طرح توجیهی پرورش مرغ تخمگذار و مرغداری تخمگذار (بهار 1401)

طرح توجیهی جامع پرورش مرغ تخمگذار (مرغداری تخمگذار) + آموزش رایگان
امروزه شاهد پیشرفت چشمگیری در صنعت پرورش مرغ تخم‌ گذار هستیم، دلیل این امر را هم می‌توان به نقش عوامل مدیریتی، تغذیه‌ای، ژنتیکی و محیطی دانست؛ که این عوامل مذکور تأثیر مهمی را در بالا بردن عملکرد و ظرفیت ژنتیکی حیوان جهت تولید هرچه‌ بهتر دارند.

یکی از مهمترین موارد اثرگذار بحث تأسیسات و تجهیزات به‌ کار رفته در یک مرغداری است؛ که روزبه‌روز تکنولوژی‌های جدیدی به این بخش افزوده می‌شود و مزیت‌های اقتصادی آن، مرغدار را مجاب به استفاده از آن‌ها جهت دستیابی به حداکثر سود و درآمد نموده است.

خلاصه اطلاعات طرح توجیهی پرورش مرغ تخمگذار
رديف	عنوان شاخص اطلاعاتی	ميزان
1	ضریب ميزان ارائه خدمات در نقطه سربسر	27  درصد
2	میزان سرمایه کل مورد نیاز اجرای طرح	43,253  میلیون ریال (معادل 4 میلیارد و 325 میلیون و 300 هزار تومان)
3	میزان سرمایه ثابت	35,635  میلیون ریال (معادل 3 میلیارد و 563 میلیون و 500 هزار تومان)
4	میزان سرمایه در گردش	7,617  میلیون ریال (معادل 761 میلیون و 700 هزار تومان)
5	نرخ برگشت سرمایه	39   درصد
6	مدت زمان برگشت سرمایه	2.6   سال
7	سود خالص	16,746  میلیون ریال (معادل 1 میلیارد و 674 میلیون و 600 هزار تومان)
8	سود ناخالص	34,350  میلیون ریال (معادل 3 میلیارد و 435 میلیون تومان)
9	هزینه خرید مواد اولیه	31,980  میلیون ریال (معادل 3 میلیارد و 198 میلیون تومان)
10	هزینه های عملیاتی سالانه مورد نیاز طرح	11,547  میلیون ریال (معادل 1 میلیارد و 154 میلیون و 700 هزار تومان)
11	ارزش افزوده خالص طرح	30,630  میلیون ریال (معادل 3 میلیارد و 63 میلیون تومان)
12	ارزش افزوده ناخالص طرح	33,382  میلیون ریال (معادل 3 میلیارد و 338 میلیون و 200 هزار تومان)
13	هزینه های نگهداری و تعمیرات (نت) سالانه طرح	601  میلیون ریال (معادل 60 میلیون و 100 هزار تومان)
14	هزینه های استهلاک طرح	1,544  میلیون ریال (معادل 154 میلیون و 400 هزار تومان)
15	سرمایه مورد نیاز جهت تامین ابنیه و سالن­ ها	17,850  میلیون ریال (معادل 1 میلیارد و 785 میلیون تومان)
16	سرمایه مورد نیاز خرید تجهیزات	6,774  میلیون ریال (معادل 677 میلیون و 400 هزار تومان)
17	هزینه های متغیر طرح	37,387  میلیون ریال (معادل 3 میلیارد و 738 میلیون و 700 هزار تومان)
18	سرمایه مورد نیاز تامین وسایل حمل و ­نقل شهری	2,625  میلیون ریال (معادل 262 میلیون و 500 هزار تومان)
19	ارزش فروش محصولات سالانه طرح	66,330  میلیون ریال (معادل 6 میلیارد و 633 میلیون تومان)
20	هزینه های ثابت طرح	7,739  میلیون ریال (معادل 773 میلیون و 900 هزار تومان)
21	تعداد پرسنل ستادی و اجرایی مورد نیاز	8  نفر
22	هزینه های قبل از بهره برداری طرح	1,208  میلیون ریال (معادل 120 میلیون و 800 هزار تومان)
23	هزینه های حاملهای انرژی و ارتباطات (سوخت، آب شرب، تلفن، برق و …)	366  میلیون ریال (معادل 36 میلیون و 600 هزار تومان)
24	میزان حقوق سالانه پرسنل ستادی و اجرایی	7,477  میلیون ریال (معادل 747 میلیون و 700 هزار تومان)
25	نسبت افزوده ناخالص به ارزش کل فروش سالانه	50   درصد
26	نسبت افزوده خالص به کل فروش سالانه	46   درصد
27	نسبت افزوده خالص به سرمایه گذاری کل	71   درصد
28	سرانه سرمایه ثابت	4,454  میلیون ریال (معادل 445 میلیون و 400 هزار تومان)
29	سرانه سرمایه گذاری کل	5,407  میلیون ریال (معادل 540 میلیون و 700 هزار تومان)
30	نسبت سود خالص به کل فروش سالانه	25   درصد
31	سرانه ارزش کل فروش محصولات سالانه	8,291  میلیون ریال (معادل 829 میلیون و 100 هزار تومان)
32	نسبت سود خالص به سرمایه ثابت	47   درصد
33	مقدار NPV	22,669  میلیون ریال (معادل 2 میلیارد و 266 میلیون و 900 هزار تومان)
34	مقدار NPV/I	20   درصد
35	میزان IRR در حالت عادی	53   درصد
36	میزان IRR در حالت بدبینانه	32   درصد
37	ظرفیت تولید در یکسال	10,000  قطعه

یکی از این تکنولوژی‌های جدید استفاده از سیستم قفس در پرورش مرغ تخم‌گذار است. پرورش مرغ یکی از مهمترین صنعت ها در بحث دامپروری است، پرورش مرغ را می توان به دو نوع پرورش مرغ تخمگذار و پرورش مرغ گوشتی تقسیم کرد.

مرغ تخم گذار به مرغ هایی گفته می شود که برای تهیه تخم مرغ پرورش داده می شوند برخلاف جوجه های گوشتی، کار اصلی پرورش مرغ بهبود کیفیت تخم مرغ و حفظ یا افزایش مقدار تخم مرغ های تولید شده است نه بهبود کیفیت گوشت مرغ درآمد حاصل از فروش تخم مرغ منبع اصلی درآمد مرغ تخم گذار است.

آشنایی با صنعت پرورش مرغ تخمگذار

شناسایی و ویژگی‌های مهم مرغ تخمگذار :
در صنعت مرغ تخمگذار، پرنده به دو منظور نگهداری و پرورش داده می‌شود :

1- تولید تخم‌مرغ به ‌منظور استفاده در جوجه‌کشی و به وجود آوردن جوجه‌های یک‌روزه. برای این منظور بایستی از گله‌های مادر و تخم‌های نطفه‌ دار استفاده نمود؛ که اگر گله مادری از نژادهای تخم‌گذار باشد تولید جوجه تخم‌گذار و اگر گله گوشتی باشد تولید جوجه یک‌روزه گوشتی می‌کند.

2- تولید تخم‌مرغ مورد استفاده در تغذیه انسان (تخم‌مرغ خوراکی). در این بخش برای پرورش و نگهداری مرغ‌ها نیازی به خروس نیست زیرا تخم‌مرغ‌های خوراکی بدون نطفه می‌باشند.

شناسایی و ویژگی‌های مهم مرغ تخمگذار :
مرغ‌های تخم‌گذار دارای بدنی کوچک، ریز جثه با پاهایی کشیده، نوک و پاهایی سفیدرنگ، تاج و غبغب بزرگ و قرمز، ایستادن به‌صورت موازی با سطح زمین، سینه‌ای عمیق با طول و عرض مناسب، فاصله بین استخوان‌های لگن بیش از سه انگشت و دارای وزنی استاندارد می‌باشند.

از مهم‌ترین نژادهای معروف دنیا که جهت تولید تخم مورداستفاده قرار می‌گیرند می‌توان موارد زیر را نام برد:

•  لگهورن.
•  مینورکا.
•  اسپانیش.
•  آنکونا.
•  آبی آندولسی.

از نژادهای مرغ تخم‌گذار ایران هم می‌توان اشاره‌ای به نژاد مرندی داشت؛ که این نژاد جهت پرورش مرغ بومی تخمگذار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مراحل پرورش مرغ

برنامه پرورش مرغ تخم گذار به سه بخش تقسیم می شود :

1. دوره جوجه کشی جوجه ها : از اولین روز جوجه کشی تا 8 هفته شروع می شود.
2. دوره مراقبت از جوجه ها : از 9 هفته تا دوره قبل از تخم گذاری (هفته های 18-20) شروع می شود.
3. دوره تولید تخم مرغ : از هفته 21 شروع می شود تا پایان تولید که تا هفته 80 ادامه دارد.

انواع سالن‌های پرورش 

طیور برای نشان دادن استعداد خود چه ازنظر تولید گوشت و یا تخم نیازمند به محل زیستی متناسب با تأمین احتیاجاتشان هستند که در این خصوص سالن‌های پرورش و نگهداری به ایجاد شرایط مناسب بهبود و حداکثر تولید حیوان کمک‌ کننده‌اند.

سالن‌ها را بر اساس موارد گوناگونی تقسیم‌بندی می‌کنند از جمله :

الف- احداث سالن بر اساس تأمین نور و تهویه: این نوع از سالن‌ها بر اساس میزان نور و روشنایی که دریافت می‌کنند به دودسته سیستم باز (پنجره دار) و سیستم بسته (بدون پنجره) تقسیم می‌شوند.
ب- احداث سالن بر اساس کف: سیستم‌های مختلفی ازنظر کف ابداع‌شده که عبارتند از:

1. سیستم تمام پوشال
2. سیستم تمام نرده
3. سیستم نیم پوشال نیم نرده
4. سیستم گودال عمیق
5. سیستم قفس

سالن‌های قفس دار (cage houses):
سیستم قفس مختص پرورش نیمچه های تخم‌گذار و گله‌های تخم‌گذار تجاری (خوراکی) است. این سیستم برای پرورش گله‌های مادری و یا جوجه گوشتی به‌ ندرت مورداستفاده قرار می‌گیرد. مرغ‌های تخم‌گذار بر اساس نوع دوره خود (دوره آغازین، رشد و پایانی) ممکن است یک یا دو دوره را در قفس بگذرانند.

انواع قفس مرغ تخم‌گذار

در این سالن‌ها مرغ‌ها درون قفس‌هایی قرار دارند که این قفس‌ها در چند ردیف و هر ردیف در چندطبقه ساخته می‌شوند. در بعضی مواقع تا 5 طبقه قفسه روی‌ هم چیده می‌شود. نحوه چیدن قفس بر اساس نوع قفس به‌ کار رفته بسیار متفاوت است.

سیستم قفس مرغ‌های تخمگذار انواع مختلفی دارد که دو نوع آن معمول‌ترین قفس‌های به‌ کار رفته در پرورش و نگهداری از آنها می‌باشند. این دو نوع سیستم عبارتند از :

1. سیستم قفس کالیفرنیایی (منبری/پله‌ای)
2. سیستم باطری (طبقه‌ای)

انواع روش‌های پرورش مرغ بر اساس سیستم قفس:
به دلیل ظرفیت و حجم پرورش، سیستم قفس این امکان را فراهم نموده که بتوان این پرنده را در دو سطح محدود یعنی پرورش در منزل و یا در سطح وسیع یعنی پرورش بصورت صنعتی بهره برد.

1. پرورش در منزل : این روش مختص کسانی است که به دلیل نداشتن جایگاه مناسب و کافی تمایل به پرورش و نگهداری از مرغ تخمگذار را دارند. قفس‌های مورد استفاده که در ابعادهای مختلف ساخته می‌شوند را می‌توان در آپارتمان و منزل‌های مسکونی قرار داد. قیمت قفس مرغ خانگی برحسب تعداد طبقه، جنس آن، نوع سیستم و تجهیزات (اتومات یا نیمه اتومات) بکار رفته متغیر می‌باشد.

2. پرورش در محیط صنعتی : برای افرادی که دارای جایگاه بزرگی هستند می‌توانند در سطح وسیع و گسترده اقدام به پرورش صنعتی مرغ کنند. در این روش پرورش‌ دهنده می‌تواند از قفس‌های چندطبقه‌ای بهره ببرد. گرچه این روش خواستار صرف هزینه‌ ای بزرگ در ابتدای کار است اما هر چه تعداد قفس‌ها بیشتر باشد میزان تولید و سود هم بیشتر می‌گردد.

انتخاب نژادهای تخمگذار

از نظر ظاهری، مرغ تخمگذار، سرحال، قوی پرتحرک و بسیار پرخور است. به تدریج که میزان تخم گذاری زیاد می شود، رنگدانه­ های بدن، رو به کاهش می گذارد. نکته مهم: هرچه تاژ بزرگتر باشد و پرها نرم تر مرغ تخم گذاری بهتری دارد.

جوجه­ های نژاد تخم گذار از 4 تا 6 ماهگی به تخم می­آیند. به علاوه، جوجه خروس­ های این نژاد هم زودتر به بازار مصرف می ­رسند. حدود 18 تا 20 مرغ بومی تخمگذار، می تواند برای یک خانوار 6 نفری، دست کم یک تخم مرغ به ازای هر نفر در روز تولید نماید. برای شروع کار نگهداری و پرورش مرغ، راه های متفاوتی وجود دارد :

• استفاده از تخم مرغ نطفه دار برای جوجه کشی
• خرید جوجه یکروزه بومی مناسب از مراکز تایید شده
• خرید جوجه 1 تا 2 ماهه و پرورش آنها
• استفاده از مرغ بومی (این روش، هرچند از روش های قبلی کمی گرانتر است، اما مطمئن تر می باشد و برای بار اول پیشنهاد میشود)
• یک مرغ تخمگذار خوب با یک پولت خوب شروع می شود.

جایگاه پرورش مرغ

اول. دلایل ساخت جایگاه برای مرغ ها

• محافظت آنها از باد، برف، باران، نور مستقیم خورشید و تغییرات شدید آب و هوایی،
• کنترل روشنایی و میزان نوردهی،
• جلوگیری از شکار شدن آنها توسط دیگر حیوانات،
• محافظت و کنترل آسان تر جوجه­ ها،
• جلوگیری از تغذیه آنها با غذا و آب های آلوده و کنترل غذا وآبی که به مرغ ها داده می شود،
• جمع ­آوری راحت­تر تخم مرغ­ها در جایگاه و کاهش آلودگی و شکستگی آنها، و پیشگیری از گسترش بیماریها.
• راحتی طیور و کاهش استرس محیطی

دوم. شرایط جایگاه

• با توجه به نوع آب و هوا و امکانات روستا، جایگاه مرغ از آجر، سنگ، بلوک سیمانی و… ساخته شود.
• کف جایگاه باید از زمین بلندتر باشد. جنس کف آن سیمانی بوده و شیب ملایمی داشته باشد تا هم به راحتی شسته شود و هم آب در آن جمع نشود. شیب جایگاه باید به طرف پشت آن باشد.
• استفاده از کاه و کلش (پوشال) یا خاک اره، ماسه بادی و شن به قطر 5 تا 15 سانتی متر در بستر جایگاه، (با توجه به فصل و دمای محیط) ضروری می باشد. که البته استفاده از ماسه بادی و یا شن ریز وشسته شده به دلیل موجودیت در روستا و قیمت ارجهیت دارد.
• دیوار و سقف جایگاه باید از موادی ساخته شده باشد که بدون هر گونه شکاف و خلل و فرجی باشد. در صورت امکان، بهتر است سیمان کاری شود.
• جایگاه نباید در محل بادگیر ساخته شود.
• جهت جایگاه باید طوری باشد که درب آن، به طرف جنوب بوده و آفتاب داخل آن بتابد.
• جایگاه مرغ باید طوری ساخته شود که در زمستان گرم و در تابستان خنک باشد.
• برای مرغ ها چوب خواب در نظر گرفته شود تا در هنگام شب روی آن استراحت کنند.

سوم. مقدار فضای لازم

• در جایگاه باید فضای کافی برای مرغ ها فراهم باشد. چنانچه تعداد زیادی مرغ در یک فضای کوچک نگهداری شوند، شروع به نوک زدن هم دیگر خواهند کرد و اگر پرنده ای زخم یشود مشکل بیش تر شده، خود خوری رواج پیدا می کند. جوجه­ ها نسبت به مرغ ها به فضای کم تری نیاز دارند.

چهارم. فضای مناسب برای جایگاه

• 100 جوجه را تا سن 2 ماهگی می توان در 6 متر مربع (3 در 2 متر) پرورش داد.
• 1 متر مربع برای هر 10 مرغ و 1خروس بالغ کافی است.
• این فضا می تواند با تغییر کاربری، انباری، اتاق­ های بلااستفاده، طویله ها به صورت توام با دام­ها و یا حتی قفس تامین گردد.
• ولی بایستی توجه کرد که ساختمان مورد نظر بایستی شرایط قابل قبولی را به جهت گرما و سرما محافظت در مقابل باد و باران روشنایی تامین نماید. همچنین قابل شست و شو باشد.