طرح توجیهی تولید رب گوجه فرنگی و هزینه احداث کارخانه خط تولید رب گوجه ، به بررسی مالی , محاسبه هزينه های سرمايه گذاری اعم از ثابت و متغير و در نهايت به ارزيابی اقتصادی اين طرح تولیدی و بدست آوردن متوسط ميزان سود خالص يک دوره يکساله ارائه خدمات ميپردازيم تا دريابيم که ايجاد اين چنين طرح هايی چه نتايج و دستاوردهايی را به بار می آورد.
محاسبه سرمايه ثابت موردنياز طرح
آيتم های تشکيل دهنده سرمايه ثابت موردنياز اجرای طرحهای واحد صنعتی عبارتند از :
سرمايه موردنياز جهت ابتياع زمين :
در اين مرحله بايد براساس پارامترهای نزديكی به بازارهای مصرف، شاهراه های اصلی كشور ، داشتن امكانات مناسب (دسترسی آسان به آب، برق، گاز , تلفن ، شبکه اینترنت و فاضلاب) و ديگر فاكتورهای بدست آمده به خريد زمين مناسب اقدام مینمائیم. براساس اين فاكتورها، زمينی مناسب در یکی از استان های ایران انتخاب گرديده است. زمين ابتیاع شده در منطقه مزبور به مساحت 650 مترمربع ميباشد.
خلاصه اطلاعات مالی طرح توجیهی تولید رب گوجه فرنگی ویرایش زمستان 1402
|
||
| رديف | عنوان شاخص اطلاعاتی | ميزان |
| 1 | ظرفیت تولید سالانه | 100 تن |
| 1 | متراژ زمین |
650 مترمربع |
| 2 | ضریب ميزان ارائه خدمات در نقطه سربسر | 75 درصد |
| 3 | میزان سرمایه کل مورد نیاز اجرای طرح | 10,548 میلیون ریال (معادل 1 میلیاردو 54 میلیون تومان) |
| 4 | میزان سرمایه ثابت | 7,245 میلیون ریال (معادل 724 میلیون تومان) |
| 4 | میزان سرمایه در گردش | 3,303 میلیون ریال (معادل 330 میلیون تومان) |
| 5 | نرخ برگشت سرمایه | 47 درصد |
| 6 | مدت زمان برگشت سرمایه | 2.1 سال |
| 7 | سود خالص | 4,991 میلیون ریال (معادل 499 میلیون تومان) |
| 8 | سود ناخالص | 27,160 میلیون ریال (معادل 2 میلیاردو 716 میلیون تومان) |
| 9 | هزینه های سالانه پرداخت حق کمیسیون کارگاه و .. | 17,340 میلیون ریال (معادل 1 میلیاردو 734 میلیون تومان) |
| 10 | هزینه های عملیاتی سالانه مورد نیاز طرح | 20,409 میلیون ریال (معادل 2 میلیاردو 40 میلیون تومان) |
| 11 | ارزش افزوده خالص طرح | 25,702 میلیون ریال (معادل 2 میلیارد و 570 میلیون تومان) |
| 12 | ارزش افزوده ناخالص طرح | 26,698 میلیون ریال (معادل 2 میلیارد و 669 میلیون تومان) |
| 13 | هزینه های نگهداری و تعمیرات (نت) سالانه | 144 میلیون ریال (معادل 14 میلیون تومان) |
| 14 | هزینه های استهلاک طرح | 366 میلیون ریال (معادل 36 میلیون تومان) |
| 15 | سرمایه مورد نیاز جهت تامین ابنیه | 0 |
| 16 | سرمایه مورد نیاز خرید تجهیزات | 6,090 میلیون ریال (معادل 609 میلیون تومان) |
| 17 | هزینه های متغیر طرح | 25,032 میلیون ریال (معادل 2 میلیاردو 503 میلیون تومان) |
| 18 | سرمایه موردنیاز تامین وسایل حمل و نقل شهری | 0 |
| 19 | ارزش خدمات سالانه طرح پس از اجرا | 44,500 میلیون ریال (معادل 4 میلیارد و 450 میلیون تومان) |
| 20 | هزینه های ثابت طرح | 17,774 میلیون ریال (معادل 1 میلیارد و 777 میلیون تومان) |
| 21 | تعداد پرسنل ستادی و اجرایی مورد نیاز | 10 نفر |
| 22 | هزینه های قبل از بهره برداری طرح | 630 میلیون ریال (معادل 63 میلیون تومان) |
| 23 | هزینه های حاملهای انرژی و ارتباطات (سوخت ، آب شرب ،تلفن ، برق و…) | 320 میلیون ریال (معادل 32 میلیون تومان) |
| 24 | میزان حقوق سالانه پرسنل | 18,826 میلیون ریال (معادل 1 میلیارد و 882 میلیون تومان) |
| 25 | نسبت افزوده ناخالص به ارزش کل فروش سالانه | 60 درصد |
| 26 | نسبت افزوده خالص به کل فروش سالانه | 58 درصد |
| 27 | نسبت افزوده خالص به سرمایه گذاری کل | 244 درصد |
| 28 | سرانه سرمایه ثابت | 725 میلیون ریال (معادل 72 میلیون تومان) |
| 29 | سرانه سرمایه گذاری کل | 1,055 میلیون ریال (معادل 105 میلیون تومان) |
| 30 | نسبت سود خالص به کل فروش سالانه | 11 درصد |
| 31 | سرانه خدمات ارایه شده | 4,450 میلیون ریال (معادل 445 میلیون تومان) |
| 32 | نسبت سود خالص به سرمایه ثابت | 69 درصد |
| 33 | مقدار NPV | 8,143 میلیون ریال (معادل 814 میلیون تومان) |
| 34 | مقدار NPV/I | 11 درصد |
| 35 | میزان IRR در حالت عادی | 25 درصد |
| 36 | میزان IRR در حالت بدبینانه | 20 درصد |
آیتم های محوطه سازی :
این دسته سرمایه گذاری شامل : خیابان کشی , ديوارها , ساختمان ، سوله ، فنس کشی , جداول و … تشکيل ميدهند.
ساخت و سازهای واحد صنعتی تولید رب گوجه فرنگی :
- ساختمان تولید
- ساختمان اداری و خدمات
- ساختمان آزمایشگاه
- انبار
- اتاق تاسیسات
تامين ؛ نصب و راه اندازی تاسیسات واحد تولید رب گوجه فرنگی :
تاسیسات این واحد صنعتی شامل :
| 1 | سیستم برق رسانی |
| 2 | سیستم آبرسانی ، تصفیه (سختی گیری) و ذخیره آب |
| 3 | سیستم هوای فشرده |
| 4 | سیستم سرمایشی |
| 5 | سیستم گرمایشی |
| 6 | سیستم گاز رسانی |
| 7 | هواکشهای صنعتی |
| 8 | سیستم اعلان و اطفاء حریق |
| 9 | سیستم های حفاظتی و امنیتی |
| 10 | سیستم پیجینگ ، ارتباطات ، مخابرات و اینترانت داخلی |
| 11 | سیستم فاضلاب بهداشتی و صنعتی |
تجهيزات واحد صنعتی تولید رب گوجه فرنگی :
بخش مهمی از دستگاه ها و تجهیزات صنعتی موردنياز این واحد صنعتی جهت بالا بردن کیفیت و کمیت از شركتهای معروف و سازندگان معتبر تامین
میگردد. لازم به ذکر است هزينه های , نصب و راه اندازی دستگاهها نیز بعهده شرکتهای تامین کننده و یا تولیدکننده تجهیزات مزبور می باشد.
| ردیف | ماشین آلات |
| 1 | دستگاه توزین و بسته بندی |
| 2 | خط پرکن |
| 3 | خط بازرسی کنترل توزین |
| 4 | لوازم کار |
هزينه های قبل از بهره برداری :
هزينه های قبل از بهره برداری رسمی از قسمتهای مختلف این واحد صنعتی که بصورت تقريبی و با استفاده از نظرات خبرگان برآورد شده است.
- مطالعات مقدماتی , تهيه طرح اجرايی و …
- تاسيس شرکت و دريافت مجوزهای لازمه و ….
- برق , آب , فاضلاب , تلفن و گاز قبل از بهره برداری
- استخدام و آموزش پرسنل موردنیاز واحد صنعتی
حقوق و مزايای سالانه کارکنان طرح تولید رب گوجه فرنگی
حقوق و مزایایی سالانه یکسری از کارکنانی شامل مدیر طرح ، کارشناس فنی و آزمایشگاه ، کارمند قسمت اداری ، تکنسین فروش ، کارگران ماهر و ساده و همچنین کارمند فروش و …
معرفی محصول طرح
رب گوجه فرنگی با کد آیسیک 1513512419 فرآورده‌ای است که از حذف پوست و دانه‌های گوجه فرنگی و با تغلیظ آب گوجه فرنگی حاصل میشود. رب گوجه فرنگی سرشار از مواد مغذی و موثر بر روی سلامتی انسان همانند آب، آنتی‌اکسیدان، آهن، پتاسیم و ویتامین‌های B ،A و K است. لیکوپن بیشتر به عنوان یک آنتی‌اکسیدان شناخته میشود؛ در نتیجه خوردن دو قاشق رب گوجه فرنگی در روز، شما را از خواص درمانی رب گوجه فرنگی بهره‌مند خواهد کرد.
کالاهای جايگزين تولید رب گوجه فرنگی
کالاهای جایگزین رب استفاده و فراوری گوجه فرنگی تازه در هنگام مصرف است که با توجه به اینکه امکان تلغیظ و فراوری آن به صورت سریع و در زمان مصرف نه تنها میسر نیست؛ بلکه امکان خرید، نگهداری دراز مدت با قیمت مناسب در ایام مختلف سال نیز وجود ندارد. با این شرایط باید فرایند سالم سازی و بهداشتی تولید در محیط صنعتی که در محیط‌های خانگی و تولید سنتی وجود ندارد را فراهم نمود.
موارد استفاده از رب گوجه فرنگی
بهترین شیوه مصرف رب گوجه فرنگی در غذاها رقیق کردن آن در آب است. خواص مفید رب گوجه فرنگی با حل شدن حین مصرف حفظ شده و میزان رقیق کرد آن وابسته به کیفیت و غلظت رب گوجه فرنگی است. هر چه رب گوجه فرنگی غلیظ‌تر باشد، به آب بیشتری برای رقیق کردن نیاز خواهد داشت.
مصرف رب گوجه فرنگی به همراه سیر، پیاز و ادویه در غذاها طعم لذت بخشی به غذا میدهد. رب گوجه فرنگی در بسیاری از غذاهای حاوی گوشت استفاده میشود و مزه گوشت را بهتر می‌نماید. تعداد غذاهای محلی و بین المللی که در آن رب گوجه فرنگی به عنوان طعم دهنده و مکمل غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد، بسیار متنوع است.
مراحل تولید رب گوجه فرنگی صنعتی
- خرید و دریافت گوجه فرنگی
- خیساندن و شستشوی مقدماتی گوجه
- سورتینگ و شتشوی گوجه
- خرد کردن گوجه
- پخت اولیه
- فیلتراسیون
- سانک فرموله
- تغلیظ آب گوجه
- پاستوریزه کردن
- پرکردن در قوطی و در بندی
- پاستوریزاسیون قوطی های پر شده
- عبور از زیر دوش آب سرد
- خشک کردن
- اتیکت زنی و بسته بندی
- عرضه در بازار
شرح فرآیند تولید رب گوجه فرنگی در کارخانه
در نخستین مرحله گوجه فرنگی ها در سبد یا جعبه های ۲۵ کیلو گرمی وارد کارخانه می شوند. در سکوی بارگیری یک حوضچه سیمانی قرار دارد که کف آن از صفحات مشبک پوشانده شده و پر از آب است بطوری که با بازکردن دریچه خروج ، گوجه ها به راحتی همراه آب در کانال جاری می شوند. این کانال ها دارای لوله های هوایی هستند که باعث میشود گوجه ها به غلیان در بیایند و در نتیجه بهتر شسته شوند.
سپس گوجه ها برای شستشوی نهایی از زیر دوش آب رد شده و روی میز سورتینگ قرار می گیرند تا گوجه فرنگی های کال، ناسالم ، لهیده و چیز هایی دیگری مثل چوب و غیره که همراه گوجه فرنگی ها بوده از آنها جدا شوند. سپس گوجه فرنگی های تمیز با عبور از زیر دوش آب که شستشوی نهایی را انجام میدهد وارد خرد کن میشود و توسط تیغه های متحرک خرد کن زیر سقف متحرک، خرد می شوند.
گوجه های خرد شده وارد مخزنی با حجم حدود یک متر به نام بالانس تانک می شود. در مرحله پیش پزی حرارت سبب میشود تا راندمان آبدهی در مرحله فیلتراسیون افزایش یابد و آنزیم پکتیناز از بین برود و در نتیجه رب تولیدی از ویسکوزیته مناسبی برخوردار باشد. همچنین بار میکروبی کاهش یافته و به فرآیند سالم سازی درمراحل بعدی کمک می‌کند و به علت متلاشی و در اثر نرم شدن بافت گوجه‌ها عمل آبگیری آسان‌تر شده و استهلاک صافی‌ها را نیز کاهش میدهد.
نحوه تهیه رب گوجه
پس از حرارت دهی اولیه گوجه های خرد شده وارد صافی های دو یا سه مرحله ای میشوند که تفاوت مراحل آن در قطر توری های آن می باشد. در این مرحله آب گوجه فرموله شده و توسط پمپ وارد دیگ تغلیظ می شود. در این مرحله به میزان حداکثر ۳ درصد وزن محصول نهایی به آن گوجه نمک طعام افزوده می شود.
آب گوجه می تواند در یک یا دو یا چند مرحله تغلیظ شود. آب گوجه در دیگ تغلیظ تحت خلا و به صورت غیر مستقیم با بخار حرارت میبیند و آب خود را از دست میدهد. رب گوجه فرنگی آماده شده وارد مخزن ذخیره . گوجه از مخزن ذخیره با عبور از دستگاهی مشابه پری هیتر پاستوریزه شده و در درجه حرارت حدود ۸۵ درجه سانتی گراد حرارت میبیند .
وقتی غلظت مواد جامد در آب رب گوجه فرنگی به عدد ۲۸ رسید ، آن را داخل قوطی های مخصوص یا ظروف مشابه بسته بندی و درب گذاری میکنند. پس از درب بندی قوطی های ها از تونل بخار عبور داده میشوند ، بطوری که حرارت مرکز قوطی به ۹۰ درجه سانتیگراد برسد و پاستوریزه گردد .زمان اقامت محصول در حرارت بستگی به نوع ظرف بسته بندی و اندازه آن دارد .
پس از عبور از تونل بخار ، قوطی ها زیر دوش آب سرد میروند. سپس قوطی ها از زیر یک پنکه که هوایی گرم میزند عبور کرده و خشک می شود. پس از بسته بندی رب . باید قوطی ها را استریل نمود برای این کار از تونل پخت استفاده می شود. پس از آن قوطی ها اتیکت خورده و در کارتن بسته بندی می شود. محصول تولید شده به انبار محصول حمل می شود و پس از طی مدت قرنطینه حدود ۱۵ روز در صورت منفی بودن نتیجه آزمایشات قابل عرضه به بازار می باشد .
انواع بسته بندی رب گوجه فرنگی
کارخانه های رب با توجه به مشتریان و بازار مورد نظرشان محصول خود را در بسته بندی های مختلفی تولید می کنند و به همین منظور در خط تولید رب گوجه فرنگی ممکن است ماشین آلات و تجهیزات مختلفی مورد استفاده قرار گیرد. اگر هدف کارخانه تولید محصول برای خانواده ها و مصرف کنندگان نهایی باشد ، رب به صورت بسته های کوچک و مناسب مصرف خانواده ها مانند قوطی های فلزی یا ظروف شیشه ای کوچک ۴۰۰ گرمی یا ۸۰۰ گرمی بسته بندی و به بازار عمومی مصرف عرضه می شود.
گاهی نیز ممکن است رب گوجه فرنگی برای مشتریانی مانند آشپزخانه ها و رستوران ها که مصرف بیشتری نسبت به خانواده ها دارند در ظروفی با وزن ۵ کیلوگرم یا بیشتر بسته بندی شود. اما با توجه به اینکه گوجه محصولی فصلی است و فقط در مدت چند ماه از سال برداشت می شود ، تمام کارخانه های تولید و فرآوری رب در زمان اوج برداشت و دریافت اقدام به تولید به صورت فله می کنند و آنها را در بشکه های مخصوص پلاستیکی و فلزی ۲۰۰ کیلوگرمی بسته بندی و نگهداری می کنند.
برخلاف روش بسته بندی رب در اوزان کوچک ۱ تا ۵ کیلوگرمی که برای مصرف کنندگان نهایی در نظر گرفته شده است، هدف از تولید و بسته بندی رب فله ، فروش محصول به سایر کارخانه ها و یا استفاده از رب فله در سایر فصول سال می باشد. رب فله علاوه بر نگهداری در بشکه های فلزی و پلاستیکی، در برخی از کارخانه های تولیدکننده رب گوجه فرنگی با استفاده از تجهیزات و ماشین آلات ویژه ای در بسته های ۲۰۰ کیلویی با نام اسپتیک بسته بندی می شود. رب گوجه فرنگی اسپتیک دارای قابلیت نگهداری بلند مدت می باشد و عمدتا برای بازارهای صادراتی مورد استفاده قرار می گیرد.
اشکال مختلف در بسته بندی رب گوجه
صنایع غذایی به عنوان یکی از صنایع اصلی کشور، حجم زیادی از اشتغال و جریان اقتصادی را به خود اختصاص داده است. با توجه به حجم بالای تولید گوجه فرنگی در کشور، کارخانه های رب جزو صنایع تبدیلی مهم محصولات کشاورزی به حساب می آیند. طراحی و احداث کارخانه و راه اندازی خط تولید رب نیازمند محاسبات گوناگونی است و فقط در این صورت است که یک کارخانه خواهد توانست به صورت بهینه و سودآور به فعالیت خود ادامه دهد.
نکته مهمی که در ساخت و راه اندازی کارخانه رب گوجه فرنگی باید به آن توجه داشت، توانایی تامین گوجه فرنگی در حجم و مقیاس زیاد به صورت طولانی مدت و مداوم می باشد تا فعالیت تولیدی آن توجیه و سود اقتصادی داشته باشد. در حال حاضر برندهای رب گوجه فرنگی نام آشنا و موفقی در بازار مصرف کشور حضور دارند و کشور در زمینه تولید این محصول خودکفا می باشد و نیازی به واردات آن ندارد. اما با وجود این برندهای موفق، هنوز پراکندگی صنایع تبدیلی و دسترسی نامناسب کشاورزان محصولات کشاورزی مانند گوجه فرنگی به کارخانه های فرآوری، منجر به اتلاف منابع و سودآور نبودن کشت محصولات کشاورزی در بسیاری از مناطق کشور شده است.
خط تولید رب گوجه فرنگی را می توان به دو بخش تولید و بسته بندی تقسیم کرد که بسته به شرایط، مجموعه های مختلف روی یکی از این بخش ها تمرکز و سرمایه گذاری می کنند. به عنوان مثال با توجه به اینکه تامین انبوه محصولات کشاورزی از جمله گوجه فرنگی به عنوان ماده اولیه کارخانه، برای همه افراد و مجموعه ها امکان پذیر نیست، برخی از فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان فقط اقدام به راه اندازی کارخانه بسته بندی رب گوجه فرنگی می کنند.
در این روش رب فله ای که توسط سایر کارخانه ها تولید شده است، مجددا در بسته های کوچک فلزی و شیشه ای بسته بندی شده و با برند جدید به بازار مصرف عرضه می شوند. در طراحی خط تولید این کارخانه ها فقط ماشین آلات و تجهیزات بسته بندی رب گوجه فرنگی مورد استفاده قرار می گیرند و در حال حاضر برند های موفقی نیز با این روش در حال فعالیت می باشند.
خط تولید رب را می توان با توجه به ظرفیت های موجود به شکل سنتی یا صنعتی و با ظرفیت های کم یا زیاد اجرایی کرد. امکان سنجی اجرای پروژه های طراحی و ساخت کارخانه رب گوجه فرنگی باید بر اساس کار کارشناسی و تخصصی انجام بگیرد تا بر اساس آن سرمایه گذاران بتوانند درباره سرمایه گذاری برای ساخت و راه اندازی کارخانه تصمیم بگیرند.
اگر طراحی کارخانه رب گوجه فرنگی در مناطق مستعد کشور و به صورت حرفه ای اجرا شود، می تواند علاوه بر کشاورزان، برای سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی نیز سودآور بوده و توجیه اقتصادی داشته باشد. هزینه راه اندازی خط تولید رب گوجه فرنگی با توجه به ماشین آلات و تجهیزات متعددی که در آن به کار گرفته می شود، نسبتاً بالاست و برای اجرای آن باید با مجموعه ها و سازندگان خط تولید رب گوجه فرنگی که در این زمینه دارای تخصص و تجربه کافی هستند، مشاوره و همکاری کرد.