با توجه به مشخصات فنی ارائه شده محصول از سوی سازمان صنايع كوچک شهرکهای صنعتی ايران طرح توجیهی حاضـر مربوط به پولی خودرو می باشد كه مشخصات فنی محصول اين طرح در جدول ذیل ارائه شده است.
| ردیف | نام محصول | مشخصات فنی |
| 1 | پولی سر ميل لنگ | ساخته شده از ورق فولادی ST٤٤ و ميلگرد ck60 با حداكثر لقی مجاز 0.05 ميليمتر |
| 2 | پولی واترپمپ خودرو | از جنس ورق فولادی ST٤٤ با حداكثر لقی مجاز 0.05 ميليمتر |
مطابق طبقه بندی وزارت صنایع و معادن اين محصول دارای کد آیسیک به شرح جدول ذیل می باشد.
| نام محصول | کد |
| پولی | ٢٩١٣/١٢/٣٤ |
تعرفه گمرکی پولی خودرو
مطابق طبقه بندی موجود در مقررات صادرات واردات وزارت بازرگانی شماره تعرفه محصول بشرح جدول ذیل خواهد بود.
| محصول | شماره تعرفه | حقوق ورودی |
| قطعات منفصله برای توليد سواری | ||
| تقسيم بندی اين قطعه از ١٤ درصد ساخت داخل تا ٩٠ درصد به صورت پلكانی می باشد. |
شماره تعرفه بر حسب درصد ساخت داخل از ٩٨٨٧٠٣١١ تا ٩٨٨٧٠٣٣٨ است. |
حقوق ورودی بر حسب درصد ساخت از ٢٧ تا ٩٠ درصد متغير است. |
شرايط واردات محصول
طبق کتاب مقررات صادرات واردات وزارت بازرگانی سال ١٣٨٦ محـدودیت خاصی جهـت واردات پولی خودرو وجود ندارد لذا با پرداخت حقوق گمرکی طبق جدول بالا امکان واردات وجود دارد. همانطور که ذکر شد مطابق مقررات منتشر شده از سوی وزارت بازرگانی، هیچگونه محدودیت قانونی برای واردات قطعات خودرو وجود ندارد لیکن لازم است در این خصوص به موارد بسیار مهم زیر توجه شود.
الف_ بازار قطعات خودرو در كشورمان به سه گرو OEM OES AM تقسيم می گردد شرايط خريد اين گروه ها به صورت زير است:
بازار OEM
اين بازار را خودروسازان کشور تشکيل می دهند که شرکت های تأمين کننده آنها اقدام به تأمين قطعات مـوردنياز خود از قطعه سازان می نمايند. شرکت های ساپکو (تأمين کننده شرکت ايران خودرو) شرکت سازه گسـتر سايپا(تأمین کننده شرکت سايپا) شرکت دسكو (تأمين شرکت پارس خودرو)از شرکتهای اصـلی فعـال در اين بازار به شمار می آيند.
در اين بازار به طورکامل قطعات از داخل کشور تهيه می شود و لذا در صورتی که امکان ساخت داخل برای قطعه ای موجود نباشد خودروساز خود رأساﹰ اقدام به واردسازی قطعه موردنياز می نمايد لذا واردات توسط غير و فروش آن به خودروساز اتفاق نمی افتد) خودروساز قطعات وارداتی را خريد نمی کند.
بازار OES
اين بازار خدمات پس از فروش خودروها می باشد که وابسته به شرکتهای خودروساز است. سازمان خدمات پس از فروش ايران خودرو(ايساکو)، شرکت سايپا يدک، شرکت گسترش خدمات پارس خودرو و مزدا يدک از شرکت های اين گروه محسوب می شوند. شرایط این بازار نیز مانند شرایط عنوان شده برای بازار OEM است.
بازار AM
اين بازار قطعات خودرو شامل کليه لوازم يدکی فروش های مختلف در سطح کشور می باشد که به صورت آزاد (بدون ارتباط خاص با خودرو سازان) اقدام به فروش قطعات خودرو می نمايند. در اين بازار شرايط رقابتی برقرار است لذا در صورتی که قطعات وارداتی قابليت رقابت به لحاظ کيفی و قيمت با موارد مشابه داخلی را داشته باشند، امکان واردات وجود خواهد داشت.
با توجه به مطالب ذکر شده می توان عنوان کرد که عملا امکان واردات و فروش قطعات بازار در OEM و OES تنها برای شرکتهای خودرو ساز قابل انجام بوده ولی در بازار AM واحدهای مختلف امکان واردسازی و فروش قطعات منفصله خودرو را دارا هستند.
ب_ قطعات و اجزاء فورج در گروه قطعات کند مصرف خودرو طبقه بندی می گردند لذا مصرف آن در بازار خدمات پس از فروش بسيار پايين تر از بازار خودروسازان است، بطوریکه بخش قريب به اتفاق اين قطعات در بازار OEM مصرف می شود و از اين رو ميزان واردات نيز در سطح پايين خواهد بود.
ج_ با توجه به مطالب ذکر شده، قابل نتيجه گيری است که علیرغم نبود محدوديت برای واردات، عملاﹰ واردات اين قطعات امکان ناپذير و يا در سطح بسيار پايين اتفاق می افتد.
بررسی استانداردهای موجود در مورد محصول
محصول مورد مطالعه پولی خودرو است که از طريق فورج توليد می شود. اين قطعه خود به عنوان يک محصول واسطه در توليد يا تعمير خودروها مورد استفاده داشته و در خودروهای مختلف از مشخصات متفاوتی برخوردار می باشد از اينرو ماهیت اين قطعه طوری است که نمیتوان استاندارد خاصی را برای آن تعيين کرد و لذا هيچگونه استاندارد ملی يا بين المللی برای اين قطعات وجود ندارد.
مشخصات فنی قطعه در قالب نقشه فنی، برگ آناليز مواد اوليه مصرفی و برگ مشخصات مکانیکی و متالوژيکی از طرف هر خودروساز تهيه و ارائه می گردد که رعايت تک تک آنها از طرف سازندگان امری اجتناب ناپذير است.
معرفی موارد مصرف و كاربرد محصول
پولی در خودرو قطعه ای است که با قرار گرفتن تسمه به دور آن دور قدرت موتور انتقال می یابـد. در هـر خـودرو معمولاً مقداری پول به کار می رود که با توجه به موقعیت نصب به نام های پولی سر میل لنگ، پولی واترپمپ و پولی دینام شناخته می شوند. جنس پولی می تواند از فولاد آلومینیوم باشد که نـوع فـولادی آن کـاربرد بیشـتری دارد.
جنس ورقهای مورد استفاده برای ساخت پولی از فولاد ٣G‐٤٤‐sy ميباشد. همچن در مـورد پـولی سـرمیل لنـگ از میلگرد با شماره استاندارد ٦٠‐CK و جهت جوشكاری آن از آلیاژ مس استفاده می شود.
بررسی کالاهای جايگزين و تجزيه و تحليل اثرات آن بر مصرف محصول
ماهيت طرح حاضر، قطعه سازی است و در صنعت قطعه سازی نيز توليد براساس مستندات فنی، نقشه، روش توليد و دستورالعمل های آن صورت می گيرد و لذا خارج از فرايند فوق نمی توان قطعه ای را توليد و عرضه کرد.
از طرف ديگر هر قطعه در جايگاه خود دارای کاربرد است به طوری که در عوض يک قطعه، هيچ نوع قطعه ديگری را نمیتوان استفاده نمود از اينرو در مجموع می توان گفت که برای محصولات توليدی طرح هيچگونه کالای جايگزين وجود ندارد البته ذکر این نکته ضروری است که از پولی های آلومینیومی در خودروها استفاده می شود.
بررسی اهميت استراتژيکی کالا در دنيای امروز
قطعه سازی يکی از صنايع مادر و اساسی در هر کشور به شمار می آيد. اين قطعه خود به عنوان کالای واسطه ای در توليد انواع خودرو يا بازار خدمات پس از فروش آن مورد استفاده دارد از اينرو توسعه صنعت قطعه سازی به مفهوم توسعه صنعت خودرو سازی کشور است.
و لذا مجموعه قطعه سازی را می توان به عنوان يکی از محورهای توسعه کشورها تلقی کرد. بنابراين در مجموع ملاحظه میگردد که قطعات توليدی طرح به عنوان زير ساخت های صنعت کشور به شمار می آيند و از درجه اهميت بالايی برخوردار می باشند.
کشورهای عمده توليدکننده و مصرف کننده محصول
مورد مصرف قطعات توليدی طرح در صنعت خودرو می باشد. لذا کشورهای تراز اول در توليد خودرو را می توان به عنوان بزرگترين توليدکننده و مصرف کننده قطعه مورد مطالعه معرفی نمود. كشورهای آمريكا، ژاپن، آلمان، چين، ايتاليا، فرانسه انگلستان كشورهای عمده توليدكننده مصرف كننده اين محصول می باشند.
شرايط صادرات محصول
از نقطه نظر مقررات وزارت بازرگانی، جهت صادرات پولی خودرو توليدی طرح هيچگونه شرايط و محدوديتی وجود ندارد ليکن از آنجايی که اين محصول يک کالای صنعتی و مهندسی محسوب می گردد از اينرو ورود به بازارهای جهانی مستلزم برخورداری توليدکننده از شرايطی می باشد که در جدول ذیل به اين شرايط اشاره شده است.
| 1 | برخورداری از مزيت رقابتی به لحاظ قيمت | يکی از معيارهاي مهم در صادرات، قيمت های رقابتی جهانی می باشد که اين مورد نيز به شرايط اقتصاد کلان کشور در مقايسه با کشورهای مقصد صادرات اين محصول باز می گردد.
از جمله اين شرايط می توان به نرخ ارز، نرخ بهره، قيمت مواد اوليه، نرخ تورم موارد مشابه اشاره کرد که با توجه به متغير بودن عوامل فوق لازم است توجيه پذيری اقتصادی صادرات در زمان واقعی صادرات کشورهای مقصد مورد تحليل قرار گيرد. |
| 2 | به لحاظ کيفيت | کيفيت يکی از موارد عمده ديگر است که در صـادرات كالا های صنعتی نقش محـوری دارد. در ايـن صـنعت کيفيت به مفهـوم رعايـت اصـول فنـی مهندسـی در ساخت، استفاده از مـواد مرغـوب کيفيـت در فراينـد ساخت است که توليدکننده بـرای ورود بـه بازارهـای جهانی لازم است از توانایی های فوق برخوردار باشد. |
| 3 | توان فنی و مهندسی مناسب | توان مهندسی در طراحی قطعات، انجام فرايند مهندسی معکوس، قابليت توليد با کيفيت مورد انتظار و رعايت کليه الزامات موردنياز خريدار و …از مواردی است که برخورداری توليدکننده از توان فنی و مهندسی را لازم اجتناب ناپذير می سازد. |
| 4 | آشنايی کامل با امور تجارت جهانی | فعاليت در بازار های جهانی مستلزم آگاهی کامل صادرکننده مقررات از و الزامات تجارت جهانی می باشد. |
| 5 | برخورداری از توان مالی مناسب | دوره وصول مطالبات در صادرات عموما طولانی است ازاين رو لازم است كه صادركننده از توان مالی مناسب برخوردار باشد. |
بررسی سطح تکنولوژی توليد در واحدهای فعال
مراحل ساخت پول های فولادی خودرو شامل جوشکاری ورق اولیه، گرده بری، فرم دهی، تراشکاری و خان کشی می باشد. مونتاژ قطعات از طریق جوش کاری بریزینگ ،سوراخکاری ، قلاویز کاری و آبکاری می باشد که در ذیل تشریح ميگردد.
1- ورق ها توسط گيوتين برش خورده و پس از گرده بری با پرس ضربه ای ٤٠ تن، با پرس هيدروليک ٤٠ تن فرم دهی می شوند.
2- مفتول فولادی توسط ماشين تراش رولور ماشين کاری شده و توسط ابزار خان کشی بر روی یک پرس هيدروليک ٣٠ تن جای خار ايجاد می شود.
٣‐ با استفاده از يک پرس ١٠ تن هيدروليک قطعات بر روی هم مونتاژ شده و به منظور عمليات جوشکاری وارد کوره می شوند دمای کوره ١١٥٠ درجه سانتی گراد و زمان هر قطعه ٥٠ تا ١٠٠ ثانيه می باشد.
٤‐ سوراخکاری و قلاویز کاری توسط دريل بر روی قطعه انجام می گيرد.
٥‐ در اين مرحله قطعات آبکاری می شوند.
٦‐ جهت اتصال دو قطعه پولی واترپمپ از جوشکاری بريزينگ استفاده می شود.
٧‐ هر پولی در يک نايلون و هر چهل عدد آنها در يک کارتن قرار می گيرند.
بررسی اجمالی تکنولوژی و روش توليد محصول در کشور و مقايسه آن با ديگر کشورها
با توجه به فرایند بالا میتوان اذعان نمود تکنولوژی مورد استفاده در توليد اين محصول در مورد کلیه واحدهای تولیدی آن یکسان است و تفاوت خاصی بین تکنولوژی ها وجود ندارد لیکن آنچه که سبب ایجاد تمایز بین قطعات تولید شده کارخانجات مختلف نسبت به همدیگر می تواند بشود، شامل موارد زیر خواهد بود.
- توان مهندسی واحد تولیدی در انتخاب مواد
- دقت عمل قالب های فورج
- اجرای دقیق سیکل عملیات حرارتی
- دقت عمل در هنگام ماشین کاری و استفاده از ماشین آلات مخصوص
مقايسه روش توليد معمول کشورمان با ديگر کشورهای جهان
تکنولوژی تولید پولی های خودرو (كه به روش فورج می باشد) علاوه بر ایران در سایر نقاط جهان به همان شکلی انجام می گیرد که در فرایند بالا شرح داده شده است لیکن همچنان کیفیت قطعات تولیدی به مشابه مطالب ذکر شده در بالا، تابع توان مهندسی، دقت عمل اپراتورها و کنترل کیفیت و همچنین کیفیت عملیات حرارتی خواهد بود.
تعيين نقاط قوت و ضعف تکنولوژی مرسوم در توليد محصول
| نقاط قوت | نقاط ضعف |
| یکسان بودن تکنولوژی مورد استفاده درايران و ديگر کشورهای جهان | – |
| عدم نياز تازه واردان به صنعت برای خريد دانش فنی و تکنولوژی | – |
| قابليت توليد قطعات برای شاخه های مختلف صنعت خودرو و غير خودرو | – |
ماشين آلات تولیدی موردنیاز
| ردیف | ماشین آلات | منبع تامین |
| 1 | پرس ضربه ای ٤٠ تن | داخلی |
| 2 | پرس هيدروليک ٤٠ تن | داخلی |
| 3 | پرس هيدروليک 10 تن | داخلی |
| 4 | پرس هيدروليک 30 تن | داخلی |
| 5 | پرس هيدروليک 60 تن | خارجی |
| 6 | دستگاه تراش رولور 1 متری | داخلی |
تجهيزات اصلی (آزمايشگاه، كارگاه)
| ردیف | تجهیزات | تعداد |
| 1 | لوازم آزمايشگاهی | |
| 2 | كوره واگنی جعبه ای | 1 |
| 3 | مجموعه قالبها و فيكسچرهای به كاررفته | 11 |
| 4 | دريل روميزی | 2 |
مواد اولیه تولید پولی های فولادی خودرو
| ردیف | ماده |
| 1 | ورق فولادی |
| 2 | مفتول فولادی |
| 3 | آلیاژ مس |
| 4 | کیسه نایلونی |
| 5 | کارتن |
تمامی مواد اوليه اصلی اين محصول قابل تهيه از بازارهای داخلی می باشند.
محل پيشنهادی اجرای طرح
| معيارهای مكان يابی | محل پيشنهادی اجرای طرح |
| همجواری با بازارهای فروش محصولات | کليه استان های کشور بخصوص استان های پر جمعيت |
| همجواری با بازار تأمين مواد اوليه | اصفهان، فارس، آذربايجان شرقی، خراسان رضوی تهران |
| دارا بودن واحدهای فعال در مرحله اجرا | كرمانشاه، خوزستان، كهگيلويه بوير احمد، خراسان شمالی،سيستان بلوچستان، كرمان و زنجان |
| احتياجات نيازمندی های ديگر طرح | کليه استان های کشور |
| جمع بندی پيشنهاد نهایی | كرمانشاه، خوزستان، كهگيلويه بويراحمد، خراسان شمالی،سيستان بلوچستان، كرمان و زنجان |