طرح توجیهی احداث گلخانه صیفی جات (تابستان 1401) + word و pdf

طرح توجیهی جامع احداث گلخانه صیفی جات + آموزش افزایش کارایی اقتصادی
رشد جمعیت و افزایش مصرف سرانه كه با سطح درآمد و زندگی افراد جامعه همبستگی زیادی دارد، دو مسئله مهم در تأمین نیازهای غذایی برای افراد جوامع در حال پیشرفت از جمله ایران است و در این میان نقش بهره‌ گیری مؤثر و بهینه از منابع محدود آب و خاک و استفاده از نیروی انسانی موجود در كشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

تلاش موفقیت‌ آمیز در جهت رشد درآمد ناخالص ملی و رسیدن به خودكفایی در تولید نیازهای غذایی جمعیت رو به رشد كشور، همانند هر فعالیت دیگری نیاز به آگاهی عمیق از فرآیندهای عملی و اقتصادی و بكارگیری آخرین دانش و فن‌آوری روز دنیا دارد.

خلاصه اطلاعات طرح توجیهی گلخانه صیفی جات
رديف	عنوان شاخص اطلاعاتی	ميزان
1	ضریب ميزان ارائه خدمات در نقطه سربسر	28  درصد
2	میزان سرمایه کل مورد نیاز اجرای طرح	74,184  میلیون ریال (معادل 7 میلیارد و 418 میلیون و 400 هزار تومان)
3	میزان سرمایه ثابت	71,102  میلیون ریال (معادل 7 میلیارد و 110 میلیون و 200 هزار تومان)
4	میزان سرمایه در گردش	3,082  میلیون ریال (معادل 308 میلیون و 200 هزار تومان)
5	نرخ برگشت سرمایه	32  درصد
6	مدت زمان برگشت سرمایه	3.1  سال
7	سود خالص	23,901  میلیون ریال (معادل 2 میلیارد و 390 میلیون و 100 هزار تومان)
8	سود ناخالص	47,520  میلیون ریال (معادل 4 میلیارد و 752 میلیون تومان)
9	هزینه خرید مواد اولیه	2,480  میلیون ریال (معادل 248 میلیون تومان)
10	هزینه های عملیاتی سالانه مورد نیاز طرح	15,652  میلیون ریال (معادل 1 میلیارد و 565 میلیون و 200 هزار تومان)
11	ارزش افزوده خالص طرح	41,286  میلیون ریال (معادل 4 میلیارد و 128 میلیون و 600 هزار تومان)
12	ارزش افزوده ناخالص طرح	45,480  میلیون ریال (معادل 4 میلیارد و 548 میلیون تومان)
13	هزینه های نگهداری و تعمیرات (نت) سالانه طرح	1,183  میلیون ریال (معادل 118 میلیون و 300 هزار تومان)
14	هزینه های استهلاک طرح	2,919  میلیون ریال (معادل 291 میلیون و 900 هزار تومان)
15	سرمایه مورد نیاز جهت تامین ابنیه	40,494  میلیون ریال (معادل 4 میلیارد و 49 میلیون و 400 هزار تومان)
16	سرمایه مورد نیاز خرید تجهیزات	5,977  میلیون ریال (معادل 597 میلیون و 700 هزار تومان)
17	هزینه های متغیر طرح	6,964  میلیون ریال (معادل 696 میلیون و 400 هزار تومان)
18	سرمایه موردنیاز تامین وسایل حمل و ­نقل شهری	2,122  میلیون ریال (معادل 212 میلیون و 200 هزار تومان)
19	ارزش فروش محصولات سالانه طرح	50,000  میلیون ریال (معادل 5 میلیارد تومان)
20	هزینه های ثابت طرح	12,020  میلیون ریال (معادل 1 میلیارد و 202 میلیون تومان)
21	تعداد پرسنل ستادی و اجرایی مورد نیاز	8  نفر
22	هزینه های قبل از بهره برداری طرح	1,275  میلیون ریال (معادل 127 میلیون و 500 هزار تومان)
23	هزینه های حاملهای انرژی و ارتباطات (سوخت، آب شرب، برق ، تلفن و …)	857  میلیون ریال (معادل 85 میلیون و 700 هزار تومان)
24	میزان حقوق سالانه پرسنل ستادی و اجرایی طرح	9,590 میلیون ریال (معادل 959 میلیون تومان)
25	نسبت افزوده ناخالص به ارزش کل فروش سالانه	91  درصد
26	نسبت افزوده خالص به ارزش کل فروش سالانه	83  درصد
27	نسبت افزوده خالص به سرمایه گذاری کل	56  درصد
28	سرانه سرمایه ثابت	8,888  میلیون ریال (معادل 888 میلیون و 800 هزار تومان)
29	سرانه سرمایه گذاری کل	9,273  میلیون ریال (معادل 927 میلیون و 300 هزار تومان)
30	نسبت سود خالص به کل فروش سالانه	48  درصد
31	سرانه ارزش کل فروش محصولات سالانه	6,250  میلیون ریال (معادل 625 میلیون تومان)
32	نسبت سود خالص به سرمایه ثابت	34  درصد
33	مقدار NPV	43,838  میلیون ریال (معادل 4 میلیارد و 383 میلیون و 800 هزار تومان)
34	مقدار NPV/I	56  درصد
35	میزان IRR در حالت عادی	40  درصد
36	میزان IRR در حالت بدبینانه	25  درصد
37	میزان تولید در یک سال	200,000  کیلوگرم

در این راستا تكنولوژی تولید محصولات گلخانه‌ای منجر به افزایش چشمگیر راندمان بهره‌وری از منابع محدود آبی و خاكی گشته و اهمیت آن با توجه به اقلیم خشک و كم باران اكثر نقاط كشور ما غیر قابل انكار است.

مهمترین دستاوردهای كشت‌ های گلخانه‌ای عبارتند از :

1. امكان تولید مستمر محصولات در تمام طول سال بدون تأثیر محدودیت‌های موجود بخصوص درمناطق سرد با طول فصل كشت كوتاه گلخانه‌دار قادر به تنظیم زمان کشت و برداشت زود موقع محصول (حداقل یک ماه) و ارائه آن به بازار می‌باشد.
2. استفاده از تکنیک‌های جدید و بهره‌ گیری صحیح و افزایش بهره‌وری از امكانات محدود آب (به دلیل استفاده از سیستم آبیاری تحت فشار بخصوص آبیاری قطره‌ای) و خاک (به دلیل بهره‌گیری بهینه از فضا به جای سطح، بخصوص در قطعات و اراضی كوچک غیر اقتصادی).
3. كاهش خسارت و تأمین امنیت تولید با توجه به امكان كنترل عوامل سوء محیطی در یک محیط بسته (گلخانه).
4. افزایش بازدهی و عملکرد با توجه به كنترل عوامل مؤثر در تولید شامل نور، درجه حرارت، رطوبت، تهویه و نیز کنترل آفات و بیماری‌ها.
5. بالا بودن کیفیت و کمیت محصولات گلخانه‌ای و در نتیجه امکان صادرات محصول به خارج کشور. این امر به خاطر استفاده از بذور هیبرید (اصلاح شده) و استفاده صحیح (در حد نیاز) از كود و سموم شیمیایی می‌باشد.
6. ایجاد اشتغال مفید و مولد در جامعه و جذب نیروی كار كشور. با توسعه كشت محصولات گلخانه‌ای و سرمایه‌گذاری برای ایجاد شهرک های گلخانه‌ای مشکل بیکاری و کم درآمدی جوانان و فارغ‌ التحصیلان کشاورزی تا حدود زیادی برطرف می‌شود. همچنین در زمستان که کشاورزان معمولاً بیکار هستند می‌توانند اقدام به کشت گلخانه‌ای و تولید خارج از فصل نمایند.

موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی ایران و طول روز بلند و روشنایی کامل آفتاب و وجود اقلیم‌های مختلف، شرایط مساعدی را برای كشت محصولات گلخانه‌ای فراهم نموده است. به همین خاطر در بسیاری از هزینه‌های مربوط به گرم كردن و روشن نگه داشتن گلخانه‌ها صرفه‌جویی می‌شود و در نتیجه هزینه تمام شده محصول كاهش می‌یابد.

امروزه با احداث گلخانه‌های مدرن در سراسر کشور، انواع محصولات نظیر: خیار، گوجه‌فرنگی، فلفل‌دلمه‌ای رنگی، طالبی آناناسی، توت‌فرنگی، بادمجان، انواع گل‌های شاخه بریده مانند رز، ژربرا، گلایل، داودی، زنبق، شیپوری، ارکیده و … در حال تولید است كه علاوه بر تأمین بازارهای داخلی، به خارج از كشور نیز صادر می‌گردد.

عوامل موثر در احداث گلخانه صیفی جات

در احداث گلخانه ها باید به عوامل متعددی توجه شود :

1. تأمین نور مورد نیاز
2. تأمین حرارت
3. تأمین دی‌ اکسیدکربن
4. تأمین رطوبت كافی
5. استفاده از خاک مناسب
6. مساحت گلخانه

محل مناسب جهت احداث گلخانه

مشکلات اصلی تولید محصول در هر اقلیم عبارتند از: موقعیت جوی و جغرافیایی منطقه، سردی و گرمی هوا، مقدار و شدت نور، شدت وزش بادهای قوی و ریزش برف و باران، منابع آبی و کیفیت آب، شرایط و خصوصیات خاک منطقه و … . بنابراین اولین نكته در احداث یک گلخانه (صیفی جات) انتخاب محل مناسب است که باید در این مورد به نکات ذيل توجه شود :

1. مناسب بودن خاک گلخانه از نظر شرایط فیزیکی و شیمیایی، در صورت مطلوب نبودن شرایط خاک (بافت خاک، مواد غذایی موجود در خاک، شوری، اسیدیته و…) می‌توان آن را با انجام عملیات اصلاحی (کوددهی، آب‌شویی و …) بهبود بخشید.
2. طرح گسترش گلخانه، از موارد مهم در احداث گلخانه، ارائه یک نقشه گلخانه همراه با طرح گسترش آن می‌باشد. در این طرح علاوه بر مساحت زمین گلخانه‌‌، پاشیدن رنگ، گل و مواد آهکی یا نصب پرده سایبان برای جلوگیری از نفوذ نور بیش از حد به داخل گلخانه مورد استفاده دارندگان گلخانه ها قرار می گيرد.

درختان برگ‌ریز مانند افرا و بلوط می‌توانند با ایجاد سایه، به طور مؤثری از نور شدید یک بعد از ظهر تابستانی بكاهند. البته باید توجه داشت كه درختان در هنگام صبح، بر روی گلخانه سایه نیندازند. این درختان در زمستان اجازه می‌دهند كه نور كافی به گلخانه برسد چرا كه در پاییز برگ‌های خود را از دست می‌دهند.

بعضی گلخانه‌داران برای حفظ دما اقدام به دو جداره (دو لایه) نمودن گلخانه‌ های خود می‌کنند، که توصیه می‌شود برای جداره داخلی نایلون نازک‌تر و شفاف‌تر استفاده شود و یا در زمان تولید میوه بایستی لایه داخلی حذف شود تا نور بیشتری به گیاه برسد (خصوصاً در زمستان که شدت نور و طول روز کمتر است)

و از طویل شدن فاصله بین بندها (میانگره‌ها) و ضعیف شدن بوته و کاهش عملکرد جلوگیری شود. البته با استفاده از نورهای مکمل (نور مصنوعی) می‌توان بر طول روز افزود و کاهش نور در دو جداره بودن پوشش را جبران کرد و در نتیجه سوخت و ساز و عملکرد گیاه را افزایش داد.

مفهوم گلخانه 

هر گیاهی برای داشتن رشد مطلوب نیاز به شرایط خاصی از نظر شدت نور، دمای روز و شب، میزان رطوبت نسبی هوا و رطوبت خاک دارد. گلخانه یا greenhouse، به ساختمانی با اسکلت چوبی یا فلزی و با شرایط تحت کنترل (دما، رطوبت، نور، دی‌اکسید‌کربن و …) اطلاق می‌شود كه با مواد شفاف (شیشه یا پلاستیک) به منظور عبور نور طبیعی جهت رشد و نمو گیاهان پوشانده شده است.

در احداث گلخانه صیفی جات باید به عوامل متعددی توجه شود :

1) تأمین نور مورد نیاز. مهمترین عامل نور است. تأمین نور برای گیاهان گلخانه‌ ای بسیار مهم است. در روزهای ابری و زمستانی و در مناطقی كه مقدار نور كمتر است از نورهای مصنوعی استفاده می‌كنند و گلخانه‌‌ها باید در جهتی ساخته شوند كه نورگیر باشند. اسکلت و پوشش گلخانه نیز باید طوری طراحی و ساخته شود که نور کافی به گیاه برسد. در روزهای پرنور تابستان نیز با کشیدن حصیر یا توري‌‌های تیره‌رنگ یا پاشیدن گل و رنگ‌های قبل شستشو روی پوشش گلخانه باید مانع از نفوذ نور اضافی به گلخانه شد.

2) تأمین حرارت. تأمین دمای مناسب برای رشد و نمو گیاه خصوصاً در روزهای سرد و ابری زمستان بسیار لازم است. پوشش گلخانه باید از جنسی انتخاب شود که کمترین تلفات گرما را داشته باشد. گاهی از پوشش‌های دو لایه برای کاهش تلفات گرما استفاده می‌شود. البته در مواقعی از سال (روزهای گرم تابستان) نیاز به کاهش دمای گلخانه وجود دارد و باید عملیات خنک‌سازی انجام گیرد. بهترین نوع سوخت برای وسایل گرمازا و سرمازا، گاز است. برخی افراد از گازوئیل و نفت استفاده می‌كنند اما تمیزترین سوخت گاز است.

3) تأمین دی‌اکسیدکربن. دی‌اکسید‌کربن یکی از فاکتورهای ضروری در عمل فتوسنتز می‌باشد. افزایش غلظت دی‌ اکسیدکربن به صورت مصنوعی در محیط گلخانه باعث رشد مطلوب گیاه، زودرسی محصول و افزایش کیفیت و کمیت آن می‌شود.

4) تأمین رطوبت كافی. هوای گلخانه ممکن است خیلی خشک و یا خیلی مرطوب باشد که در حالت خشک باید مرطوب شده (با تجهیزات رطوبت‌ساز) و در حالت خیلی مرطوب باید رطوبت‌زدایی شود (با انجام عمل تهویه).

5) استفاده از خاک مناسب. در گلخانه صیفی جات بهتر است از خاکهای سبک استفاده نمود یعنی خاك باید دارای زهكشی مناسب باشد. قبل از آغاز كشت ابتدا باید خاك آزمایش شود تا از لحاظ اسیدیته، شوری و عناصر غذایی و معدنی موجود در آن اطمینان حاصل گردد و در صورت نیاز اقدام به عملیات اصلاحی و كوددهی شود.

6) مساحت گلخانه. مساحت گلخانه بستگی به وسایل و تجهیزات تأمین گرما در گلخانه و سرمایه و سلیقه خود شخص و مقدار و نوع شكل زمین دارد. می‌توان مساحت گلخانه را زیاد در نظر گرفت یا اینكه گلخانه‌‌ها را با مساحت‌‌های كوچكتر احداث کرد. البته باید توجه داشت که در هر مساحتی باید شرایط محیطی (نور، حرارت، رطوبت، دی‌اکسید‌کربن) مورد نیاز بوته‌ها فراهم شود.

سرفصل های طرح توجیهی احداث گلخانه صیفی جات :

• مقدمه
• فصل اول) تعاريف و معرفی محصول تولید شده
• اهمیت کشت‌ گلخانه ‌ای
• مفهوم گلخانه
• محل مناسب جهت احداث گلخانه صیفی جات
• مشخصه‌ های نوری مؤثر در رشد و نمو گیاهان
• روش های پيشگيری از خسارت آفات در گلخانه
• مرحله توليد نشاء و كاشت
• مرحله توليد محصول
• مرحله پايان برداشت محصول
• ضد عفونی بستر كشت
• مزايای كشت گلخانه ای
• فصل دوم) محاسبات مالی اجرای طرح
  
• محاسبه سرمايه ثابت مورد نياز طرح
• سرمايه مورد نياز جهت ابتياع زمين
• سرمايه مورد نياز جهت محوطه ­سازي
• سرمايه مورد نياز جهت ساخت و سازهای واحد کشاورزی
• سرمايه مورد نياز جهت تامين ؛ نصب و راه ­اندازی تاسیسات
• سرمايه مورد نياز جهت تامين وسايل حمل و نقل کارگاهی و شهري
• سرمايه مورد نياز جهت تامين وسايل اداري ، آزمایشگاه و پشتيباني
• سرمايه مورد نياز جهت تامين , نصب و راه اندازي تجهیزات مورد نياز
• سرمایه مورد نیاز خرید انشعابات مورد نیاز
• هزينه ­هاي قبل از بهره ­برداری
• جمع بندی تعیین میزان سرمایه ثابت موردنیاز اجرای طرح
• محاسبه هزینه ­های عملیاتی سالانه موردنياز طرح
• هزینه ­های حقوق و مزاياي سالانه کارکنان
• هزینه­ های سالانه حامل­ های انرژی و ارتباطات
• هزینه­ های سالانه استهلاک
• هزینه ­های سالانه نگهداری و تعمیرات (نت)
• هزینه ­های سالانه اداری و پشتیبانی
• جمع ­بندي تعیین میزان هزینه ­های عملیاتی سالانه مورد نیاز اجرای طرح
• محاسبه سرمایه­ در گردش مورد نياز طرح
• هزینه­ های خرید سالانه مواد اولیه مورد نیاز
• جمع ­بندي تعیین میزان سرمایه در گردش مورد نیاز اجرای طرح
• محاسبه سرمايه کل موردنياز طرح احداث گلخانه صیفی جات
• ارزش محصولات توليد شده
• متوسط ارزش سود خالص در طول يک سال کاری
• متوسط ميزان برگشت سرمايه نسبت به سود خالص
• مدت زمان برگشت سرمايه
• تعیین نقطه سربسری
• تجزيه و تحليل شاخص­ های (نسبت­ های) مالی طرح
• فصل سوم) محاسبه شاخص­ های تصمیم ­گیری و تحلیل اقتصادی
• محاسبه ارزش فعلی خالص طرح
• تحلیل حساسیت

سرفصلهای توصیه های فنی برای افزایش کارایی اقتصادی کشت گلخانه ای خیار و گوجه فرنگی

• مقدمه
• كارایي فنی و اقتصادی گلخانه داران
• بررسی تاثیر عوامل فنی بر كارایی
• تاثیر نوع سیستم سرمایشی
• تاثیر مکان قرار گرفتن دریچه ها
• تاثیر استفاده از آب آهک
• تاثیر نوع مدیریت سیستم خنک كننده
• تاثیر نوع سوخت مصرفی
• تاثیر جهت جغرافیایی احداث گلخانه صیفی جات
• تاثیر نوع پوشش پلاستیکی گلخانه
• تاثیر استفاده از مشاور یا متخصص كشاورزی
• توصیه های فنی و ترویجی
• منابع مورد استفاده