محصول طرح توجیهی حاضر تولید رنگ های خوراکی طبیعی می باشد ، که در این طرح تولید سه رنگ اصلی قرمز از چغندر ، سبز از اسفناج و زرد از چوب زردچوبه مدنظر است. رنگ های طبیعی از نظر خواص فیزیکی و شیمیایی دارای انواع متفاوتی هستند و تعدادی از آنها نسبت به اکسیداسیون ، تغییر PH ، نور و حلالیت به طور ذاتی حساس می باشند.
از موارد مصرف رنگ های خوراکی طبیعی در صنایع غذایی می توان به ، استفاده از رنگ بتائین برای سس ها ، رنگ کارامل برای نوشابه های گازدار ، کاروتنوئیدها برای رنگین نمودن پنیر ، نوشابه های پرتقالی ، بستنی و از بتاکاروتن در ماکارونی ، کره و مارگارین اشاره نمود.
رنگ های طبیعی از نظر خواص فیزیکی و شیمیایی دارای انواع متفاوتی هستند و تعدادی از آنها نسبت به اکسیداسیون ، تغییر PH ، نور و حلالیت به طور ذاتی حساسند . این رنگ ها دارای پایداری کم و مشکلات در مصرف بوده و نسبت به رنگهای سنتتیک گران تر هستند.
خلاصه اطلاعات مالی طرح توجیهی تولید رنگ خوراکی طبیعی پاییز 1402
|
||
| رديف | عنوان شاخص اطلاعاتی | ميزان |
| 1 |
میزان تولید در یک سال | 10 تن |
| 1 | زمین طرح |
1.500 مترمربع |
| 2 | ضریب ميزان ارائه خدمات در نقطه سربسر | 77 درصد |
| 3 | میزان سرمایه کل مورد نیاز اجرای طرح | 10,417 میلیون ریال (معادل 1 میلیارد و 41 میلیون تومان) |
| 4 | میزان سرمایه ثابت | 6,846 میلیون ریال (معادل 684 میلیون تومان) |
| 4 | میزان سرمایه در گردش | 3,571 میلیون ریال (معادل 357 میلیون تومان) |
| 5 | نرخ برگشت سرمایه | 42 درصد |
| 6 | مدت زمان برگشت سرمایه | 2.4 سال |
| 7 | سود خالص | 4,341 میلیون ریال (معادل 434 میلیون تومان) |
| 8 | سود ناخالص | 23,602 میلیون ریال (معادل 2 میلیارد و 360 میلیون تومان) |
| 9 | هزینه خرید مواد اولیه | 4,488 میلیون ریال (معادل 448 میلیون تومان) |
| 10 | هزینه های عملیاتی سالانه مورد نیاز طرح | 17,460 میلیون ریال (معادل 1 میلیارد و 746 میلیون تومان) |
| 11 | ارزش افزوده خالص طرح | 21,008 میلیون ریال (معادل 2 میلیارد و 100 میلیون تومان) |
| 12 | ارزش افزوده ناخالص طرح | 22,229 میلیون ریال (معادل 2 میلیارد و 222 میلیون تومان) |
| 13 | هزینه های نگهداری و تعمیرات (نت) سالانه طرح | 128 میلیون ریال (معادل 12 میلیون تومان) |
| 14 | هزینه های استهلاک طرح | 338 میلیون ریال (معادل 33 میلیون تومان) |
| 15 | سرمایه مورد نیاز جهت تامین ابنیه | 0 |
| 16 | سرمایه مورد نیاز خرید تجهیزات | 5,100 میلیون ریال (معادل 510 میلیون تومان) |
| 17 | هزینه های متغیر طرح | 33,062 میلیون ریال (معادل 3 میلیارد و 306 میلیون تومان) |
| 18 | سرمایه مورد نیاز تامین وسایل حمل و نقل شهری | 0 |
| 19 | ارزش خدمات ارائه شده سالانه طرح پس از اجرا | 49,000 میلیون ریال (معادل 4 میلیارد و 900 میلیون تومان) |
| 20 | هزینه های ثابت طرح تولید رنگ خوراکی طبیعی | 12,215 میلیون ریال (معادل 1 میلیارد و 221 میلیون تومان) |
| 21 | تعداد پرسنل ستادی و اجرایی مورد نیاز | 10 نفر |
| 22 | هزینه های قبل از بهره برداری طرح | 620 میلیون ریال (معادل 62 میلیون تومان) |
| 23 | هزینه های حاملهای انرژی و ارتباطات (سوخت ، آب شرب ،تلفن ، برق و…) | 1,245 میلیون ریال (معادل 124 میلیون تومان) |
| 24 | میزان حقوق سالانه پرسنل ستادی و اجرایی | 14,741 میلیون ریال (معادل 1 میلیارد و 474 میلیون تومان) |
| 25 | نسبت افزوده ناخالص به ارزش کل فروش سالانه | 45 درصد |
| 26 | نسبت افزوده خالص به کل فروش سالانه | 43 درصد |
| 27 | نسبت افزوده خالص به سرمایه گذاری کل | 202 درصد |
| 28 | سرانه سرمایه ثابت | 645 میلیون ریال (معادل 64 میلیون تومان) |
| 29 | سرانه سرمایه گذاری کل | 1,042 میلیون ریال (معادل 104 میلیون تومان) |
| 30 | نسبت سود خالص به کل فروش سالانه | 9 درصد |
| 31 | سرانه ارزش خدمات ارایه شده | 4,900 میلیون ریال (معادل 490 میلیون تومان) |
| 32 | نسبت سود خالص به سرمایه ثابت | 63 درصد |
| 33 | مقدار NPV | 7,247 میلیون ریال (معادل 724 میلیون تومان) |
| 34 | مقدار NPV/I | 8 درصد |
| 35 | میزان IRR در حالت عادی | 25 درصد |
| 36 | میزان IRR در حالت بدبینانه | 7 درصد |
طی سالهای اخیر، روی رنگ دانه های طبیعی تحقیقات زیادی صورت گرفته و بهبودهای زیادی در زمینه پایداری و حلالیت آن ها به وجود آمده است. افزودنی های مورد استفاده در فرمولاسیون رنگ های طبیعی می توانند دارای اثری مهم و قابل توجه بر پایداری رنگ ها و سهولت استفاده و درجه رنگ باشند.
بیشتر پیشرفت‌های اخیر در استفاده از رنگ های طبیعی به منظور جلب توجه بیشتر مصرف کنندگان و کاهش حساسیت های منفی آنها نسبت به مواد غذایی فرایند شده است. امروزه صنایع غذایی دارای طیفی گسترده از رنگ های خوراکی طبیعی برای استفاده در فرآیند تولید بوده و برای در نظر گرفتن علایق مصرف کنندگان در مورد افزودنی های مورد استفاده در فرمولاسیون رنگ ها در رقابتی دائم هستند.
علایق مصرف‌کنندگان ، تغییرات اجتماعی و پیشرفت های تکنولوژیکی منجر به توسعه استفاده از مواد غذایی فرآیند شده و در نتیجه گسترش بازار رنگ های مورد استفاده در آنها شده است. به دلیل افزایش علاقه مندی مصرف کنندگان مواد غذایی نسبت به مواد غذایی طبیعی از جمله رنگها پیش‌بینی می‌شود که استفاده از این مواد غذایی سال های آینده به طور متوسط سالیانه حدود ۵ تا ۱۰ درصد افزایش یابد.
رنگدانه‌های موجود در ماده غذایی به سه دسته تقسیم می شوند :
- طبیعی
- مشابه طبیعی
- سنتتیک
رنگ های خوراکی طبیعی
دارای سه منشاء گیاهی- حیوانی و یا معدنی می باشند.
رنگهای گیاهی نظیر :
کلروفیل – آنتوسیانین – تانن – فلاوونوئید – کاروتنوئید – بتالین و …
رنگ های حیوانی :
کوشینیل که از نوعی حشره به دست می آید.
رنگ های معدنی شامل :
دی اکسید تیتانیوم که در پوشش برخی آدامس ها یا دراژه شکلاتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
رنگهای مشابه طبیعی
گاهی استخراج از مواد غذایی دارای توجیه اقتصادی نمی باشد و یا آنکه به مواد اولیه دسترسی وجود ندارد بنابراین ساختمان شیمیایی رنگدانه‌های طبیعی مورد شناسایی قرار گرفته متعاقباً در صنعت تولید می گردد. بدین ترتیب رنگدانه های مشابه طبیعی شکل می‌گیرند. نظیر بتاکاروتن در موادی مثل کره و مارگارین که در ایران در برخی از کارخانجات در ساخت ماکارونی به کار گرفته می‌شود.
رنگ های سنتتیک (مصنوعی)
نتزی مشابه رنگ خوراکی طبیعی نداشته و در حقیقت ترکیبات شیمیایی هستند که در طبیعت وجود نداشته و با استفاده از روش های شیمیایی ساخته و سنتز می شود. ساختمان شیمیایی آنها پیچیده و گسترده بوده و به موازات آن نام های شیمیایی آنها بسیار طویل و طولانی خواهد بود به همین علت از حروف F-D-C برای نامگذاری آنها استفاده می‌شود.
F مخفف food (غذایی )
D مخفف drug ( دارویی )
C مخفف cosmetic ( آرایشی ) می باشند.
بنابراین یک رنگ سنتتیک در صورت داشتن کد FDC بدین مفهوم خواهد بود که استفاده از آن در غذا – دارو و مواد آرایشی – بهداشتی مجاز می باشد. رنگ خوراکی طبیعی نسبت به رنگهای مصنوعی فواید و موارد کاربرد فراوانی دارد .
از طرفی تکنولوژی خاصی برای تولید این مواد مورد نیاز نمی باشد . با توجه به افزایش روز افزون جمعیت ، اکثر مصرف کنندگان دارو ، مواد غذایی و کالاهای بهداشتی تمایل بیشتری به استفاده از رنگهای طبیعی و سالم به جای محصولات شیمیایی و در برخی موارد مضر دارند .
کاربرد محصول
از موارد مصرف رنگهای طبیعی در صنایع غذایی می توان به استفاده از رنگ بتائین برای سس ها و رنگ کارامل برای نوشابه های گازدار و از کاروتنوئیدها برای رنگین نمودن پنیر ، نوشابه های پرتقالی ، بستنی و از بتاکاروتن در ماکارونی ، کره و مارگارین اشاره نمود.
در ایران در زمینه تولید رنگ خوراکی طبیعی تعداد کمی واحد فعال هستند و این در حالی است که با توجه به بررسی های صورت گرفته بیش از 400 تن انواع رنگ خوراکی وارد کشور می شود که خود گویای وضعیت تولید این محصول در کشور و پتانسیل های موجود برای احداث واحدی در این زمینه می باشد.
اصلی ترین و مهم ترین کالای جایگزین برای رنگ های طبیعی ، رنگ های مصنوعی (سنتتیک) می باشد. مهم ترین عامل بازدارنده در استفاده از رنگ های طبیعی ، قیمت بسیار بالای آن ها در مقایسه با رنگ های مصنوعی به دلیل استخراج رنگ از رنگدانه گیاه است اما با توجه به الزامات موجود در استانداردهای صنایع غذایی مصرف این نوع رنگ های در مقایسه با رنگ های مصنوعی روز به روز در حال افزایش است.
فرایند تولید رنگ های خوراکی طبیعی
برای تولید محصولات طرح ابتدا نیاز به جداسازی گل و لای و گیاهان فاسد و شستشوی اولیه می باشد . در مرحله بعد پس از خرد کردن ، فرآیند تقطیر با بخار آب انجام گرفته که در نهایت رنگ خوراکی حاصل از فرایند تقطیر بسته بندی و آماده عرضه به بازار می گردد.
لیست ماشین آلات موردنیاز خط تولید انواع رنگ خوراکی
- سیستم سورتینگ
- برج تقطیر و جدا کننده
- آسیاب
استانداردهای رنگ خوراکی طبیعی
ابن استانداردها بسته به کشور یا منطقه می تواند متفاوت باشد، زیرا ممکن است مقررات و دستورالعمل های متفاوتی وجود داشته باشد. با این حال، برخی از استانداردهای عمومی برای رنگ طبیعی غذا عبارتند از :
1. منبع رنگ باید یک ماده طبیعی مانند میوه ها، سبزیجات یا گیاهان باشد.
2. رنگ باید برای مصرف انسان ایمن باشد و هیچ گونه خطری برای سلامتی نداشته باشد.
3. رنگ باید در طول زمان ثابت باشد و در طول فرآوری، نگهداری یا پخت غذا تغییر یا تخریب نکند.
4. رنگ باید در حد توصیه شده استفاده شود، زیرا استفاده بیش از حد از رنگ طبیعی می تواند طعم، بافت و ارزش غذایی غذا را تحت تاثیر قرار دهد.
5. برچسب رنگ های طبیعی باید به وضوح منبع رنگ و مقدار استفاده شده در محصول را نشان دهد.
تعیین محل اجرا و ایجاد کارگاه
با توجه به بررسی های صورت گرفته در فاز اول مطالعات ظرفیت اجرای طرح در تمامی استان های کشور وجود دارد. با بررسی های بیشتر با توجه به عوامل مهمی نظیر تامین مواد اولیه، امکانات زیر بنایی، دسترسی به راه های ارتباطی، تأمین نیروی انسانی، جنبه های زیست محیطی، معافیت های دولتی، موقعیت سایر رقبا و… استان بوشهر مستعد جهت اجرای طرح تولید رنگ خوراکی طبیعی می باشند.
خدمات زیر بنایی منطقه
براي این مجموعه امتیاز و ترانس با توان مورد نظر قرار داده شده است، که از برق شهرك هاي صنعتی تهیه خواهد شد. همچنین امتیاز آب از شهرك صنعتی براي مجموعه در نظر گرفته شده است. لوله کشی محوطه، داخل سوله ها و سایر قسمت هاي کارخانه به وسیله پیمانکار صلاحیت دار انجام خواهد شد.
بررسی جنبه های زیست محیطی
بر اساس نوع مواد مصرفی و تولیدی و همچنین مرحله فرآیندها، نوع و میزان آلایندگی های صنایع متفاوت است. بدین معنی که فرایندهای مختلف، امکان آلودگی در سه مرحله به جمع آوری مواد اولیه، تولید و تبدیل مواد واسطه و جمع آوری و انبار مواد تولید شده، متحمل است ازجمله فعالیت های زیست محیطی توصیه به اخذ گواهینامه هایی نظیر 14000 ISO از موسسات معتبر که مورد تائید سازمان محیط زیست و موسسه استاندارد باشند از طریق فعالیت های زیر است:
تصفیه فاضلاب های صنعتی و بهداشتی
شناسایی دقیق فاضلاب ها و اندازه گیری کمی و کیفی آلاینده ها در کلیه واحد ها و تعبیه سیستم های تصفیه فاضلاب.
تلاش برای جلوگیری از آلودگی
در زمینه رفع آلودگی هوای حاصل از فعالیت های صنایع، مطالعات ارزیابی کمی و کیفی آلاینده ها صورت گرفته و اقدامات لازم جهت کنترل آنها انجام خواهد گرفت، از جمله نصب دستگاه های پیشرفته اندازه گیری آلاینده های اتمسفری و دوربین های مدار بسته که به صورت روزانه و On Line مبادرت به اندازه گیری آلاینده ها می کنند.
رفع مواد زاید جامد
انجام پژو هش های زیست محیطی : این فعالیت ها بر محور اصلاح فرآیند و دوریزها، تصفیه آب و فاضلاب، کنترل آلودگی هوا و بازیافت ضایعات استوار است.
توسعه فضای سبز
تلفیق صنعت با فضای سبز یکی از اهداف اصلی صنایع بالا دستی و پائین دستی است. طبق استانداردهای زیست محیطی باید در ده درصد از فضای صنعتی به فضای سبز اختصاص داده شود که در این مجتمع درصد بیشتری از این مقدار به فضای سبز اختصاص داده شده است (آبیاری این فضای سبز با استفاده از پساب های صنعتی تصفیه شده صورت می پذیرد. که تا حد زیادی از مصرف آب کاسته می شود).
استفاده از تکنولوژی روز و عدم به کارگیری تکنولوژی غیر کارآمد
زمانی که یک استاندارد جدید محیط زیست وضع می شود، به دلیل فشارهای زیست محیطی ، برای از بین بردن آلودگی های موجود، هزینه و نیروی انسانی زیادی را متوجه خود می سازد تا درصدی از آلودگی ها را کاهش دهد. محاسبات مشخص ساخته که اگر تکنولوژی جدیدی که در صنعت مورد نظر به کار گرفته می شود.
با استانداردهای موردنظر مطابقت داشته باشد ، علاوه بر کاهش آلودگی، با راندمان بالای خود موجب افزایش تولید نیز می شود که در این راستا با توجه به بروز بودن تکنولوژی آن و داشتن تمامی استانداردهای زیست محیطی و کیفی جهان، می تواند این موضوع را اثبات نماید. حفظ محیط زیست می تواند ارتقای تکنولوژی را نیز فراهم آورد.
این روش در کشورهای اروپایی به کار گرفته شده و تکنولوژی هایی که به پایان عمر خود رسیده اند و با استانداردهای مذکور مطابقت ندارند، جمع آوری می شوند. البته گاهی این تکنولوژی ها به کشورهای در حال توسعه فرستاده می شود که ایران نیز در این بین نصیب نبوده است.
صاحب نظران حوزه محیط زیست بر این عقیده اند که اگر صنعت ما توانمندی تولید رنگ خوراکی طبیعی با حفظ استانداردهای زیست محیطی را ندارند در عین حال توان دستیابی به تکنولوژی مناسب را در خود نمی بینند، نباید به سمت تولید آن فرآورده ها برود؛
زیرا در برخی واحدها به دلیل بهره گیری از تکنولوژی های منسوخ و قدیمی، به حدی مواد اولیه و انرژی هدر می رود که بحث تقدم صرفه اقتصادی بر حفظ محیط زیست را نیز بی معنا ساخته است ، چنانچه هزینه هایی که باید پرداخت شود تا تکنولوژی گران تر ولی بروزتر تهیه شود.
با هزینه هایی که به دلیل کارگیری تکنولوژی نامناسب در مصرف مواد اولیه، انرژی و احیای محیط زیست هدر می رود مقایسه شود این نتیجه حاصل می شود که این موارد بسیار به صرفه تر و از نظر توسعه تکنولوژی و رشد صنایع نیز مفیدتر خواهد بود.