طرح توجیهی پمپ بنزین و جایگاه سوخت (زمستان 1401) + word و pdf

اولین پمپ بنزین تهران (اوایل دهه 1280) در خیابان اعیان‌نشین امیریه و در چهارراه گمرک ساخته و افتتاح شد. انتخاب این مکان برای احداث پمپ بنزین، بیشتر به‌دلیل سکونت رجال مملکتی در این محله بود. دومین پمپ بنزین در خیابان بوذرجمهری، ایستگاه درخوانگاه، سومی در خیابان سعدی، دروازه دولت، چهارمی میدان بهارستان، مقابل مطبعه (چاپخانه) مجلس و پنجمی در خیابان سی متری نظامی (کارگر فعلی) نزدیک چهارراه لشگر بود.

به همین ترتیب تا سال 1330 تعداد 10 پمپ در تهران مشغول به کار شد و شرکت نفت اقدام به شماره‌گذاری آنها کرد» (تاریخچه اتومبیل در ایران، حسینی، عباس، 1389) همچنین نخستین بنزین خانه آبادان که در دوره پهلوی اول ساخته شده، سال گذشته به‌عنوان میراث فرهنگی در فهرست آثار ملی کشور به‌ثبت رسید.

این پمپ بنزین کشور، سال 1306 شمسی در آبادان بنا شده است و طبق موافقت سازمان میراث فرهنگی کشور؛ اول خردادماه سال جاری به‌ثبت ملی رسید. نخستین بنزین خانه آبادان که در سال 1306 شمسی در مرکز شهر توسط کمپانی بریتیش پترولیوم احداث شده بود ابتدا به منظور توزیع و فروش نفت سفید مورد استفاده قرار گرفت سپس حلب‌های پر شده از مواد نفتی در آن به فروش می‌رسید که با گذشت زمان و با ورود اتومبیل به پمپ بنزین تبدیل شد.

خلاصه مالی طرح توجیهی احداث پمپ بنزین سه منظوره

رديف	عنوان شاخص اطلاعاتی	ميزان
1	ضریب ميزان ارائه خدمات در نقطه سربسر	33  درصد
2	میزان سرمایه کل موردنیاز اجرای طرح	153,848 میلیون ریال (معادل 15 میلیاردو 384 میلیون و 800 هزار تومان)
3	میزان سرمایه ثابت	144,309 میلیون ریال (معادل 14 میلیاردو 430 میلیون و 900 هزار تومان)
4	میزان سرمایه در گردش	9,539 میلیون ریال (معادل 953 میلیون تومان)
5	نرخ برگشت سرمایه	53  درصد
6	مدت زمان برگشت سرمایه	2  سال
7	سود خالص	4,467 میلیون ریال (معادل 446 میلیون و 700 هزار تومان)
8	سود ناخالص	23,370 میلیون ریال (معادل 2 میلیارد و 337 میلیون تومان)
9	هزینه خرید مواد اولیه و لوازم بسته بندی	6,131 میلیون ریال (معادل 613 میلیون و 100 هزار تومان)
10	هزینه های عملیاتی سالانه مورد نیاز طرح	17,342 میلیون ریال (معادل 1 میلیارد و 734 میلیون و 200 هزار تومان)
11	ارزش افزوده خالص طرح	24,679  میلیون ریال (معادل 2 میلیارد و 467 میلیون و 900 هزار تومان)
12	ارزش افزوده ناخالص طرح	25,893  میلیون ریال (معادل 2 میلیارد و 589 میلیون و 300 هزار تومان)
13	هزینه های نگهداری و تعمیرات (نت) سالانه طرح	269  میلیون ریال (معادل 26 میلیون و 900 هزار تومان)
14	هزینه های استهلاک طرح	867  میلیون ریال (معادل 86 میلیون و 700 هزار تومان)
15	سرمایه مورد نیاز جهت رهن سوله صنعتی	1,020  میلیون ریال (معادل 102 میلیون تومان)
16	سرمایه مورد نیاز خرید تجهیزات	6,752  میلیون ریال (معادل 675 میلیون و 200 هزار تومان)
17	هزینه های متغیر طرح	12,990  میلیون ریال (معادل 1 میلیارد و 299 میلیون تومان)
18	سرمایه موردنیاز تامین وسایل حمل و ­نقل کارگاهی	3,162  میلیون ریال (معادل 316 میلیون و 200 تومان)
19	ارزش فروش تولیدات سالانه پس از اجرای طرح	38,000  میلیون ریال (معادل 3 میلیارد و 800 میلیون تومان)
20	هزینه های ثابت طرح	12,390  میلیون ریال (معادل 1 میلیارد و 239 میلیون تومان)
21	تعداد پرسنل ستادی و اجرایی مورد نیاز	10  نفر
22	هزینه های قبل از بهره برداری طرح	347  میلیون ریال (معادل 34 میلیون و 700 هزار تومان)
23	هزینه های حاملهای انرژی و ارتباطات (سوخت، آب شرب، برق ، تلفن و …)	1,285  میلیون ریال (معادل 128 میلیون و 500 هزار تومان)
24	میزان حقوق سالانه پرسنل ستادی و اجرایی طرح	14,030  میلیون ریال (معادل 1 میلیارد و 403 میلیون تومان)
25	نسبت افزوده ناخالص به ارزش فروش محصولات	68  درصد
26	نسبت افزوده خالص به ارزش فروش محصولات	65  درصد
27	نسبت افزوده خالص به سرمایه گذاری کل	130  درصد
28	سرانه سرمایه ثابت	1,417  میلیون ریال (معادل 141 میلیون و 700 هزار تومان)
29	سرانه سرمایه گذاری کل	1,905  میلیون ریال (معادل 190 میلیون و 500 هزار تومان)
30	نسبت سود خالص به ارزش فروش	18  درصد
31	سرانه ارزش فروش محصولات	3,800  میلیون ریال (معادل 380 میلیون تومان)
32	نسبت سود خالص به سرمایه ثابت	48  درصد
33	مقدار NPV	3,514  میلیون ریال (معادل 351 میلیون و 400 هزار تومان)
34	مقدار NPV/I	7   درصد
35	میزان IRR در حالت عادی	34  درصد
36	میزان IRR در حالت بدبینانه	8 –  درصد

تعریف

جایگاه سوخت یا پمپ بنزین محلی است که سوخت و روان‌سازها را برای خودروها عرضه می‌کند. در کشورها و زبان‌های مختلف به اسامی گوناگون مثل پمپ بنزین، پمپ گاز، ایستگاه گاز یا ایستگاه سرویس نامیده می‌شود.

بیشترین محصول عرضه شده در جایگاه سوخت، بنزین است ولی به تدریج سوخت‌های دیگر مثل نفت چراغ، سوخت دیزل، سی‌ان‌جی، هیدروژن فشرده،هیدروژن مایع، سوخت اتانول و انرژی برقی نیز اضافه شده‌است. سازه اکثر جایگاه‌ها شبیه به هم است و معمولاً مخزن در زیر زمین قرار دارد و سوخت به دستگاه تحویل دهنده پمپ می‌شود، مخزن بوسیله کامیون باری مخزنی پُر می‌گردد.

بعضی جایگاه‌ها بنا به اقتضای کاربرد آن در بنادر ساخته شده‌اند که از آنها برای سوخت رسانی به قایق‌های موتوری استفاده می‌شود. تنها مزیتی که باعث فروش بیشتر محصول می‌شود، احداث جایگاه در مکان ایده‌آل است.

دمای بنزین برای تحویل به جایگاه داران باید 60 درجه فارنهایت باشد اما بنزینی که تحویل داده می‌شود گاهی به 98 تا 100 درجه فارنهایت نیز می‌رسد. این امر موجب می‌شود تا بنزین هنگام انتقال به مخزن جایگاه که زیر زمین قرار دارد و سرد است منقبض شود و بدون هیچ تبخیری، بنزین کاهش حجم خواهد داشت.

میزان کسری سوخت به دلیل حرارت بالای آن در هنگام تحویل دهی به جایگاه داران چقدر است؟

میزان کسری سوخت در هر هزار لیتر بین 6 تا 11 لیتر متغیر است. بر اساس عرف جهانی فرآورده باید 72 ساعت در مخازن انبار های شرکت نفت استراحت داشته باشد تا گاز و گرما فرآورده مرتفع شود و سپس فرآورده توزیع شود.

تجهيزات موردنياز طرح پمپ بنزین

دستگاهها ، تجهیزات و ابزارآلات مورد نياز این واحد خدماتی از شركتهای معروف ایرانی و خارجی تامين می­گردد . لازم به ذکر است هزينه ­های , نصب و راه­ اندازی دستگاه ها نیز بعهده شرکتهای تامین­ کننده و یا تولیدکننده تجهیزات مزبور می­باشد.

ردیف	عنوان تجهيزات و دستگاه­های موردنیاز
1	تجهیزات موردنیاز جایگاه سوخت شامل دیسپنسرها، نازل ها و مخازن
2	تجهیزات و ابزارآلات موردنیاز تعمیر و نگهداری تاسیسات و تجهیزات مکانیکی و برقی جایگاه

کارمزد جایگاه های سوخت و پمپ بنزین

حداکثر کارمزدی که به جایگاه‌داران با درجه ممتاز پرداخت می‌شود 5/3 درصد است. به جایگاه دارانی که درجه پایین‌تری قرار دارند کارمزد 2 درصد و یا کمتر از آن پرداخت می‌شود، این رقم برای معدود جایگاه‌ هایی که فروش بالاتر از 80 هزار لیتر دارند به صرفه است اما برای 70 درصد از جایگاه‌ ها که فروش کمتر از 20 هزار لیتر در روز دارند این رقم بی‌تاثیر است.

به تازگی مدیر عامل شرکت پخش فرآورده های نفتی ایران در مصاحبه با خبرگزاری ها از تغییر نحوه محاسبه کارمزد جایگاه داران سوخت خبر داد و گفت: با شیوه جدید جایگاه داران حق العمل خود را هنگام عرضه فرآورده بصورت مستقیم از مردم دریافت می کنند.

محمدرضا موسوی خواه با بیان اینکه سالیان طولانی شرکت پخش فرآورده های نفتی درگیر پرداخت کارمزد به جایگاه داران بود گفت: با تلاش های وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه امسال در آیین نامه تبصره 14 قانون

بودجه مصوبه ای گنجانده شده است که بر اساس آن از این پس شاهد پرداخت حق العمل جایگاه داران به صورت مستقیم از جانب مصرف کنندگان خواهیم بود.

وی در توضیح بیشتر این مسئله گفت: در حال حاضر بیش از سه هزار و 600 جایگاه سوخت در کشور فعال است که تاکنون کارمزد آنها با توجه به مبادی تامین سوخت، پراکندگی جغرافیایی و سطح جایگاه محاسبه و پرداخت می شد که این مسئله چه از نظر نیروی انسانی و چه از نظر عملیات حسابداری وقت و انرژی بسیاری از ما می گرفت.

کارمزد جایگاه سوخت پمپ بنزین

مدیرعامل شرکت پخش فرآورده های نفتی ایران افزود: اما با شیوه جدید جایگاه داران حق العمل خود را هنگام عرضه فرآورده بصورت مستقیم از مردم دریافت خواهند کرد.

وی با بیان اینکه درحال حاضر ، ماهانه بیش از 120 میلیارد تومان به عنوان کارمزد به جایگاه داران پرداخت می شود گفت: پیش از این ما فرآورده را با نرخ تکلیفی هر لیتر هزار تومان به جایگاه دار می فروختیم و مبلغ آن را وصول و به خزانه واریز می کردیم سپس بعد از حدود یک ماه دوباره به خزانه مراجعه و بودجه ای را برای پرداخت کارمزد جایگاه داران دریافت می کردیم و پس از محاسبات دقیق مالی، کارمزد جایگاه داران پرداخت می شد.

وی با بیان اینکه این شیوه بسیار هزینه بردار و وقت گیر بود گفت: ما برای پرداخت کارمزد جایگاه داران در هر دوره ناچار بودیم بیش از 3 هزار و 600 رقم چک، سند حسابداری و اسناد مالی صادر کنیم و از آنجایی که این اسناد باید مادام العمر نگهداری شود مشکلات متعددی را برای ما چه از لحاظ نیروی انسانی و چه از نظر نگهداری اسناد به وجود آورده بود.

موسوی خواه افزود: اما در شیوه جدید ما سوخت را با رقمی پایین تر از نرخ تکلیلفی -به عنوان مثال 960 تومان -به جایگاه دار می فروشیم و جایگاه دار فرآورده را با نرخ تکلیفی 1000 تومان به مصرف کنندگان عرضه کرده و بدین ترتیب تفاوت آن را که در این مثال 40 تومان می شود به عنوان کارمزد هنگام عرضه فرآورده به مردم دریافت می کند.

وی اجرای این طرح را بسیارمهم ارزیابی کرد و افزود: با این کار بخش مهمی از مشکلات مالی جایگاه داران برطرف شده و بخش عمده ای از محاسبات مالی ما نیز کاسته خواهد شد.

شرایط اولیه برای ساخت جایگاه‌های پمپ بنزین سی.‌ان.‌جی CNG

معرفی زمین مناسب به تشخیص شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، قرارگیری زمین معرفی شده در خیابان‌ها و معابر اصلی، امکان استفاده از خط لوله گاز ۲۵۰ پوند با قابلیت برداشت حداقل۱۵۰۰ متر مکعب در ساعت، امکان اخذ انشعاب برق تا ۴۰۰ کیلو وات، اخذ مجوزهای لازم از دستگاه‌های ذیربط برای کاربری زمین به عنوان جایگاه سوختگیری گاز طبیعی و توانایی خرید انشعابات برق، گاز و انجام عملیات ساختمانی جایگاه از جمله شرایط اولیه برای ساخت جایگاه سی‌.ان.‌جی است.

در حال حاضر فروش و نصب تجهیزات سوخت‌‌رسانی سی.ان.جی CNG جایگاه‌های متوسط فقط برای مجتمع‌های دولتی و عمومی با هزینه متقاضی در دستور کار قرار گرفته است و متقاضیان می توانند جهت کسب اطلاع از استانداردها و شرایط فروش و نصب تجهیزات مورد نظر با مناطق شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران تماس حاصل کنند.

نکته:

1.  متقاضیان خرید جایگاه متوسط توجه داشته باشند که متناسب با تعداد خودرو ظرفیت این جایگاه‌ها از سوخت‌گیری ۲۰ خودرو تا سوخت‌گیری ۴۰۰ خودرو در شبانه‌روز متغیر است و متناسب با تعداد خودرو قابل سوختگیری و ظرفیت تجهیزات انشعابات لازم محاسبه می شود.
2. تجهیزات مورد نظر باید در فضای باز (Out door) نصب شود و نصب تجهیزات در فضای بسته و مسقف ممنوع است.
3. مسئولیت سوخت‌گیری در این جایگاه‌ها بر عهده متقاضی است و لازم است کلیه خودروهای گاز سوز مورد استفاده دارای برچسب بازدید سالیانه باشند.

ایران توانسته تا ۷۰ درصد در صنعت سی.ان.جی به خودکفایی برسد.

شرایط احداث جایگاه سوخت پمپ بنزین

انواع جایگاه و ابعاد زمین موردنیاز احداث جایگاه

1. جایگاه تک سکو بنزین با ابعاد (۷ در ۸) (۱۰ در ۶) (۱۶ در ۵/۹) مترمربع، جهت عرضه بنزین در شهرهای بزرگ که مشکل کمبود زمین یا گرانی زمین وجود دارد و همچنین برای احداث در پارکینگها، مجتمع های بزرگ مسکونی، اداری، صنعتی به صورت عرضه در اتاقک

2. جایگاه تک سکو بنزین، حداقل بر ۲۲ متر و حداقل عمق ۱۱ متر

3. جایگاه ۲ سکو بنزین، حداقل بر ۲۲ متر و حداقل عمق ۱۶ متر

4. جایگاه ۳ سکو بنزین، حداقل بر ۳۰ متر و حداقل عمق ۳۰ متر

5. جایگاه ۲ فرآورده ۲ سکویی، حداقل بر ۴۰ متر و حداقل عمق ۲۵ متر

6. جایگاه ۲ فرآورده ۳ سکویی، حداقل بر ۴۰ متر و حداقل عمق ۴۰ متر

7. جایگاه ۲ فرآورده ۴ سکویی، حداقل بر ۴۰ متر و حداقل عمق ۶۰ متر

شرایط و موقعیت زمین پیشنهادی پمپ بنزین

1. ترجیحاً زمین پیشنهادی از مراکزی که با کار گرم (جوشکاری، نانوائی و …) مرتبط هستند، فاصله مناسب داشته باشد.
2. خیابان دسترسی به جایگاه قابلیت مانور نفتکش را داشته باشد. حریم برق فشار قوی (دکل – پست) لوله های انتقال گاز و خطوط راه آهن رعایت شده باشد.
3. زمین نبایستی در حریم رودخانه – مسیل باشد.
4. طراحی جایگاه بایستی تحت نظارت و مسئولیت مهندسی مشاور مورد تائید سازمان نظام مهندسی و یا سایر دستگاه های ذیربط انجام شود.
5. لازم است کلیه نقشه های تهیه شده توسط مشاور، به لحاظ مراعات تمامی استانداردهای تاسیسات نفتی، به تائید مهندس منطقه و واحد HSE منطقه رسانیده شود.

الزامات طراحی جایگاه پمپ بنزین

۱. عرضه بنزین در سکوهای مجاور دفتر و عرضه نفتگاز در سکوهای مجاور خیابان (جاده)، مدنظر قرار گیرد.

۲. به منظور فرار سریع نفتکش در زمان حریق، محل تخلیه در خروجی جایگاه در نظر گرفته شود.

۳. فاصله بین دو سکو، حداقل ۶ متر در نظر گرفته شود.

۴. پیش بینی تلمبه مخصوص عرضه بنزین به موتور سیکلت ها، به صورت مجزا، در صورت امکان

۵. طراحی جایگاه، به ویژه نمای داخلی و خارجی ساختمان، متناسب با شرایط اقلیمی و فرهنگی هر منطقه اجرا شود.

۶. تهیه و نصب ژنراتور برق اضطراری، مجهز به سیستم راه انداز اتوماتیک الزامی است.

۷. اجرای طرح کف پخش کن اتوماتیک با سنسورهای مربوطه، جهت سایبان تلمبه ها، روی حوضچه مخازن و محل تخلیه یا طرح های مناسب جایگزین دیگر برای اعلام و اطفاء حریق

۸. نصب سیستم سطح و دماسنج هوشمند و سیستم جلوگیری از سرریز مخازن الزامی است.

۹. مخازن زیرزمینی جایگاه میبایستی حداقل با ظرفیت ۴۵۰۰۰ لیتر ساخته و نصب شوند. (حدود ۵/۱ برابر بالاترین ظرفیت نفتکش های موجود)

۱۰. ارتفاع سکوهای بنزین ۱۰ سانتی متر به همراه پیش بینی گارد مناسب جهت تلمبه ها.

11. رعایت مقررات آئین نامه ۲۸۰۰ جهت مقاوم سازی در تاسیسات و ابنیه، در برابر زلزله الزامی است و همچنین رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان در کلیه ابنیه جایگاه

۱۲. تفکیک و محصور نمودن محوطه مخازن از سایر تاسیسات و قسمت های جایگاه

۱۳. پیش بینی سیستم هوشمند حفاظت الکترونیکی با نصب دوربین های مدار بسته

توصيه ها و هشدارهای ايمنی در مورد جايگاه ­های سوخت رسانی (پمپ بنزین)

1. حتی المقدور بايد سعی شود كه در حاشيه و اطراف جايگاه های سوخت رسانی از احداث تصرفاتی كه دارای گردش جمعيتی و رفت و آمد زياد می باشند خودداری گردد.
2. جايگاه های سوخت رسانی (حداقل ) در شعاع 30 متری خود بايد دارای حريم ايمنی بوده و در اين شعاع هيچگونه تصرفاتی احداث نشده و وجود نداشته باشد.
3. در صورت وجود هرگونه تصرفي در خارج محدوده شعاع حريم ايمنی، درب عبور و مرور و يا پنجره اينگونه تصرفات نبايد در فضاي مشرف به جايگاه سوخت رساني احداث شده يا بازگردد.
4. تأسيسات دفتري جايگاه هاي سوخت رسانی حتی المقدور در محلي از محوطه جايگاه احداث گردد كه خروج كاركنان آن به سرعت و سهولت امكان پذير باشد.
5. كليه جايگاه های سوخت رساني بايد ضرورتأ به سيستم ارتينگ مطمئن و برابر ضوابط استاندارد، به نحوی كه كليه وسايل و ادوات پمپاژ و سايبان و ديگر تجهيزات فلزي و رساناي جايگاه را پوشش دهد، مجهز باشند.
6. به منظور اطمينان از سلامت و كارآئي سيستم ارتينگ جايگاهها بايد بطور دقيق و منظم مورد بازبيني و كنترل دوره اي توسط افراد مسئول و ذيصلاح قرار گرفته و گزارش مربوطه در دفاتر مخصوص ثبت و ضبط گردد.
7. كانالهاي كف جايگاه بايستي كاملأ از ماسه مملو بوده و در صورت بررسي و مشاهده هرگونه فضاي خالي فورأ آنرا با ماسه پر نمايند.
8. روشنايي جايگاه بايد در داخل حفاظ های ضد جرقه قرار داشته و كليد قطع و وصل آنها در جعبه های استاندارد در محل دفتر جايگاه قرار داشته باشد.
9. كليه سيم كشي هاي برق تلمبه ها اعم از داخل كانال و يا داخل تلمبه ها بايستي از داخل لوله فلزي كه فاقد هر گونه ارتباطي از محل اتصالها با خارج می باشند عبور كرده باشد و جعبه تقسيم ها نيز بايد ضد حريق باشد.
10. لوله ها و سيم هاي اتصال زمين جايگاهها (ارت) بايد مرتبأ مورد بازديد مسئولين ايمني و تعميرات قرار گرفته و سيم هاي اتصال نبايد در هيچ نقطه ای دچار پارگي يا گره خوردگی شده باشد و محل اتصال آنها بايد با بست مخصوص بسته شود.
11. و غیره …..

پیشنهاد منطقه مناسب برای اجرای طرح پمپ بنزین

انتخاب منطقه جغرافيايي مناسب به منظور احداث و بهره ­برداری از یک جایگاه سوخت سه منظوره به خصوص از لحاظ دسترسی به آسان به مشتریان و نزديک بودن به كانونهای ارائه خدماتی، از پارامترهای مهم و تاثيرگذار در راه اندازی يک جایگاه سوخت چندمنظوره می ­باشد.

همچنين دسترسی آسان به شبکه ­های راهی از جمله اين پارامترها است. امكانات مورد نياز از جمله دسترسی به تاسيسات زيربنايی از جمله آب ، برق و… و دسترسی به راه های ارتباطی و هزينه­ های آن نيز از جمله پارمترهای مهم خواهد بود.