مقاوم در برابر بسیاری از شرایط آب و هوایی
- مقاوم در برابر بسیاری از بیماری های شایع
- نیاز به لانه های گران قیمت نمی باشد
- قابلیت چرایی بالا
- مصرف خوراک هایی که در تغذیه مرغ از آن نمی توان استفاده کرد
- مقاوم تر در برابر مایکوتکسین ها و آفلاتوکسین
- پوسته تخم, مرغ گینه سخت تر از پوسته تخم مرغ بوده و شکستگی آن نیز کمتر است
- گوشت مرغ مروارید غنی از ویتامین و از نظر کلسترول کم بوده است
پرورش مرغ گینه بصورت سنتی
در این روش پرندگان در فضایی ازاد یا در محوطه فنس نگهداری می شوند. برای هر پرنده رعایت بهداشت بسیار مهم است زیرا منشاء بیشتر بیماریهای طیور عدم رسیدگی به بهداشت محیط است. این پرنده در نگهداری بصورت سنتی از مقاومت بیشتری برخوردار می شود. تاثیر نور خورشید در زیر پوست پرندگان کمک به تولید ویتامین D3 می باشد.
نقش این ویتامین در تنظیم متابولیسم و فسفر و کلسیم می باشد. به همین علت پرندگانی که در معرض آفتاب هستند از استخوان بندی محکم تری بر خوردارند. مرغ مروارید نیمه وحشی هستند مانند کبک پرواز می کنند اما بر خلاف کبک به محیط عادت می کنند و در محیط آزاد صبح زود به دنبال غذا می روند و معمولا از مقر خود زیاد دور نمی شوند و باتاریک شدن هوا بر می گردند.
حیوانات وحشی قادر به گرفتن انها نیستند وقتی با انها روبرو می شوند دسته جمعی با سر و صدای زیاد بسوی دشمن حرکت میکنند که موجب وحشت دشمن شده و فرار می کنند. باغ ها، زمینهای کشاورزی، محیط های باز، خانه ها با محوطه بزرگ، بهترین مکان ها برای نگهداری این مرغ است.
مرغ مروارید را میتوان در کنار مرغ خانگی بوقلمون و … نگه داری کرد.مرغ شاخدار به ندرت کرچ می شود.به همین دلیل در طول بهار و تابستان حدود 100 الی 150 عدد تخم می گذارد. تعداد 15 عدد زیر پای مرغ و تعداد 22 عدد زیر بوقلمون کافیست. به دلیل طبیعی بودن درصد جوجه درآوری بسیار بالا است و مادر میتواند براحتی جوجه ها را بزرگ کند.
بهتر است مادر و جوجه ها را تا 20 روزگی در محیطی به مساحت 1 مترمربع نگهداری کرد و بعد از ان بیرون اورده و به محیط عادت دهید. در طول این مدت از غذای کرامبل که بصورت پودر است استفاده کنید. جوجه هایشان بسیار ترسو و وحش هستند. اگر بتوانید در چند روز اول تخم مرغ اب پز در کنار دانه به جوجه ها بدهید تمام ویتامین های بدن انها را تامین می کند.
مواظب باشید ظرف ابخوری انها طوری نباشد که جوجه ها خیس شوند. سعی کنید از آبخوری مخصوص استفاده کنید تا جوجه ها از بین نروند. وجود کنه های ریز در بدن جوجه ها موجب از پای در اوردن انها می شود که در صورت مشاهده می توانید از پودر مورچه به مقدار کم استفاده کنید.
پرورش مرغ مروارید (گینه) بصورت صنعتی
در جوجه کشی مصنوعی دمای مطلوب جهت جوجه در آوری 37.5 درجه سانتیگراد یا 99.5 درجه فارنهایت است. رطوبت مناسب بین 55 تا 60 درصد میباشد.حرارت مناسب برای جوجه ها در هفته اول 36 تا 38 درجه سانتیگراد بوده که می توان هر هفته 2 درجه حرارت را کاهش داد و به 20 درجه سانتیگراد رسانید.
رعایت سکوت و نور کم دائمی سبب جلوگیری ازترس جوجه ها و نشان دادن عکس العمل های شدید می گردد. با توجه به مصرف کم اب توسط جوجه ها بهداشت محیط و اب سالم و ظروف تمیز غذا خوری و ضد عفونی محیط توسط قارچ کش های مخصوص سالن های پرورش طیور بخصوص در 8 هفته اول نقش بزرگی را برای جلوگیری از تلفات احتمالی جوجه های مرغ مروارید ایفا می کند.
وزن تخم ها در حدود 40 گرم و در نژادهای پرورشی این مرغ تعداد تخم های گذارده شده به 170 عدد در طول سال می رسد. اولین تخم به صورت معمول در سن 31 هفتگی گذاشته می شود. احتیاجات پروتئینی مرغ گینه بیشتر از مرغان محلی است. در طول دوران تخم گذاری مرغ مادر نیاز به 100 تا 110 گرم غذای مناسب چون مخلوط ذرت با کنجاله بادام زمینی تخم پنبه علوفه و …
که در واقع تامین کننده نیاز های بدنش چون کلسیم، فسفر، پروتئین خام، لایزین متیونین، متیونین سیستین است را دارد. این مرغ نسبت به پرندگان دیگر مقاومت بیشتری را در قبال بیماریهای مرسوم همچون بیماریهای ویروسی باکتریایی از خود نشان می دهند. جوجه های آن در طول هفته های اول زندگی خویش در مقابل بیماری نیوکاسل مقاوم نیستند.
تاکنون بیش از چهارده نوع بیماری (ویروسی-باکتریایی-انگلی و کمبود تغذیه ای به عنوان مثال ویتامین B2 که سبب خمیدگی انگشتان پا میگردد) در بین جوجه ها به ثبت رسیده ولی قدر مسلم آن است که اعمال مدیریت صحیح که نهایتا منجر به رعایت اصول بهداشتی می تواند در هفته اولیه از مرگ و میر جوجه ها جلوگیری بعمل آورد.
مرغ های پرورشی بعد از 10 تا 12 هفته با وزن 1.6 کیلوگرم به بازار عرضه می گردد. گوشت مرغ مروارید بسیار نرم و دارای مقدار کمی چربی ولی سرشار از پروتئین و کلسترول کم و نیاسین خوب است و به عنوان تامین کننده منبع ویتامین B6 سلنیوم و ویتامینهای دیگر مورد نیاز بدن انسان می باشد.
خصوصیات مرغ مروارید (گینه یا شاخدار)
مرغان گینه جزو رده ی پرندگان قرقاول محسوب میشوند، این مرغان به علت دارابودن بدنی قوی و نسبتآ گرد و توپر جلب توجه میکنند. اندازه مرغ مروارید در نژادهای مختلف متفاوت بوده و ما بین 40 تا 72 سانتیمتر در طول است و وزن آنها نیز به 700 گرم تا 2.5 کیلو گرم می رسد.
معمولا علامت خاصی برای تشخیص جنسیت این پرنده وجود ندارد ولی قدر مسلم آن است که نرها از ماده ها بزرگترند و ماده ها دارای جثه ای ظریفتر و صدایی که از خود تولید می کنند تندتر و آرامتر است و شاخ نرها کمی بزرگتر از جنس ماده است. فعالیت این پرندگان در طول روز است و معمولا در هنگام گرمای طاقت فرسای ظهر استراحت می کنند.
در هنگام غروب بدنبال درختی برای گذراندن شب می گردند و تا صبحگاهان بر بالای درخت باقی می مانند. بیشتر فعالیت مرغ گینه در طی ساعات اولیه صبحگاه و قبل از غروب آفتاب می باشد. مرغ مروارید از قلمرو خاصی برای خویش دفاع نمی کنند و نیاز به حرکت زیاد دارند و بسیار ترسو و عصبی می باشند که سبب جیغ زدنهای پی در پی آنها در هنگام ترس خواهد شد.
در فصل جفتگیری معمولا هر جفت به دنبال مکانی مناسب چون درون تنه درختان، لابه لای بوته های انبوه و علوفه های بلند و متراکم و یا در درون سوراخی در زمین گشته و با پیدا نمودن محل مناسب ماده ها شروع به ساخت لانه که جمع آوری علوفه های خشک است، می کنند.
در این هنگام نر پرنده از وی جدا شده و در فاصله ای مشخص به نگهبانی و آگاه ساختن مرغ ماده از خطرات احتمالی با صدای بلند می پردازد. در شرایط مناسب این پرندگان تا دو مرتبه در سال اقدام به جفتگیری ، تخم گذاری و پرورش جوجه می نمایند.
بلوغ مرغ مروارید
مرغ مروارید در سن 6 تا 7 ماهگی به سن بلوغ می رسند. مرغ مادر اقدام به گذاردن 4 تا 19 عدد تخم نموده و زمان خارج شدن جوجه ها از تخم 23 تا 28 روز به طول می انجامد. جوجه ها بعد از خارج شدن از تخم بلافاصله لانه را ترک کرده و در کنار والدین بدنبال غذا گشته و به گروه می پیوندند.
در تمام مدتی که مادر بر روی تخم ها خوابیده جفت وی به نگهبانی در اطراف لانه می پردازد. بزرگترین دشمن جوجه ها، گربه ها ، کلاغ ها و دیگر پرندگان شکاری، جانوران چون سمور و روباه و موش صحرایی و … می باشند.
| تعداد تخم تولیدی | 159.4 عدد |
| وزن متوسط تخم تولیدی | 47.7 گرم |
| مقدار دان مصرفی | 117.3 گرم |
| دان مصرف شده برای تولید یک عدد تخم | 241 گرم |
| دان مصرف شده برای تولید یک کیلو تخم | 5.159 کیلوگرم |
| مقایسه کمی و کیفی تخم مرغ مروارید و تخم مرغ معمولی |
||
| اجزاء | تخم مرغ معمولی | مرغ گینه |
| وزن کل | 58 گرم | 46.9 گرم |
| وزن پوسته | 6.6 گرم | 8 گرم |
| وزن زرده | 17.3 گرم | 15.8 گرم |
| وزن سفیده | 34.1 گرم | 23.1 گرم |
| فسفر | 101 میلی گرم | 61.4 میلی گرم |
| ویتامین A | (I.E)555 | (I.E)927 |
| ویتامین e | – | 2.3 میلی گرم |
| ویتامین B12 | 0.13 میلی گرم | 7.6 میلی گرم |
عادات غذایی
غذای اصلی مرغ گینه تشکیل شده از میوه، گل، برگ، بذر و ریشه گیاهان، علف و حشراتی همچون کرم، جیرجیرک، سوسک، ملخ، هزار پا، عنکبوت، کنه، مورچه، حلزون، و دگر حشرات بی مهره و حتی مارهای کوچک می باشد.
درصد بالای غذای یافت شده با تحقیقاتی که بر روی گونه های وحشی این پرندگان انجام گرفته است مشخص شده که آنان در هنگام یافتن غذا دسته های میمونها را تعقیب می کنند تا ته ماندهای غذاهایی که از بالای درخت به پائین می ریزد را بخورند. این پرندگان حتی بدنبال دسته های پاویانها یا گله های دیگر حیوانات به راه می افتند تا حشراتی را که از ترس آنها در چراگاه از جلوی آنان اقدام به فرار کردند را شکار کنند.
در چینه دادن این پرندگان در نوع پرورشی دانه های ذرت بوده البته باید در نظر داشت که در گونه های مختلف تنوع غذایی نیز متفاوت است. احتیاجات پروتئینی مرغ مروارید بیشتر از مرغان محلی است.
در طول دوران تخم گذاری مرغ مادر نیاز به 100 تا 110 گرم غذای مناسب چون مخلوط دانه ذرت با کنجاله بادام زمینی، تخم پنبه، علوفه و غیره که در واقع تامین کننده نیازهای بدنش چون کلسیم، فسفر، پروتئین خام، الیزین، متیونین، متیونین سیستین است را دارد. مرغهای پرورشی بعد از 10 تا 12 هفته با وزن 1.6 کیلوگرم به بازار عرضه می گردند.
گوشت مرغ گینه بسیار نرم و دارای مقدار کمی چربی ولی سرشار از پروتئین و کلسترول کم است و به عنوان تامین کننده منبع ویتامین B6 ، سلنیوم و ویتامینهای دیگر مورد نیاز بدن انسان میباشد.
بازاریابی مرغ مروارید
در زمان فروش، میتوان این پرندگان را به طور زنده به افراد علاقه مند به گوشت این پرنده و یا پرورش دهندگان پرنده های زینتی فروخت. همچنین می توان با بازاریابی در هتل ها و رستورانهای لوکس پرداخت مرغ گینه در حدود 15 هفتگی اماده فروش می شوند و در 16 تا 18 هفتگی باید فروخته شود.
در صورتی که قصد پرورش صنعتی مرغ مروارید را دارید، حتما پیش از آغاز سرمایه گذاری، در زمینه فروش گوشت و تخم و سایر محصولات آن به روش های مختلف تحقیق کنید تا خدای نکرده دچار ورشکستگی و زیان نشوید.