طرح امکانسنجی (طرح توجیهی فنی و اقتصادی)
مهمترين دليل نوشتن یک طرح امکانسنجی فنی و اقتصادی (Business Plan)، بررسی امکان پذيری و توجيه پذيری اجرای فعاليت های اقتصادی است. اينگونه طرح ها يک راهنما و یک چشم انداز عملی و علمی است جهت فعاليتهای سازمانها به منظور چگونگی و اطمينان از رسيدن به اهداف سازمانی و اقتصادی خود بوده و همچنین از آنها بعنوان يک ابزار تصميم گيری در نحوه اجرای طرح های اقتصادی استفاده نمود.
طرح امکانسنجی علاوه بر اينکه به منظور برآورد منابع مالی، سخت افزاری، نرم افزاری و مغزافزاری مورد نياز در مقاطع زمانی و یا کارکردی تهيه و تدوين می گردد، نگاه جامعی از برنامه های راهبردی، توليد، بازاريابی، مديريت و مالی را نیز ارائه می دهد.
همچنین اینگونه طرح ها چشم انداز مالی سازمان را برای انجام يک فعاليت اقتصادی را آشکار می سازد و مشخص می کند که سازمان برای رويارويی با چالش های آينده در خصوص این طرح چه برنامه ريزی های را باید اجرا کند. شایان ذکر است که هر طرح براساس موضوع آن، متفاوت با ساير طرح ها می باشد.
يک طرح امکانسنجی ممکن است برای ارائه خدمات، فروش محصولات، ایجاد و فروش انواع سازه ها و يا توليد محصولات نوشته شود. بديهی است جداول جمع آوری و ویرایش اطلاعات که جهت برآوردها و محاسبات مورد نياز هر طرح تهيه می شود، با يکديگر متفاوت بوده و بستگی به نوع فعاليت، شرايط و منظور و هدف از نوشتن طرح دارد.
لذا به هیچ وجه ميسر نيست که يک گروه جداول استاندارد و يا فرمت خاصی برای تهيه کليه طرحها تدوين و تعميم داد و تهيه کننده طرح امکانسنجی با توجه به مقتضيات و شرايط سازمانی و نوع فعاليت خود جهت کسب اهداف مورد انتظار، مبادرت به تهيه طرح و فرمت جداول اطلاعاتی و محاسباتی مورد نظر که بتواند انتظارات ذينفعان و استفاده کنندگان را تامين کند، می نمايد.
هدف اين نوشتار این است که با ارائه سرفصل ها، موضوعات و جداولی که معمولا برای تهيه و یا ارائه يک طرح توجیهی مورد استفاده قرار می گیرد، آشنا شده و در هنگام تدوین و یا بررسی طرحها آنان را مدنظر قرار بدهیم.
مفهوم طرح امکانسنجی فنی و اقتصادی (Business Plan):
در کشور ما طرح توجیهی فنی و اقتصادی، راه اندازی یک کسب و کار جدید را به ذهن خوانندگان تداعی می سازد، و لزوما این گونه نیست و اجرای هر تصمیم که مرتبط با سود و منعفت سازمان ها و شرکت های در حال فعالیت و حتی سازمان های غیرانتفاعی و دولتی باشد، کاربرد دارد.
شایان ذکر است که تعاریف مختلفی که برای این مفهوم ارائه شده است که در ذیل برخی از آنان ارائه شده است :
- سندی است که وضع موجود طرح اقتصادی را بیان و برنامه های پیشبینی شده آنرا برای چند سال آینده را ارائه می نماید.
- سندی است که اقدامات یک طرح اقتصادی را در یک دوره مشخص بیان می نماید و به طور معمول شامل فهرست از ریسکها و عدم قطعیتها احتمالی و تحلیل آنها است.
- یک برنامه جامع مکتوب است که به طور مشخص و روشن اهداف توسعه ای یک طرح اقتصادی موجود یا جدید را تشریح می کند.
- به صورت مختصر یک طرح توجیهی فنی و اقتصادی باید به سئوالات چه چیزی؟ چرا؟، چه موقعی؟ توسط چه کسی؟ چگونه؟ در خصوص یک طرح اقتصادی، پاسخهای روشنی را ارائه دهد.
- یک طرح امکانسنجی فنی و اقتصادی مرور کمی و کیفی بر سوابق، مجریان، اهداف بلند مدت و کوتاه مدت و برنامه های پیشنهادی برای رسیدن به اهداف.
- طرح امکانسنجی فنی و اقتصادی یک خلاصه سند اقدامات برنامه ریزی شده جهت اجرای یک طرح اقتصادی است که اقدامات کسب و کار را برای یک دوره ی زمانی مشخص به صورت خلاصه ارائه می دهد.
کاربردهای طرح توجیهی فنی و اقتصادی :
اصولا هنگامی اقدام به تدوین یک طرح امکانسنجی فنی و اقتصادی می نمایند که بتواند راهنمای سازمان در فعالیتهای اقتصادی خود برای رسیدن به اهدافش باشد. علاوه بر این، کاربرد مهم و اصلی شان هنگامی است که سازمان و یا شرکت نیاز دارد فرد یا سازمانی را برای اجرای یک فعالیت اقتصادی متقاعد نماید.
اگرچه معمولا طرح امکانسنجی فنی و اقتصادی برای تأمین سرمایه استفاده می شود ولی در مواقع دیگر نظیر فروش ایده، ادغام دو شرکت (Merger & Aquisition) و قرارداد مشارکت در پروژه ها (Joint Venture) نیز به کار می رود. از دیگر کاربردهای این موضوع می توان به موارد زیر اشاره نمود:
1. جذب سرمایه گذار:
یکی از مهمترین کاربردهای طرح توجیهی فنی و اقتصادی، به ویژه در خصوص مرحله راه اندازی یک طرح و یا ایده اقتصادی جدید، جذب سرمایه اولیه از طریق سرمایه گذاران مخاطره پذیر است.
این سرمایه گذاران در ازای شریک شدن در یک طرح و یا ایده اقتصادی بخشی یا تمامی سرمایه اولیه راه اندازی یا در برخی موارد طرح های توسعه یک شرکت را تأمین می نمایند ولیکن راغب کردن آنان به شرکت در این مشارکت اقتصادی احتیاج مبرمی به تدوین و ارائه یک طرح امکانسنجی معتبر و قابل قبول دارد.
2. دریافت وام:
برای اخذ وام چه به صورت انتشار اوراق مشارکت یا اوراق قرضه و چه به صورت دریافت پول از بانکها و موسسات مالی و اعتباری لازم است که شرکت طرح نویس در خصوص طرح یا ایده جدید اقتصادی اش طرح توجیهی دقیق ارائه دهد.
و در صورت انتشار اوراق قرضه نیز بانک یا مؤسسه منتشر کننده بر اساس طرح امکانسنجی فنی و اقتصادی، ارزیابی مالی اعتباری (Financial Credit Rating) به عمل می آورد و بر این مبنا نسبت به تعیین نرخ بهره و انتشار اوراق اقدام می کند.
3. دریافت تسهیلات و معافیت های دولتی و یارانه ای:
دریافت زمین در شهرک های صنعتی و مراکز رشد و پارک های فنآوری در کشور سبب می شود که شرکت های مستقر از امکاناتی نظیر دفتر کار، خدمات مشاوره، امکانات اداری و برخی تسهیلات مالی و معافیت های عوارضی و مالیاتی برخوردار شوند.
متقاضیان حضور در اینگونه شهرک ها، مراکز و پارکها باید پیش از هر چیز طرح توجیهی فنی و اقتصادی خود را در رابطه با چگونگی فعالیتهای اقتصادی در آنها را آماده نمایند و نشان بدهند طرح و ایده اقتصادی آنها جهت اجرا در این مکان ها توجیه پذیر و فنآورانه می باشد.
4. دریافت نمایندگی ساخت، فروش یا ارائه خدمات پس از فروش از شرکتهای معروف و معتبر:
هر شرکت معتبر و معروف برای اعطای برند نمایندگی فروش، ساخت و یا خدمات پس از فروش خود به متقاضیان، نیاز دارد که برایش مشخص گردد، متقاضیان دارای آگاهی کامل به موضوع بوده و ادامه راه همکاری باز نمی مانند،
متقاضی دارای تجهیزات و امکانات لازم است و یا تعداد مشتریان تحت پوشش نمایندگی جدید می تواند پاسخگوی نیازهای مالی آنان باشد و یا دهها سوال دیگر، که اکثر پاسخ این سوالات در طرح توجیهی فنی و اقتصادی موجود می باشد.
5. شرکت در جلسات و همایش های معرفی طرح ها و ایده های اقتصادی :
شرکت در جلسات و همایش های معرفی طرحها و ایده های اقتصادی (Business Plan Competition) یکی دیگر از دلایل نوشتن طرح توجیهی است. چنین جلسات و همایش های مسابقاتی که در سطح مراکز علمی و ملی کشورهای مختلف دنیا برگزار می شوند.
افراد نخبه جوان به ویژه دانشجویان که طرح های خلاقانه ای دارند با تدوین و ارائه آن می توانند ایده های خود را به کسب و کارهای انتفاعی و غیرانتفاعی تبدیل بکنند. همچنین در این همایش ها به ایده های برتر اقتصادی جوایزی تعلق می گیرد و مدارک معتبر جهت آنان صادر می گردد و این امر سبب ارزش بیشتر ایده مزبور می شود.
6. ورود به بازار سهام و بورس :
شرکت هایی که قصد دارند به بازار سهام ورود پیدا کنند و سهام خود را به عموم دارند، لازم است جزئیات کاملی از وضعیت موجود شرکت، برنامه های آینده و پیشبینی های خود از آینده شرکت را به سازمان بورس و نیز خریداران اطلاع دهند. طرح امکان سنجی این شرکتها باید از بخش مالی منسجم و کاملا دقیقی شامل تحلیلهای مالی به ویژه ارزش گذاری سهام داشته باشند.
بخش های مختلف طرح امکانسنجی (طرح توجیهی)
بخش اول – مطالعات بازار (Market Study) : بوده که جنبه های مختلف بازار محصولات و یا خدمات پیش بینی شده برای طرح از جمله عرضه، تقاضا، مصرف، بازار هدف و سایر موارد رو مطالعه و بررسی میکنه.
بخش دوم – توجیه پذیری فنی (Technical Feasibility) : که در این بخش ابعاد مختلف فنی طرح شامل دانش فنی مورد استفاده، ظرفیت، محل اجرا، ماشین آلات و تجهیزات موردنیاز و ساختار اجرائی اون رو بررسی میکنه .
بخش سوم – تجزیه و تحلیل مالی (Financial Analysis) : که در اون شاخص های مختلف مالی و سودآوری طرح با استفاده از اطلاعات بخش های قبلی گزارش و طبق اصول و استانداردهای اقتصاد مهندسی بدست آمده و مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیره و براساس اون شاخص ها در خصوص اجرا و یا اجرا نکردن طرح، تصمیم گیری میشه.
اولین مرحله از فرایند بررسی توجیه پذیری هر طرحی مربوط به مطالعات بازار اونه. هر طرح توجیهی با توجه به ماهیتش محصولات یا خدمات (که در حالت کلی محصول نامیده میشه) مختلفی داره که هدف از اجرای اون طرح، ارائه محصول به بازار مصرف هست.
بر طبق این پس از شناسایی بازارهای مصرف محصول و تعیین بازار هدف مدنظر، باید این بازار رو همه جانبه بررسی کرد. مهمترین مواردی که در مطالعات بازار طرح ارائه می گردد شامل تعیین آمار مربوط به میزان تولید، واردات، صادرات و مصرف محصول موردنظر در طی سالهای مختلف در کشور و همچنین پیش بینی این موارد در طی سالهای آتی هست.
پیش بینی تقاضا به عنوان یکی از مهمترین ارکان مطالعه بازار یه طرح هست. بطوری که با استناد به پیش بینی های انجام شده تحلیل وضعیت آینده صنعت بررسی میشه. روش های مختلفی برای پیش بینی تقاضا در سال های آتی وجود داره که انتخاب روش موردنظر متأثر از دو عامل زیر هست :
- نوع محصول به لحاظ مصرفی، واسطه ای، سرمایه ای بودن
- آمار و اطلاعات در دسترس
آشنایی با انواع طرح ها
یه طرح امکان سنجی ، همان طور که از نامش مشخصه، برای توجیه نمودن سرمایه گذار (اعم از بانک، سازمان، شرکت و یا شخص) تنظیم میشه و هرچه دقیق تر نوشته بشه، سرمایه گذار، راحت تر می تونه تصمیم بگیره که این طرح میتونه خواسته هاش رو برآورده کنه یا نه؟
در تنظیم یه طرح توجیهی باید سعی کنیم واقعیت ها رو بیان کنیم و همگی داده ها رو با منبع و مرجع معتبر ارائه کنیم و همچنین تا حد امکان، از فرضیه های غلط دوری کنیم.
1. طرح ایجاد
طرح توجیهی ایجاد به طرحی گفته میشه که برای یه واحد تولیدی که هنوز راه اندازی نشده، نگاشته میشه. برای تنظیم این نوع طرح از اصطلاح های موجود و موردنیاز استفاده میشه.
2. طرح توسعه
طرح توجیهی توسعه به طرحی گفته میشه که برای یه واحد تولیدی که پروانه بهره برداری داره، نوشته میشه. این طرح برای توسعه یه واحد تولیدی، اعم از افزایش ظرفیت یا افزودن خط تولید جدید، میتونه استفاده داشته باشه. طرح های توسعه معمولاً در پرداخت وام در اولویت هستن. دلیلش میتونه داشتن توانایی برای بازپرداخت وام باشه. در این طرح ها از اصطلاح های موجود و پس از توسعه استفاده میشه.
مراحل تدوین طرح امکان سنجی در یه نگاه
مراحل تنظیم طرح توجیهی به 22 بخش مجزا به شرح زیر هست :
- مقدمه (چه مواردی در مقدمه میاد)
- خلاصه بررسی های اولیه (موقعیت یابی طرح)
- مشخصات مجری طرح
- مشخصات طرح امکان سنجی
- مشخصات مجوزهای قانونی گرفته شده
- خلاصه مالی طرح
- محاسبه سرمایه ثابت
- محاسبه هزینه نگهداری و تعمیرات طرح
- محاسبه هزینه استهلاک طرح
- محاسبه سرمایه در گردش طرح
- محاسبه هزینه های پیش بینی نشده تولید
- مشخصات محصول، فرآیند و روش تولید محصول
- محاسبه هزینه های سرمایه گذاری کل طرح
- نحوه ی سرمایه گذاری
- هزینه تسهیلات مالی
- پیش بینی مالی طرح بعد از شروع بهره برداری
- قیمت تموم شده محصول
- برآورد سود و زیان سالانه طرح امکان سنجی
- محاسبه نقطه سر به سر (درصد راندمان)
- محاسبه ی سایر نسبت های مالی
- برنامه زمانبندی اجرای طرح
- تجزیه و تحلیل طرح
با سلام و خسته نباشید
درخواست سفارش طرح توجیهی کارخانه تولید میلگرد را دارم لطفا راهنمایی بفرمایید.
با سلام و احترام
لطفا برای دریافت اطلاعات بیشتر یا تکمیل سفارش با شماره 09056370500 تماس گرفته یا فرم سفارش سایت را تکمیل و ثبت نموده یا از طریق واتس اپ و ارسال پیام با کارشناسان در ارتباط باشید. از حسن اعتماد شما متشکریم.
مرسی از اطلاعات مفیدتون خسته نباشید
نظر لطف شماست .
سلام نیاز به طرح توجیهی برای احداث هتل پنج ستاره را دارم لطفا راهنماییم کنید باتشکر
با سلام و عرض ادب
جناب اقای سطانی لطفا با شماره 09056370500 تماس بگیرید.
سلام درخواست استعلام هزینه نگارش طرح توجیهی مونتاژ قطعات مخابراتی برای دریافت مجوز و همینطور وام را دارم
با سلام و عرض ادب
جهت اطلاعات بیشتر و استعلام هزینه تیه و تنظیم طرح مورد نظر با شماره : 09056370500 تماس بگیرید.