الاغ حیوانی بارکش، اما نه دیگر بارکشی تنها مزیت این حیوان چهار پا نیست امروز استفاده از شیر الاغ و همچنین فضولات این حیوان با عنوان عنبر نسارا در طب سنتی به قدری مورد توجه قرار گرفته است که علاوه بر اینکه این حیوان را وارد حیطه دامداری کرده است بلکه محصولاتش جنبه صادراتی پیدا کرده و پرورش الاغ شیری به عنوان یک صنعت پر درآمد معرفی می شود.
ایده قابل توجه، بدیع و سودآوری که می توان به عنوان یک نمونه منحصر به فرد از آن یاد کرد. تنها یک نمونه از محصولات الاغ ، پنیر به دست آمده از این حیوان است که در بازارهای اروپایی ۱۰۰۰پوند قیمت دارد.
برای تهیه یک کیلو پنیر الاغ باید از ۲۵ کیلو شیر آن استفاده کرد. چینی‌ها هم از پوست الاغ برای تولید نوعی پلاتین استفاده می کنند که بر اساس طب سنتی چینی برای درمان سرگیجه، قاعد‌گی نامنظم، بی‌خوابی و بهبود گردش خون بسیار مفید است.
بازار قابل توجه از محصولات
طاهره زارع، بانوی کارآفرین اشکذری نخستین مزرعه پرورش الاغ را در روستای تقوّیه بخش خضرآباد این شهرستان راه اندازی کرده است. بدون تردید این پرسش در ذهن بسیاری از خوانندگان به وجود آمده که پرورش الاغ چه ویژگی‌هایی دارد که این بانوی اشکذری به سمت آن جلب شده است؟
ویژگیهای اقتصادی پرورش الاغ تنها به پنیر و پوست این حیوان ختم نمی‌شود، با توجه به خواص دارویی و صنعتی برخی فرآورده‌های قابل استحصال از الاغ، همچنین در کشورهای مختلف مانند چین و برخی کشورهای آفریقایی در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است.
و دیگر کشورها نیز در زمینه واردات و پرورش این حیوان اقداماتی را آغاز کرده‌اند. شیر، پوست و حتی فضولات الاغ که با نام «عنبرنسارا» شناخته می‌شود، خواص درمانی دارد و در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
طاهره زارع با اشاره به روزهای ابتدایی اجرای ایده کارآفرینی اش می‌گوید: «با سرمایه‌گذاری اولیه ۳۰ میلیون تومان آغاز شد و هم اکنون در این مزرعه ۱۵۰ راس الاغ وجود دارد که از این تعداد ۴۰ راس آن شیرده هستند.»
تولید روزانه ۳۰ کیلوگرم شیر
این بانوی کارآفرین اشکذری با اشاره به اینکه کار پرورش الاغ را از سال ۹۲ آغاز کرده، تصریح کرد: «خرید الاغ‌ها از شهرستان لردگان استان چهارمحال و بختیاری انجام و برای خرید هر الاغ و کره آن یک میلیون تومان هزینه شد.»
زارع از تولید روزانه ۳۰ کیلوگرم شیر در مزرعه پرورش الاغ خبر داد و گفت: «شیر تولیدی به صورت قرارداد یک ساله کیلویی 20 هزار تومان و از طریق فروش خانگی هر کیلو 40 هزار تومان انجام می‌شود. شیر الاغ برای درمان برخی بیماریها مانند آسم، قند خون، سرماخوردگی، آلرژی و برای پایین آوردن تب ناشی از عفونت تجویز می‌شود.»
وی تصریح کرد: «از دیگر فرآورده های الاغ، روغن قلم پا و پی آن است که کیلویی ۴۰۰ هزار تومان به فروش می‌رسد، ولی به دلیل اینکه بیماری و تلف‌شدگی در حیواناتی مانند الاغ بسیار کم است، تولید این فرآورده اندک است.»
انگیزه ایجاد مزرعه پرورش الاغ شیری
زارع درباره انگیزه ایجاد مزرعه پرورش الاغ گفت: «برای بهبودی فرزندم که از بیماری آلرژی شدید رنج می‌برد، پزشک شیر الاغ تجویز کرد؛ از این رو در ابتدا برای درمان خانگی چند الاغ خریداری کردم و بعدا تعداد آن ها را افزایش دادم.
فضولات الاغ یا عنبرنسارا نیز اثر آنتوبیوتیکی دارد و برای درمان سرماخوردگی، بیماریهای تنفسی، برونشیت و خارش پوست مفید است، از آن در آفت‌کشی و کرم‌کشی مزارع نیز استفاده می‌شود و هم‌اکنون فضولات این حیوان کیلویی ۴ هزار تومان به فروش می‌رسد.»
این بانوی کارآفرین درباره مشکلات این مزرعه نیز گفت: «کمبود آب و علوفه در روستا به دلیل خشکسالی برای بخش کشاورزی مشکل‌ساز شده و هم‌اکنون هزینه زیادی برای تامین آب پرداخت می‌شود.» وی فقدان مکان مناسب در محدوده خارج از روستا برای نگهداری از الاغ‌های این مزرعه و اجبار به نگهداری حیوانات در محدوده روستا که با اعتراض مردم مواجه شده را از مشکلات مقابل روی این مزرعه عنوان کرد.
نیازسنجی صحیح برای سرمایه گذاری در پرورش الاغ
نخستین و مهمترین معادله در راه اندازی یک کسب و کار، نیازسنجی از بازاری است که کارآفرین قصد ورود و سرمایه گذاری در آن را دارد. گزاف نیست اگر این مرحله را شاه‌کلید توفیق یا عدم توفیق یک سرمایه‌گذاری محسوب کنیم.
ایده پرورش الاغ از جمله ایده هایی است که می توان آن را یک نمونه مناسب از نیازسنجی صحیح تلقی کرد؛ شاید تصور کنید که خاویار گرانترین فرآورده حیوانی در تمام جهان باشد، اما پنیر تولید شده از شیر الاغ هم ازجمله محصولاتی است که طالبان آن باید پول هنگفتی برای آن پرداخت کنند.
آدمهای زیادی در کشورهای مختلف نیستند که بتوانند این پنیر را امتحان کنند. قیمت این پنیر به قدری زیاد است که فقط آدمهای خاص علاقه مند به فرآورده های لبنی شاید دل به دریا بزنند و برای امتحان طعم آن پول شان را خرج کنند.
این پول در واقع به خاطر پنیری است که از شیر این حیوان تهیه می شود. برای دیدن تنها کارخانه تولید پنیر الاغ جهان باید به ۵۰ مایلی غرب بلگراد بروید. جایی که مدت زیادی طول می‌کشد تا صاحبان کارخانه بتوانند از ۲۵ لیتر شیر، یک کیلوگرم پنیر تهیه کنند.
به گفته صاحبان این کارخانه، تهیه پنیر از شیر الاغ بسیار زمانبر است، به همین خاطر قیمت پنیر آنها اینقدر بالاست و بیشتر از ۱۰۰۰ پوند برای هر کیلوگرم در می‌آید. مواد اولیه مورد نیاز این کارخانه از اقصا نقاط جهان تامین می‌شود و مشتریان خاص و ثروتمندی در لیست مصرف این محصول قرار دارند.
برخی از ثروتمندان اعتقاد دارند که شیرش برای لطافت پوست مفید است و به همین خاطر هزینه گزافی را پرداخت می‌کنند تا از محصولاتی که از شیرالاغ به دست می‌آید، استفاده کنند.
بازار پر رونق الاغ در جهان
تاجران چین در سال‌های اخیر تجارت گسترده ا‌ی با خرید و فروش الاغ از سراسر جهان به راه انداخته اند. در گذشته کشورهای آفریقایی مقصد اصلی تاجران چینی برای خرید الاغ و فرآورده هایش بودند، اما در سال‌های اخیر کشورهای آسیایی نیز به لیست تجار چینی برای تجارت الاغ اضافه شده اند.
بر اساس گزارش نیویورک تایمز، چینی‌ها از پوست الاغ برای تولید نوعی پلاتین استفاده می‌کنند که بر اساس طب سنتی چینی برای درمان سرگیجه، قاعد‌گی نامنظم، بی‌خوابی و بهبود گردش خون بسیار مفید است.
افزایش تقاضا برای واردات الاغ در چین، به دنبال سقوط شدید جمعیت این چهارپا در چین به‌عنوان یکی از کشورهای صنعتی جهان رخ داده است. جمعیت الاغ‌ها در چین از سال ۱۹۹۰ میلادی تاکنون از ۱۱ میلیون راس به ۶ میلیون راس کاهش یافته است.
این کاهش میزان سرانه های الاغ، قیمت محصولات مرتبط با این حیوان را در بازارهای جهانی افزایش داده است. این در حالی است که به گفته «عیسی»، متوسط قیمت یک خر نیز نسبت به سال قبل حدود ۳ برابر افزایش یافته است.
روزنامه ملی کنیا نیز به این موضوع پرداخته و می نویسد: «دولت این کشور در حال تاسیس کشتارگاه های جدید است که می توانند روزانه ۱۰۰ راس الاغ را ذبح و برای صادرات به چین آماده کنند».