طرح توجيهی احداث باغ گردو (پاییز 99)

طرح توجيهی احداث باغ گردو (پاییز 99)
گردو به عنوان چهارمین محصول عمده باغی ایران، پس از پسته دومین محصول خشكباری مهم ایران محسوب می شود و از نظر اقتصادی به خصوص صادرات غیرنفتی اهمیت بالقوه زیادی دارد.

کشور ایران قسمت مهمی از رویشگاه گردو محسوب می­ شود و در حال حاضر ایران، سومین کشور تولید کننده گردو در جهان بعد از چین و آمریكا محسوب می ­شود. در بين ميوه های خشک باغی گردو ارزش بالايی دارد. زيرا نگهداری و صادرات آن نياز به سردخانه و ديگر وسايل پر هزينه ندارد.

جدول خلاصه مالی طرح توجیهی
موضوع طرح توجیهی	احداث باغ گردو
دستگاه صادرکننده مجوز	سازمان جهاد کشاورزی
ظرفیت تولید	30   تن
سرمایه کل مورد نیاز	29,700   میلیون ریال (معادل 2 میلیارد و 970 میلیون تومان)
میزان سرمایه ثابت	27,915   میلیون ریال (معاذل 2 میلیارد و 791 میلیون و 500 هزار تومان)
سرمايه در گردش	1,786    میلیون ریال (معادل 178 میلیون و 600 هزار تومان)
سرمایه موردنیاز خرید تجهیزات تولید	8,642    میلیون ریال (معادل 864 میلیون و 200 هزار تومان)
ارزش فروش محصولات سالانه طرح	21,000    میلیون ریال (معادل 2 میلیارد و 100 میلیون تومان)
زمین	3    هکتار
تعداد پرسنل ستادی و اجرایی	13   نفر
هزینه­ های قبل از بهره­ برداری طرح	1,155   میلیون ریال (معادل 115 میلیون و 500 هزار تومان)
هزینه­ های سوخت، آب شرب، برق و …	204   میلیون ریال (معادل 20 میلیون و 400 هزار تومان)
میزان حقوق سالانه پرسنل طرح	4,618   میلیون ریال (معادل 461 میلیون و 800 هزار تومان)
ضریب ميزان ارائه خدمات در نقطه سربسر	34   درصد
نسبت سود خالص به ارزش فروش	37   درصد
نرخ برگشت سرمایه	26   درصد
دوره برگشت سرمایه	4   سال
سرانه ارزش فروش محصولات تولیدی	1,615   میلیون ریال (معادل 161 میلیون , 500 هزار تومان)
سرانه سرمایه ثابت	2,147   میلیون ریال (معادل 214 میلیون و 700 هزار تومان)
سرانه سرمایه­ گذاری کل	2,285   میلیون ریال (معادل 228 میلیون و 500 هزار تومان)
نسبت سود خالص به سرمایه ثابت	28  درصد
مقدار NPV	3,533   میلیون ریال (معادل 353 میلیون و 300 هزار تومان)
مقدار NPV/I	8    درصد
میزان IRR در حالت عادی	28   درصد
میزان IRR در حالت بدبینانه	13   درصد

در ضمن به علت خشک بودن هسته آنها صدمه نمی بيند. گردو در ايران در نقاط غربی و شرقی مثل قوچان بينالود کرمان کوهای لاله زار بردسير شمال ساردوئيه جيرفت و بافت گوغر رابر بلورد و سيرجان به فراواني يافت می شود.

گردوی کرمان مرغوبيت بالايی دارد وحتي قدمت آن به ۵۰۰۰ سال می رسد. درختان تنومند خميده و کهن سال اين محصول نشانگر قدمت اين درخت است. ميزان محصول هر هکتار گردو با بکارگيری روشهای مکانيزه بطور متوسط 3/5 تن در هکتار است. انواع رقم های گردو خود به شش نوع می رسد.

اصول مهم مدیریتی باغ گردو

در باغ گردو ، عوامل متعددی در حصول بیشترین عملكرد دخالت دارند، به طوری که یک عامل و یا ترکیبی از چند عامل می تواند محصول باغ را کاهش دهد. عامل محدود کننده ممكن است غیر قابل تغییر باشد به این مفهوم که بعد از احداث باغ، قابل رفع نبوده و می تواند منجر به شكست کامل باغدار گردد.

این عوامل در برگیرنده رقم، پایه، عمق و بافت خاک، کمیت و کیفیت آب می باشند. بنابراین ضرورت دارد قبل از احداث باغ مطالعات لازم در خصوص انطباق این عوامل با نیازمندی های گردو به عمل آید.

عوامل محدود کننده متغیر در برگیرنده عملیات مختلف به باغی یا مدیریت باغ مانند روش آبیاری، تغذیه، هرس وتربیت، مبارزه با آفات و بیماریها و علف های هرز و روش برداشت هستند که در صورت بهینه بودن می توانند به صورت مثبت عملكرد باغ را افزایش دهند. در این نشریه هر یک از عملیات مدیریتی ضروری به اختصار تشریح می شوند :

• انتخاب مكان مناسب باغ گردو با توجه به عمق خاک، اقلیم و دسترسی به خدمات و غیره .
• نمونه برداری درست از آب و خاک جهت تجزیه خاک در آزمایشگاه معتبر قبل ازاحداث باغ .
• آماده سازی زمین باغ با شخم عمیق .
• تهیه نهال پیوندی از ارقام تجاری مناسب گردو و کشت صحیح آن .
• تربیت و هرس صحیح درختان طی 5-4 سال پس از غرس .
• تغذیه و آبیاری ترجیحا بصورت قطره ای یا بابلر (کود آبیاری) .
• کنترل آفات و بیماریها و علف های هرز در طول فصل رشد .

ارقام تجاری و پر محصول گردو

مهمترین ارقام تجاری گردو عبارتند از :

• چندلر و فرنور : هردو دیرگل بوده و باردهی جانبی بالایی دارند.
• یوریکا : نسبتاً دیر گل بوده و باردهی جانبی بالایی دارد.
• پاین : زود بارده بوده و باردهی بالایی دارد. درز میوه سفت و اندازه ی آن متوسط است. باردهی جانبی و هموگامی بالایی دارد و نسبت به کرم سیب و بلایت حساس است.
• فرانکت : دیرگل، دیر بارده، میوه با پوست سخت، کشیده، ناصاف، کوچک و بدون منفذ، که درختانی بزرگ و با رشد عمودی هستند.
• آشلی : کیفیت مغز مرغوب بوده و عملکرد بالایی دارد.
• سر : پر محصول، با باردهی جانبی متوسط، کیفیت بالای مغز و جثه درخت بزرگ می باشد.
• چیکو : زودرس بوده و عملکرد بالایی دارد.
• هارتلی : دانه های درشت، مغز سفید، پوست چوبی نازک و روشن و منفذ میوه سفت، طعم خوب و با باردهی جانبی، مقاوم به کرم سیب و بلایت گردو می باشد.
• کارپاتین : درصد بالای مغز و مقاومت بالا به سرمای زمستان را دارا می باشد.

فرنورو چندلر از ارقام دیرگل هستند و به علت دیرگل دهی نسبت به گردوهای ایرانی با خطر سرمای بهاره مواجه نمی شوند. در سالهای اخیر بیشترین رقم کاشته شده در دنیا می باشند. هر دو رقم قدرت رشد نسبتاً کم، زود بارده و پر عملکرد هستند و از کیفیت خوبی از نظر مغز برخوردار هستند و همدیگر را گرده افشانی می نمایند.

با این حال بهتر است از ارقام گرده افشان شامل فرانکت، فرنت و رونـد نیـز در باغ چند اصله ای کشت گردد. فواصل کشت 7در7 متر در خاکهای لـوم سیلتی و خاکهای لوم شنی 6 در 6 مناسب است. باردهی از سال چهارم شروع می شود ولی باردهی اقتصادی از سال دهم (5- 4 کیلو در هر درخت) آغاز می شود.

نحوه کاشت درختان گردو

عملیات آماده سازی باغ گردو باید از دست کم یک سال قبل از احداث آن صورت گیرد. کشت یک گیاه اصلاح کننده خاک از قبیل آفتابگردان و نیز افزودن مواد آلی و کودهای پتاسیمی و فسفره پایه در پاییز همراه با شخم عمیق خاک بخشی از این عملیات می باشند. پس از پیاده نمودن نقشه کاشت و مشخص شدن محل کاشت درختان روی زمین،

در پاییز چاله های کاشت به ابعاد یک متر حفر شود و همان موقع ابتدا مقداری کود دامی و خاک سطحی در کف هر چاله کشت ریخته و سپس چاله ها را با خاک پر نموده تا اوایل بهار به حال خود رها کنید تا نشست نماید. در موقع کشت ترجیحا نیمه دوم اسفند در مناطق معتدله و سردسیری ایجاد چاله ای به عمق ریشه نهال کفایت می کند.

پیوندزدن درخت گردو

در احداث باغ گردو پیوند درختان بسیار اهمیت دارد زیرا جوانه زنی درختان گردو در شیوه تولید مثل غیر جنسی با موفقیت مطلوب قرین نمی گردد. روش پیوند سرشاخه ای بسیار آسان و نسبتاً مطمئن است ولیکن باید ماهرانه و سریع انجام پذیرد. اجازه ندهید تا زخم هایی بیش از حد لزوم در پیوندک و پایه ایجاد گردند.

برش های پیوند را به صورت صاف و یکدست با چاقوی تیز انجام دهید سپس محل های برش را با نوار چسب بپوشانید. شاخه ها و تنه درختان را جهت پیوند توسط ارۀ هرس قطع کنید. چنین ساقه هایی باید 2/5 – 1 اینچ قطر داشته باشند. شکاف پیوند را با چاقوی تیز و چکش چوبی در وسط تنه قطع شده (کُنده) بوجود آورید.

لبه های شکاف را با گوه از همدیگر باز کنید و آنها را به سمت بالا با چاقوی تیز بتراشید. پیوندک را در داخل شکاف قرار دهید بطوریکه لایه کامبیوم در داخل و پوست آن در خارج شکاف واقع گردند و بدین طریق پایه و پیوندک با دقت به همدیگر ارتباط یابند. اینک گوه را از شکاف خارج سازید و محل زخم را با کمک برس و چسب گرم بپوشانید.

چسب پیوند در زمان مصرف باید غلظتی مشابه عسل داشته باشد. روی چسب را با صفحات پلاستیکی بپوشانید و گره بزنید. صفحه پلاستیکی را در محل پیوند تا زمان رشد پیوندک باقی بگذارید زیرا این موضوع از خشک شدن چسب پیوند در اثر وزش بادهای گرم جلوگیری می کند. پوشش پیوند را پس از 10 روز تا 3 هفته بر دارید.

پوشش را می توان پس از 10 – 8 روز از بالای پیوندک سوراخ نمود تا هوای کافی به پیوندک برسد و قادر به رشد باشد. زمانیکه تنه درخت گردو بسیار کلفت و ستبر است، شکاف پیوند را می توان از یکطرف به سمت مرکز ایجاد نمود. پیوندک آماده را نباید مدت زیادی به انتظار نگهدارید. پیوندهای زبانه ای و لوله ای نیز در تکثیر درختان بکار می آیند.

هنگام بستن محل پیوند دقت گردد که فشار مازاد به پیوندک وارد نشود و به آن صدمه وارد نگردد. معمولاً پیوندک مورد نیاز را از چوب سال قبل تهیه می کنند و آنرا در اواخر زمستان یعنی طی دوره کمون از درخت مادری جدا می سازند. پیوندک باید حدود 12 اینچ طول داشته باشد تا آنرا بتوان برای 4 – 3 پیوند بکار گرفت.

همواره باید از شاخه های راست و قائم برای این منظور بهره گرفت. توجه داشته باشید که شاخه دهی زیاد درختان گردو پیوندی باعث شکل گیری درختان پهن و بد فرم می گردد که ثمره مطلوب ببار نخواهد داد. پیوندک ها را که در حالت دورمانسی بسر می برند، می توان قبل از پیوندزدن در شرایط تاریک،

خنک و مرطوب نظیر مخزن شن یا خزه قرار داد و در زیرزمین نگهداری نمود. به جوانه های پیوندک اجازه متورم شدن و بعبارتی بیدار گردیدن ندهید. هر چندگاه به بازرسی پیوندک های انبار شده بپردازید تا خشک نگردند و یا در اثر رطوبت زیاد دچار کپک زدگی نشوند.

با فرارسیدن بهار یعنی زمانیکه شیرۀ گیاهی به جریان می افتد و درختان شروع به جوانه زنی می کنند یعنی در طی ماههای آوریل و مه می توانید به پیوندزنی اقدام نمائید. پیوندزنی درخت گردو را معمولاً تا پایان دورۀ خروج گل آذین تک جنسی که برگ ها در مرحله 50 درصدی رشد هستند، ادامه می دهند.

کاربردهای گردو و ضایعات گردو

*مغز گردو
مغز گردو کاربردهای خوراكی مختلفی به‌صورت خام و پخته، تنها و آميخته با ساير غذاها دارد. از مغز گردو روغن تهيه می‌ شود كه هم به‌ صورت خوراکی و هم به‌ صورت داروهای سنتی به كار می رود. روغن گردو در کارهای صنعتی و هنری نيز كاربرد دارد (مغز گردو حدود 50 درصد روغن دارد).

*برگ گردو
اسانس برگ و ماده ژوگلون، دارای خاصيت ضد قارچ هستند. در طب سنتی، از برگ گردو به عنوان ضد كرم و تصفيه كننده خون استفاده می كنند. يكی ديگر از خواص برگ گردو، کاهش قند خون به مقدار كم است.

*پوست گردو
پوست سبز گردو با توجه به وجود مواد رنگی و ديگر اجزای آن از ساليان گذشته مورد استفاده قرار می گرفته است، ولی اطلاعات و آمارها نشان می دهند كه در اين زمينه جای كار بسياری وجود داشته و می توان با ساماندهی و صنعتی كردن آن مواد بسيار با ارزشی از قبيل چندين رنگدانه طبیعی و مواد پروتئینی از آن بدست‌ آورد.

کاربردهای پوست سبز گردو عبارتند از :

• رنگرزی
• استخراج تركيبات فنوليک
• پوست گردو به عنوان كود سبز
• استحصال تانن (كاربرد در صنايع دباغی پوست، مصرف در داروسازی)
• پوست گردو و صنعت نفت و گاز

ظاهراً هیچ گونه ارتباطی نمی‌ توانند با هم داشته باشند ولی استفاده از پوست گردو در چاه‌ های نفت و گاز برای جلوگیری از هَرز روی گل حفاری يک روش معمول در دنياست.

*چوب گردو
چوب گردو برای منبت کاری، خراطی و کنده کاری، ساخت مجسمه و اشیا دکوری، ساخت آلات موسیقی و همچنین در دکوراسیون داخلی منزل و ساخت روکش های چوب بسیار پرکاربرد است. این چوب نیمه سنگین و نیمه سخت می باشد و مقاومت مناسبی در برابر فشار، خمش، رطوبت و کشش دارد.

وضعیت تولید گردو در ایران و جهان

ایران سومین تولید کننده گردو دنیاست. چین با 50 درصد تولید، رتبه نخست و آمریکا رتبه دوم جهان را در این زمینه به خود اختصاص داده‌ است. کشور ایران بعد از چین در سطح قاره آسیا رتبه دوم تولید محصول گردو را دارد.

بر این اساس چین با تولید سالانه 1 میلیون و 700 هزار تن گردو و ایران با اندکی کمتر از این حجم کشورهای اصلی تولید کننده گردو در قاره آسیا هستند. آسیا بعد از قاره های آفریقا و آمریکا سومین تولیدکننده گردو در جهان است.

سطح زیر کشت گردو پارسال در ایران 153 هزار هکتار بود 231 هزار تن محصول از این سطح با عملکرد 9/1 تن در هکتار برداشت شد. میزان عملکرد پایین برداشت در واحد سطح نشان می دهد باید در زمینه کیفیت و کمیت تولید گردو در ایران بیشتر تلاش شود تا عملکرد افزایش یابد.

گردو در 30 استان کشور تولید می‌ شود و استان‌های کرمان، کرمانشاه، همدان، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان رضوی، چهار محال و بختیاری، آذربایجان شرقی و غربی و مرکزی جزو استان‌های برتر در تولید این محصول هستند.

سود باغ گردو

یک درخت 10 ساله گردو از نوع ژنوتیپ برتر، نسبت به سایر درختان از سودآوری بیشتری برخوردار است و به هر میزان که سن درخت افزایش یابد، میزان سودآوری نیز بیشتر خواهد شد.

میوه گردو جز معدود میوه هایی است که هیچ گونه نیازی به هزینه انبار در سردخانه ندارد و به دلیل ماندگاری طولانی می تواند چند ماه و حتی چند سال مورد مصرف قرار گیرد. همچنین بعد از یکبار کاشت می توان سالها از محصول باغ گردو برداشت کرده و درآمد داشته باشید.