طرح توجیهی تولید پيگمنت و رنگدانه ها

محصول مورد مطالعه طرح توجیهی حاضر پيگمنت ها و رنگدانه ها ميباشد. رنگدانه ها مواد جامد تزئينی هستند که در شکل ها و اندازه های مختلف در حلال های مربوطه به حالت معلق تهيه شده و بکار می روند و مشتمل بر مواد سياه و سفيد و رنگی می باشند.

در صنايع رنگ سازی نقش مهمی از قبيل ايجاد رنگ , پوشش , براقيت, سختی, مقاومت, حفاظت و افزايش چسبندگی و غيره ايفا می نمايد. که در آستريها و رنگ های رويه مصارف بسيار دارد.

خواص اساسی و طبقه بندی پيگمنت و رنگدانه ها

رنگدانه غير پوششی

معمولا رنگدانه ها را براساس انواع مواد رنگزا و شيميايی به رنگدانه های معدنی يا طبيعی و رنگدانه های آلی طبقه بندی می کنند.اين رنگدانه های آلی و معدنی می توانند طبيعی يا سنتزی باشند.

رنگدانهای طبيعی

رنگدانهای طبيعی از پوسته زمين و عمق فلزات رنگی و کانی ها و مواد معدنی استخراج شده،خرد شده،شسته شده و از لحاظ اندازه درجه بندی می شوند. غالباً برای این رنگدانها طبيعی معادل مصنوعی هم وجود دارد .يعنی رنگدانها از اجزای ديگری در اثر يک فرآيند شيميايی ساخته می شوند.

رنگدانها ظاهراً از نظر شيميايی با نمونه طبيعی يکسان است ولی اغلب خواص متفاوتی دارند و معمولاً به خاطر شکل بلوری مطلوب تر، خواص بيشتر و دانه بندی مطلوبتر و مرغوبتر از نوع طبيعی می باشد.

رنگدانهای معدنی

رنگدانهای معدنی که هنوز اهميت دارند از خانواده اکسيد آهن ميباشــند کــه عبارتنــد از: گــل اخرا،گــل ماشــی(خــاک ســرخ) ،اخــرای زرد،اکسيدهای آهن قرمز و زرد و سياه. عمده ترين پيگمنت و رنگدانه های معدنی عبارتند از:

رنگدانه های آلی

امروزه رنگدانهای آلی به مراتب بيشتر از رنگدانهای معدنی می باشند.بعضی از جديدترين رنگدانها ، ساختمان آلی فلزی دارند. بيشتر رنگدانهای آلی مواد شيميايی آلی هستند که روی يک هسته معدنی هيدروکسيد آلومينیوم رسوب شده اند.

از مهمترين رنگدانهای آلی می توان به گروه فتالوسيانين ها اشاره کرد که طيف رنگهای آبی و سبز را دربر می گيرند و فتالو سيانين مس ،رنگدانهای آبی ميباشد که به علت خواص مقاومتی خوبی در برابر عوامل مختلف ، يک رنگدانه با ارزش به شمار می رود. رنگدانهای آلی به صورتی که امروزه در صنعت استفاده می شـوند در طبيعت يافت نمی شوند و تقريباً همه آنها سنتزی می باشند.

مقايسه خواص پيگمنت و رنگدانه های معدنی و آلی

نام و کد آیسیک محصول

همانطوريکه بيان شد رنگدانه ها مواد جامد تزئينی هستند که در شکلها و اندازه های مخلف در حلال های مربوطه به حالت معلق تهيه شده و بکار می روند. رنگدانه ها مشتمل بر مواد سياه و سفيد و رنگی می باشند. بنابراين نام محصول نهایی اين طرح” پيگمنت ها و رنگدانه ها ” است. که مطابق با طبقه بندی وزارت صنايع و معادن دارای کدهای آيسيک (نسخه٣ ) زير می باشند:

شماره تعرفه گمرکی

در کتاب مقررات صادارات و واردات وزارت بازرگانی بعنوان متولی سياستگذاری صادرات و واردات کشور و هم چنين تعيين کننده قانونی مقررات آن , مشخص می شود که شماره تعرفه گمرکی برای بعضی از محصولات به طور مستقل تعريف نشده است

و يا نام اصلی محصولات با نامهای متفاوتی مطابق با قانون و مقررات درج گرديده است. مثلاً ممکن است نــام خــانواده و يــا گــروه اصــلی ايــن محصــول درج گرديــده باشــد. بنابراين شماره تعرفه گمرکی رنگدانها به شرح جدول زير است:

همانطور که در جدول بالا شماره های تعرفه رنگدانها ملاحظه گرديد وزارت بازرگانی در کتاب حجيم قانون مقررات و صادرات نام رنگدانها را در رديف محصولات رنگی پيگمانی و گرانول های مستربچ رنگی قرار داده است.

شرایط واردات

با مراجعه به کتاب مقررات واردات و صادرات بازرگانی , صادرات و واردات يک محصول بايد دارای شرايط زير باشد:

• داشتن اسناد خريد
• اخذ مجوز از دستگاه های توليدی ديگر
• داشتن گواهی مبدا
• داشتن گواهی بهداشت
• داشتن گواهی استاندارد
• پرداخت عوارض
• گواهی بازرسی

طبق مطالعه و بررسی ها در کتاب مذکور هيچ مشکلی در واردات پيگمنت و رنگدانه در گروه مواد شيميايی مشاهده نشد. بنابراين کشور ما بدون هيچ محدوديتی می توانند اقدام به واردات اين محصول نمايند.

بررسی و ارائه استانداردهای موجود در محصول (ملی يا بين المللی)

جهت جلب اعتماد مصرف کنندگان و نيز رعايت کليه نکات مربوط به کنترل کيفيت محصول, توجه به استانداردهای موجود امری ضروری است. به طور کلی در مورد هر محصول , استانداردهای مختلف ملی و بين المللی توسط موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتی ايران تدوين می شوند

و کليه توليدکنندگان محصول ملزم به رعايت اين استانداردهای باشند. با بررسی های بعمل آمده و مراجعه به سايت سازمان استاندارد و تحقيقات صنعتی ايران و با توجه به نوع, محصولات دارای شماره استاندارد ملی ايران طبق جدول زير هستند:

معرفی موارد مصرف و کاربرد

همانطوريکه گفته شد , رنگدانه ها ذرات جامدی هستند که افزودن آنها به رنگ نه تنها موجب افزايش پوشش دار شدن آنها می شود بلکه ويژگی های معينی نيز به رنگ می دهد.از اين ويژگیها میتوان به محافظت سطح مانند مقاومت در برابر هوازدگی و خوردگی و خواص محوری مانند تقويت لايه،ايجاد سختی مناسب،بازدارندگی از اشتغال و ساير خواص اشاره کرد.

برای انتخاب درست رنگدانه های مناسب ابتدا بايد خواص و ويژگیهای آن را شناخت. يکی از ويژگیهای مناسب رنگدانه ها در صنايع هنری و نقاشی اين است که انعکاس نور را در نتيجه استغراق رنگ موردنظر به خوبی تغيير می دهد. بنابراين رنگدانه ها نه تنها در کشور ما بلکه در همه کشورهای جهان به عنوان مواد رنگزا مورد استفاده قرار می گيرند.

پيگمنت و رنگدانه ها در صنايع نساجی، صنايع خودروسازی،صنايع توليد کاغذ (کاغذهای رنگی)، صنايع دستی و هنرهای تجسمی و صنايع شيميايی و صنايع لاستيک و توليد رنگهای نقاشی و جوهرسازی و رنگ سازی و مصارف آرايشی و همچنين تهيه رنگهای متنوع لوازم تحرير و نوشت افزار, تصفيه فاضلاب و پسآبهای صنعتی و … کاربرد دارد

بررسی کالاهای جايگزين

با توجه به اينکه در بيشتر شرکت های توليدکننده از تيتانيوم دی اکسيد برای توليد رنگدانه ها استفاده میکنند و عمده ترين مصرف آن در تهيه رنگدانه ها بوده و از طرفی اکسيد تيتانيوم دارای بالاترين مرغوبيت در بين رنگدانه های سفيد می باشد به عنوان معيار مقايسه در تست و کنترل رنگدانه ها عمل نموده و با تو جه به قدرت پوشش بسيار مناسب ، ضريب انعکاس بالا و خصو صيات عالی ديگر که در صنعت رنگ سازی مطرح است.

تاکنون جايگزين مناسبی برای آن مطرح نشده است .بنابراين کالای جايگزينی برای رنگدانه ها با اين ويژگیها وجود ندارد. علاوه بر اين بدليل با صرفه بودن از نظر اقتصادی, عـدم وجود آثار مخرب زيست محيطی و…… بنابراين کالای جايگزينی توصيه نمی شود.

اهميت استراتژيکی کالا در دنيای امروز

اهميت استراتژيکی کالا به کاربرد فراوان اين محصول در صنايع مختلف هم چون رنگ سازی , صنايع نساجی،خودروسازی ، صنايع چوب و پرينترهای رنگی و جوهر سازی و… و افزايش نياز اينگونه صنايع به مواد رنگزا و رنگدانه ها برمی گردد. علاوه بر آن رونق اينگونه صنايع, سبب توسعه و بهره برداری به موقع از مواد معدنی و فلزات رنگی و گرانبها از معادن در توليد رنگدانه ها يا مواد ديگر نيز می شود.

از طرفی فلز تیتانيوم محصول ديگری  است که می توان در جوار کارخانه پيگمنت سازی توليد کرد بنابراين هرگونه سرمايه گذاری در معادن تيتانيوم برای توليد رنگدانه ها نيز کاملاً اقتصادی و توجيه پذير است. هم اکنون در ايران دو معدن تيتانيوم کهنوج در استان کرمان و قره آقاج در اروميه از ذخاير عظيم سنگ تيتانيوم برای توليد رنگدانه ها برخوردار است.

کشورهای عمده توليدکننده و مصرف کننده محصول

مصرف اصلی اين محصول در صنايع رنگ و کاغذ پلاستيک است. اما همانطوريکه قبلا” مطرح شد مصارف فرعی اين محصول عبارتند از صنايع توليد کاتاليستها،سراميکها،بافته ها و منسوجات اندود شده ،کف پوشش ها ، جوهر نگارش و دانه ها و گرانولهای سقف پوشها. بنابراين کشورها بنا به اولوليت صنايع توليدی و يا صادرات نسبت به توليد اين محصول می نمايند.

از جمله کشورهای توليدکننده رنگدانه می توان از چين , اوکراين, فرانسه, آلمان, ژاپن, امريکا, انگلستان – کشورهای آمريکای جنوبی و مرکزی نام برد. عمده ترين کشورهای مصرف کننده محصول هم عبارتند از ايالت متحده آمريکا, هنگ کنگ , چين ، ژاپن , کره جنوبی , تايوان , تايلند , فيليپين, سنگاپور , ايتاليا, نروژ , انگليس ، آلمان و فرانسه می توان نام برد.

برای نمونه کشور امريکا به تنهایی در بين سال ١٩٩٧ تا ٢٠٠٩ ميلادی , ميانگين هر سال 1/3 ميليون تن رنگدانه از نوع تيتانيوم مصرف نموده است. که اين ميزان مصرف در اکثر کشورها رو به افزايش است برای مثال مجموع واردات کشورهای هنگ کنگ ،کره جنوبی،فيليپين،سنگاپور تايوان و تايلند حدود ٣٧٥٠ تن در سال می باشد.

شرايط صادرات

در کتاب مقررات صادرات و واردات وزارت بازرگانی کالاهای صادراتی و وارداتی به سه گروه تقسيم ميشوند:

الف: کالاهای مجاز: که صدور يا ورود آنها با رعايت ضوابط نياز به آسب مجوز ندارد.
ب: کالاهای مشروط: که صدور يا ورود آنها با کسب مجوز از وزارت خانه ای امكان پذير است.
ج: کالاهای مشروط: که صدور يا ورود آنها به موجب شرع مقدس اسلام و قانون ممنوع است.

پيگمنت و رنگدانه با توجه به اينكه يک کالای جايگزين و مصرفی است از اينرو بازار جهانی آن تابع فضای حاکم بر بازار اين صنعت می باشد و ورود به بازار رقابت اين محصول مستلزم برخورداری از توانايیها و شايستگی هايی است که در ذيل به آن اشاره ميشود:

١ـ برخورداری از مزيت رقابتی به لحاظ قيمت
٢ـ برخورداری از مزيت رقابتی به لحاظ کيفيت
٣ـ برخورداری از مزيت رقابتی به لحاظ استانداردهای موجود
٤ـ مقررات دولتی

با مراجعه کتاب مقررات واردات و صادرات بازرگانی اين کالا در گروه کالاهای مجاز بوده و هيچ محدوديتی برای صادرات آن وجود ندارد. البته بايد توجه داشت که امروزه يکی از معيارهای مهم در صادرات هر محصول قيمت های رقابتی جهانی میباشد که اين مورد نيز به شرايط اقتصاد کلان کشور در مقايسه با کشورهای مقصد صادرات باز می گردد.

از جمله اين شرايط می تواند نرخ ارز،نرخ بهره ،قيمت اوليه مواد ،نرخ تورم و غيره باشد که با توجه به متغير بودن عوامل فوق لازم است توجيه پذيری اقتصادی صادرات در زمان واقعی صادرات و کشورهای مقصد مورد تحليل قرار گيرد.بنابراين يکی از مهمترين شرط صادرات هر محصول برخورداری از مزيت رقابتی به لحاظ قيمت و کيفيت می باشد.

تجهيزات و ماشين آلات

مواد اولیه موردنیاز

ميزان مصرف مواد اوليه طرح بطور کامل تابع ميزان توليد است. با توجه به ظرفيت پيشنهادی ١٠٠٠ تن در سال ميزان نياز سالانه مواد در راندمان ٨٠ درصد در جدول زير ارائه می گردد.شايان ذکر است برای محاسبه ميزان مصرف ساليانه هريک از مواد اوليه , ميزان مصرف هريک از مواد براساس درصد مورد استفاده در محصول محاسبه و بر مقدار (درصدضايعات-١) تقسيم گردد تا ميزان دقيق مصرف هريک بدست آيد.

تجزيه و تحليل و ارائه جمع بندی و پيشنهاد نهایی در مورد احداث واحدهای جديد

در اين گزارش طرح توليد پيگمنت ها و رنگدانه ها مورد بررسی قرار گرفت. اين طرح از نظر پتانسيل بازار از جمله طرح هایی است که پتانسيل مصرف قابل توجهی هم در بازار داخل و هم برای صادرات دارد و در بازارهای جهانی خصوصا” منطقه خاورميانه و آسيای ميانه می تواند محصول خود را عرضه نمايد. از نظر تامين مواد اوليه خوشبختانه مشکلی وجود ندارد.

تکنولوژی اين محصول به راحتی در دسترس بوده و ماشين آلات آن نيز به راحتی راه اندازی و نصب میشوند. ساير پارامترهای طرح نيز قابل قبول بوده و چه از نظر حجم سرمايه گذاری نسبتا” پايين و اشتغالزایی و حمايتهای مالی و بازرگانی دولت و سوددهی طرح نيز مسئله خاصی وجود ندارد. بنابراين اين طرح جهت اجرا در استانهای کرمان , آذربايجان غربی , يزد, سمنان و مازندران به  سرمايه گذاران پيشنهاد می شود.

البته سرمايه گذار لازم است دارای نگرش رقابتی نيز باشد تا به واسطه آن قابليت ايجاد مزيت رقابتی در محصول خود و کاهش خطرات ريسک های احتمالی را بنمايد. از جمله اين عوامل مزيت رقابتی می توان به ايجاد قيمت مناسب رقابتی , فروش اعتباری , مشتری مداری و شناخت نيازهای اساسی بازار و مشتريان و حرکت در راستای اعمال آن در فرايند توليد اشاره کرد.