طرح توجیهی بازیافت زباله (سال 1400) + word و pdf

ماده آلی چیست : تا اوایل سده ۱۹ میلادی، مواد شیمیایی دارای منشاء حیوانی یا گیاهی را آلی می‌نامیدند و آنها را به علت ضروری بودن برای  بازیافت زباله و نیروی حیاتی برای تولیدشان از مواد معدنی (مواد غیرآلی) متمایز می‌دانستند.

نظریهٔ نیروی حیاتی در سال ۱۸۲۸ توسط ولر با سنتز اوره رد شد ولی اصطلاح آلی باقی ماند. امروزه به بیشتر موادی که از دو عنصر کربن و هیدروژن تشکیل شده باشد مواد آلی می‌گویند. تمایز بین مواد آلی و معدنی کاملا سلیقه ای است و هیچ تعریف رسمی و بین المللی و مشترکی برای مواد آلی وجود ندارد.

برخی از کتب موادی را آلی می خوانند که دارای حداقل یک پیوند C – H باشند. برخی دیگر می گویند موادی آلی هستند که دارای حداقل یک پیوند C – C باشند و برخی دیگر فقط وجود اتم کربن را وجه تمایز قرار می دهند.

تعریف و انواع زباله 
به کلیه مواد زاید جامد (فسادپذیر و فساد ناپذیر) گفته می شود که در منازل، مراکز تهیه و توزیع و فروش مواد غذایی، موسسات صنعتی و تجاری و کشاورزی و بیمارستان ها و مراکز درمانی تولید می شود. زباله به مجموعه مواد ناشی از فعالیت‌های انسان و حیوان که معمولاً جامد بوده و به صورت ناخواسته و یا غیر قابل استفاده دور ریخته می‌شوند اطلاق می‌گردد.

این تعریف به صورت کلی در برگیرنده همه منابع، انواع طبقه بندی‌ ها، ترکیب و خصوصیات مواد زائد بوده و به چهار دسته کلی زباله‌ های شهری، زباله‌ های صنعتی و زباله‌ های خطرناک و زباله های بیمارستانی تقسیم می‌گردند.

دسته بندی پسماندها
زباله تر یا آلی و زباله خشک، به زبان فعالان بخش مدیریت پسماند، زباله به دو بخش زباله تر (فساد پذیر) و خشک تقسیم می گردد، زباله های تر را زباله آلی می نامند. موادی مانند (پسماندهای میوه، پسماندهای غذایی و …) را شامل می شوند و پسماندهای خشک مانند (کاغذ و مقوا، پلاستیک، فلزات، شیشه، منسوجات و چرم، چوب، لوازم الکتریکی و الکترونیکی) تقسیم می کنند و برای بازیافت مفیدند.

مهمترین کاربرد زباله های تر در تهیه کود کمپوست و تولید انرژی می باشد. به این صورت که پس از ورود آنها به قسمت بازیافت زباله های خشک از نوع تر تفکیک شده و نوع تر آن جهت تولید کمپوست به واحد مربوطه انتقال داده می شود.

جمع آوری زباله جهت بازیافت

تقریبا ۸۰ درصد از هزینه های مربوط جهت جمع آوری برای بازیافت می باشد از این لحاظ هزینه های سنگینی بر شهرداری ها و سازمان های وابسته به جمع آوری و دفع زباله ها می گردد. میزان سرانه زباله درمناطق شهری ایران ۶۵۸ گرم در روز و درمناطق روستایی بین ۲۲۰ تا ۳۴۰ گرم در روز برای هر نفر می باشد و بطور متوسط ۲۴۰ کیلوگرم در سال برای هرنفر درنظر گرفته می شود.

مواد زباله ای باید پس از تولید در یک محل مناسب با توجه به شرایط بهداشتی و رعایت نکات بهداشتی مراحل عملیاتی در سریع ترین زمان ممکن جمع آوری حمل و نقل دفع گردد و برای بازیافت به محل مربوطه برده شود. که بهترین روش، جمع آوری مستقیم از درب منازل و انتقال به محل دفع می باشند.

در مراحل نگهداری و جمع آوری نقش آموزش و همکاری متقابل بین تولید کنندگان زباله و پرسنل خدمات شهری در افزایش راندمان عملیات بسیار مؤثر است. تولید کنندگان زباله باید آگاهی کافی ازاینکه آنها را در ظروف مناسب از لحاظ جنس و ظرفیت (حجم) و زمان تحویل به کارگران خدمات شهرداری داشته باشند.

درهنگام نگهداری زباله ها در منازل و محل تولید از ظروف پلاستیکی درب دار یا فلزی ضد زنگ با مقطح دایره ای ونیز استفاده از کیسه پلاستیکی برای حفظ نظافت محیط زیست استفاده شود. بهترین روش جمع آوری بطور روزانه است که در کنترل و جلوگیری از رشد و پرورش مگس موثر میباشد و بهترین زمان جمع آوری درساعاتی از شبانه روز که شهر خلوت بوده و ترافیکی وجود ندارد صورت گیرد.

روشهای دفع زباله
می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. دفن بهداشتی زباله ها،
2. سوزاندن زباله ها،
3. کمپوست کردن (تهیه کود از زباله)،
4. تلنبار کردن،
5. دفع در رودخانه،
6. دریا

استفاده از زباله

امروزه مهمترین شاخص‌های زندگی بشر، حفاظت از منابع تولید است. بشر دریافته است که تبعات و پیامدهای خسارت و زیان هایی که به طبیعت وارد می‌کند، به مراتب بیشتر از بهره‌ ای است که از آلودن محیـط زیست دریافت می‌ کند. از این رو، با بکار بستن امکانات عملی و علمی می‌کوشد کمترین زیان را به طبیعت وارد آورد.

امروزه تولید زباله در شهرهای بزرگ مسئله آفرین شده است. فرآیند تولید زباله که خود ناشی از فعالیت انسان شهرنشین مصرف‌ کننده است و هر روز نیز او را به مصرف بیشتر ترغیب می‌کنند، جزو لاینفک زندگی است بطوری که بطور متوسط هر انسان شهرنشین روزانه نیم کیلوگرم زباله تولید می‌کند.

و چنانچه جمعیت شهرنشین کشور را سی میلیون نفر تخمین زنیم، روزانه معادل پانزده هزار تن تولید می‌شود که دفع این حجم عظیم، چنانچه بطور اصولی و بهداشتی انجام نشود، معضلات جبران ناپذیر زیست محیطی را بدنبال خواهد داشت.

چنانچه با دیدگاه مثبت به زباله بنگریم و عبارت طلای کثیف بر آن بگذاریم، ماده‌ای است ارزشمند برای بازیافت.

استفاده از زباله ها به عنوان کود گیاهی

می‌توان زباله را طی فرآیندهایی به مواد تقویت کننده خاک یا کود (کمپوست) تبدیل نمود که سرشار از مواد آلی و عناصر مورد نیاز گیاه می‌باشد. با مصرف کمپوست می‌توان تا %۷۰ در مصرف کودهای شیمیایی صرفه‌جویی کرد. هر انسانی که در شهر زندگی می‌کند، روزانه بیش از ۵/۰ کیلوگرم زباله تولید می‌کند که بیش از یک‌ سوم آن، قابل تبدیل به کمپوست است.

بخش های تشکیل دهنده خطوط تولید کود کمپوست از بازیافت زباله شهری :

1. واحد هوادهی و همزدن کود
2. خط سرند و بوجاری کمپوست تولیدی
3. خطوط تغییر شکل و بسته بندی کود

در خطوط تولید کود کمپوست واحد هوادهی و همزدن کود از ضروریات بخش بوده و معمولا این کار توسط دستگاه کمپوست ترنر انجام می شود. قسمت دوم و سوم بر اساس میزان زباله ورودی و نیز بازار مصرف به اختیار، انتخاب می گردد.

این نکته قابل ذکر است بسته به نیاز مشتری در خطوط تولید کود می توان از تجهیزات تفکیک شیشه نیز بهره برد. دقت در تفکیک و جلوگیری از ورود مواد غیرقابل تبدیل به کود کمپوست مانند پلاستیک، فلزات، شیشه و .. به خط تولید کود کمپوست کمک شایانی به افزایش کیفیت کود تولیدی خواهد کرد.

1. واحد هوادهی و همزدن کود
پس از این مرحله تفکیک زباله آلی تفکیک شده همراه با برخی مواد افزودنی، به نسبتهای از پیش تعیین شده مانند یک پشته (Windrow) روی هم انباشته شده و با ماشینهای مخصوص که ترنر (Turner) نام دارند به طور منظم و در مدت زمانهای مشخص هوادهی و هم زده می شود.

پس از هوادهی و همزدن توده توسط ترنر و سپری شدن مدت زمان مشخص بین ۲۰ تا ۶۰ روز ( بر اساس نوع کمپوست و مواد اولیه ورودی) – مواد اولیه (زباله تر) تبدیل به کود کمپوست می شود.

2. خط سرند و بوجاری کمپوست تولیدی
کود کمپوست تولیدی به دلیل عدم یکنواختی در ابعاد و نیز امکان وجود مواد زاید مانند شیشه، پلاستیک و … واحد مرحله غربال (Sieving line) شده و بر اساس سایز و ابعاد زباله و برخی ناخالصی ها از کمپوست گرفته می شود.

در این واحد از سرندهای دوار و تخت و نیز استفاده از تجهیزاتی مانند سیکلون و … اقدام به تمیزسازی کود کمپوست تولیدی می شود. این خط در بین فعالان در این حوزه به نام خط کود فاین نیز معروف است.

3. خطوط تغییر شکل و بسته بندی کود
کود کمپوست تولیدی پس از خروج از واحدهای قبلی (بازیافت زباله و غیره) به صورت پودری است. این کود با توجه به شکل ظاهری و سختی توزیع در مزارع کشاورزی و باغات توسط کشاورزان و باغداران بازار محدودی دارد لذا جهت افزایش بازار پسندی این کود بهتر است به شکل های گرانول یا پلت تبدیل گردد و پس از بسته بندی به بازار عرضه شود.

انواع ترنر :
ترنرها به دو گروه زیر، تقسیم می شوند:

1. ترنرهای کششی : نیروی حرکتی این نوع ترنر ها توسط تراکتور تامین می شود.
2. ترنرهای خودرو : در این نوع ترنر، ماشین دارای موتور مستقل بوده و جهت کار به وسیله دیگری نیاز ندارند.

ترنرها در ابعاد مختلف تولید می شوند که معمولا عرض و ارتفاع تونل ترنر، معرف ظرفیت کاری این دستگاه می باشد.

محصولات
در خطوط تولید کود کمپوست محصولات مختلف از لحاظ شکل، نوع بسته بندی و آنالیز مواد می توان تولید کرد که از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد :

1. کود کمپوست فله درجه دو
2. کود کمپوست فله یا کیسه گیری شده درجه ۱ (پس از سرند و بوجاری)
3. کود های کمپوست با ترکیباتی مانند گوگرد، بنتونیت و .. به صورت فله یا کیسه گیری شده
4. کودهای کمپوستی به صورت گرانول (کروی شکل)
5. کودهای کمپوستی به صورت پلت (استوانه ای)