طرح توجیهی رایگان تولید کود کمپوست (ورمی کمپوست)

کود کمپوست حاصل فعالیت بیولوژیک نوعی کرم خاکی با نام علمی Eisenia Foetida می باشد. این جانور با تغذیه از مواد آلی موجود در طبیعت آن را به کود آلی مغذی تبدیل نموده به گونه ای که در حال حاضر این کود به عنوان یکی از غنی ترین کودهای آلی بیولوژیک شناخته شده در دنیا می باشد.

کاربرد کود ورمی کمپوست در خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک تأثیر بسزایی دارد. این کود اصلاح کننده خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و بیولوژیکی خاک بوده و علاوه بر وزن مخصوص کم، فاقد هرگونه بو، میکرو ارگانیسم های پاتوژن، باکتریهای غیرهوازی، قارچ ها و علفهای هرز می باشد.

خلاصه مالی طرح توجیهی تولید کود کمپوست

• ظرفیت طرح:21 هزار تن
• جمع سرمایه گذاری:5761 میلیون ریال
• نرخ بازدهی طرح : 36 درصد
• نقطه سر به سر : 35 درصد
• بازگشت سرمایه : 3 سال

علاوه بر قابلیت جذب آب با حجم بالا، شرایط مناسب جهت دانه بندی و قدرت نگهداری مواد غذایی مورد نیاز گیاهان را فراهم می نماید.

مزایای استفاده از کود ورمی کمپوست عبارتند از :

1. سبک و فاقد هرگونه بو
2. عاری از تخم علفهای هرز
3. حاوی میکرو ارگانیسم های هوازی مفید مانند ازت و باکتریها
4. بالا بودن میزان عناصر اصلی غذایی در مقایسه با سایر کودهای آلی
5. دارا بودن عناصر میکرو مانند آهن، روی، مس و منگنز
6. دارا بودن مواد محرکه رشد گیاهی نظیر ویتامین ها به ویژه ویتامین B12
7. قابلیت بالای نگهداری آب و مواد غذایی
8. عاری از باکتریهای غیر هوازی
9. قارچها و میکرو ارگانیسم های پاتوژن
10. اصلاح کننده خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک
11. انطباق کامل با الزامات قوانین و مقررات محیط زیست
12. قابل مصرف در پرورش کلیه محصولات کشاورزی
13. هوادهی خاک با ایجاد خلل و فرج و ایجاد پوکی در خاکهای متراکم و استفاده از این نوع کود
14. کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی را نسبت به کود شیمیایی افزایش می دهد
15. و مشکلات مربوط به باقی ماندن کود شیمیایی در مواد غذایی را ندارد.

کد ایسیک کود کمپوست

محصول تولیدی پس از اجرای طرح، تولید کود ورمی کمپوست حیوانی می باشد. کد آیسیک ISIC مرتبط با محصول طرح در سامانه خدمات و اطلاعات وزارت صنعت، معدن و تجارت در زیر گروه ساخت مواد و محصولات شیمیایی با کد 2412 قرار می گیرد و واحد سنجش آن تن می باشد.

معرفی کاربردهای محصول

کود کمپوست در مزارع کشاورزی و گلخانه ها و … برای تولید محصول ارگانیک استفاده می شود. کرم تولیدی از فرآیند ورمی کمپوست خشک شده و به عنوان غذای دامها مورد استفاده قرار می گیرد.

ورمی کمپوست در صیفی کاری، فضاهای سبز و بیابان زدایی، تاکستانها، چمن کاری، درختان میوه هسته دار و دانه دار، درختان غیر مثمر، مزارع زعفران، غلات، جالیز کاری، کشت قارچ و سایر محصولات زراعی و محصولات باغی مفید بوده و باعث افزایش کمی و کیفی محصول می گردد.

مواد اولیه کود کمپوست 

مواد اولیه در این طرح شامل مواد زائد آلی (کودهای دامی و زائدات)، کرم و بسته بندی می باشد.

بازار هدف

بازار هدف طرح در ابتدا تامین نیاز داخل در بخش و سپس در صورت تولید مازاد مصرف داخل به کشور عراق و همسایه های غربی ایران صادر خواهد شد.

روش تولید کمپوست

برای تولید کود ورمی کمپوست لازم است کود حیوانی (مواد آلی قابل تجزیه) در اختیار کرمها قرار داده شود و سپس شرایط مناسب برای تکثیر و نگهداری کرم ها فراهم آورد و از آنها در برابر دشمنان طبیعی محافظت کرد. در مرحله آماده سازی بستر مورد نیاز کرم های خاکی لازم است ابتدا ذرات آلی به قطعات کوچکتر تقسیم و سپس آماده سازی اولیه بر روی آنها انجام شود.

توده ماده آلی در مجاورت رطوبت، اکسیژن و دمای مناسب و در حضور میکرو ارگانیسم های تجزیه کننده ماده اولیه برای کرم را فراهم کرده و در ادامه در اثر عبور مواد از دستگاه گوارش کرم خاکی مواد آلی به ماده ای قهوه ای تا سیاه رنگ به نام ورمی کمپوست تبدیل می شوند.

روشهای متنوعی برای تولید کود آلی ورمی کمپوست وجود دارد که در اینجا روش پشتهای شرح داده خواهد شد. یک زمین مسطح بدون کلوخ سنگ و خرده شیشه را انتخاب و سطح آنرا مرطوب و سپس کاملاً بکوبید تا سفت گردد.

علت این امر جلوگیری از ایجاد هیبرید کرمهای مورد استفاده با کرمهای خاکی معمولی و زایل شدن نژاد آنها خواهد بود. می توان در صورت امکان سطح زمین را سیمان و یا آسفالت کرد.

فرایند تولید ورمی کمپوست

کرمها از بارندگی و نور آفتاب گریزان هستند در نتیجه بر روی سطح آماده شده در مرحله اول اقدام به ایجاد سایبان می گردد بر روی سطح آماده شده اقدام به ایجاد پشتهای از کود حیوانی خرد شده و پوسیده به شکل گنبدی با عرض 70 سانتیمتر و به ارتفاع 50 سانتی متر و طول دلخواه می شود،

پس از پشته نمودن اقدام به آبیاری فراوان پشته ها می شود تا شیرابه کود خارج گردد. در ادامه در طول بالاترین قسمت پشته اقدام به ایجاد شیاری به عمق 51 سانتیمتر نموده و کرمها داخل شیار در طول پشته ریخته شده و سپس کود را روی آن برمی گردانند.

در طول مدت فعالیت کرمها (تا تبدیل کود حیوانی به ورمی کمپوست) هر روز به اندازه آبیاری چمن روی آن آبپاشی صورت می گیرد تا رطوبت مطلوب آن حفظ گردد. پس از مدتی که مواد بسترهای تبدیل به ورمی کمپوست گردید می توان اقدام به جداسازی کرمها از پشته نمود.

که برای اینکار یا از غربال استفاده می گردد و یا می توان با ایجاد یک ماهیچه از کود دامی نیمه پوسیده در کنار پشته ای که دیگر فاقد مواد غذایی لازم برای تغذیه کرم هاست سبب مهاجرت کرمها از پشته قدیمی به این ماهیچه شد و پس از آن اقدام به ایجاد پشته های جدید و انتقال جمعیت کرم به این پشته ها نمود.

بخش های تشکیل دهنده خطوط تولید کود کمپوست از بازیافت زباله شهری :

1. واحد هوادهی و همزدن کود
2. خط سرند و بوجاری کمپوست تولیدی
3. خطوط تغییر شکل و بسته بندی کود

در خطوط تولید کمپوست واحد هوادهی و همزدن کود از ضروریات بخش بوده و معمولا این کار توسط دستگاه کمپوست ترنر انجام می شود. قسمت دوم و سوم بر اساس میزان زباله ورودی و نیز بازار مصرف به اختیار، انتخاب می گردد.

این نکته قابل ذکر است بسته به نیاز مشتری در خطوط تولید کود می توان از تجهیزات تفکیک شیشه نیز بهره برد. دقت در تفکیک و جلوگیری از ورود مواد غیرقابل تبدیل به کمپوست مانند پلاستیک، فلزات، شیشه و .. به خط تولیدی کمک شایانی به افزایش کیفیت کود تولیدی خواهد کرد.

1. واحد هوادهی و همزدن کمپوست

پس از این مرحله تفکیک زباله آلی تفکیک شده همراه با برخی مواد افزودنی، به نسبتهای از پیش تعیین شده مانند یک پشته (Windrow) روی هم انباشته شده و با ماشینهای مخصوص که ترنر (Turner) نام دارند به طور منظم و در مدت زمانهای مشخص هوادهی و هم زده می شود.

پس از هوادهی و همزدن توده توسط ترنر و سپری شدن مدت زمان مشخص بین ۲۰ تا ۶۰ روز ( بر اساس نوع کمپوست و مواد اولیه ورودی) – مواد اولیه (زباله تر) تبدیل به کمپوست می شود.

2. خط سرند و بوجاری کمپوست تولیدی

کود کمپوست تولیدی به دلیل عدم یکنواختی در ابعاد و نیز امکان وجود مواد زاید مانند شیشه، پلاستیک و … واحد مرحله غربال (Sieving line) شده و بر اساس سایز و ابعاد زباله و برخی ناخالصی ها از کمپوست گرفته می شود.

در این واحد از سرندهای دوار و تخت و نیز استفاده از تجهیزاتی مانند سیکلون و … اقدام به تمیزسازی کمپوست تولیدی می شود. این خط در بین فعالان در این حوزه به نام خط کود فاین نیز معروف است.

3. خطوط تغییر شکل و بسته بندی کود

کود کمپوست تولیدی پس از خروج از واحدهای قبلی (بازیافت زباله و غیره) به صورت پودری است. این کود با توجه به شکل ظاهری و سختی توزیع در مزارع کشاورزی و باغات توسط کشاورزان و باغداران بازار محدودی دارد لذا جهت افزایش بازار پسندی این کود بهتر است به شکل های گرانول یا پلت تبدیل گردد و پس از بسته بندی به بازار عرضه شود.

انواع ترنر :

ترنرها به دو گروه زیر، تقسیم می شوند:

1. ترنرهای کششی : نیروی حرکتی این نوع ترنر ها توسط تراکتور تامین می شود.
2. ترنرهای خودرو : در این نوع ترنر، ماشین دارای موتور مستقل بوده و جهت کار به وسیله دیگری نیاز ندارند.

ترنرها در ابعاد مختلف تولید می شوند که معمولا عرض و ارتفاع تونل ترنر، معرف ظرفیت کاری این دستگاه می باشد.

انواع محصولات تولیدی در کارخانه کود کمپوست

در خطوط تولید ورمی کمپوست محصولات مختلف از لحاظ شکل، نوع بسته بندی و آنالیز مواد می توان تولید کرد که از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد :

1. کمپوست فله درجه دو
2. کمپوست فله یا کیسه گیری شده درجه ۱ (پس از سرند و بوجاری)
3. کودهای کمپوست با ترکیباتی مانند گوگرد، بنتونیت و .. به صورت فله یا کیسه گیری شده
4. کودهای به صورت گرانول (کروی شکل)
5. به صورت پلت (استوانه ای)