طرح توجیهی کارخانه بازیافت زباله + هزینه راه اندازی و درآمد

بازیافت زباله مثل یک چرخه نجات برای زمین است؛ چیزی که اگر جدی گرفته شود، هم پول‌ساز است و هم به حفظ محیط‌زیست کمک می‌کند. این روزها با انفجار جمعیت و افزایش مصرف، حجم زباله‌ها به‌طرز دیوانه‌واری بالا رفته و مدیریت آن‌ها تبدیل به یکی از چالش‌های بزرگ دنیا شده است.

تعریف و انواع زباله 

به کلیه مواد زاید جامد (فسادپذیر و فساد ناپذیر) گفته می شود که در منازل، مراکز تهیه و توزیع و فروش مواد غذایی، موسسات صنعتی و تجاری و کشاورزی و بیمارستان ها و مراکز درمانی تولید می شود. زباله به مجموعه مواد ناشی از فعالیت‌های انسان و حیوان که معمولاً جامد بوده و به صورت ناخواسته و یا غیر قابل استفاده دور ریخته می‌شوند اطلاق می‌گردد.

این تعریف به صورت کلی در برگیرنده همه منابع، انواع طبقه بندی‌ ها، ترکیب و خصوصیات مواد زائد بوده و به چهار دسته کلی زباله‌ های شهری، زباله‌ های صنعتی و زباله‌ های خطرناک و زباله های بیمارستانی تقسیم می‌گردند.

اهمیت بازیافت زباله در جهان امروز

شاید باورتان نشود، اما بسیاری از کشورها از بازیافت نه‌تنها سود کلان می‌برند، بلکه آن را به یکی از ستون‌های اقتصادی‌شان تبدیل کرده‌اند. بازیافت باعث کاهش مصرف انرژی، کاهش گازهای گلخانه‌ای و کاهش استخراج منابع طبیعی می‌شود.

چالش‌های مدیریت زباله در ایران

در ایران روزانه حدود ۵۸ هزار تن زباله تولید می‌شود. متأسفانه میانگین بازیافت کشور بسیار پایین است. این یعنی یک فرصت طلایی برای سرمایه‌گذاران وجود دارد تا با ورود به این صنعت سودآور، هم درآمد کسب کنند و هم یک کار ارزشمند برای محیط‌زیست انجام دهند.

---

معرفی طرح بازیافت زباله

هدف اصلی طرح

هدف طرح، ایجاد یک کارخانه بازیافت با ظرفیت مناسب است که بتواند انواع زباله‌های شهری را دریافت، تفکیک و تبدیل به مواد اولیه قابل استفاده در صنایع مختلف کند.

ظرفیت پیشنهادی طرح

برای یک کارخانه متوسط، ظرفیت ۵۰ تا ۱۰۰ تن زباله در روز ایده‌آل است. چنین ظرفیتی توجیه مالی و اقتصادی خوبی دارد.

انواع زباله قابل بازیافت

زباله پلاستیکی

تبدیل به گرانول که در صنایع تزریق پلاستیک کاربرد دارد.

زباله فلزی

آلومینیوم و آهن، که ارزش اقتصادی بسیار بالا دارند.

زباله کاغذ و کارتن

تولید خمیر کاغذ یا فروش مستقیم به کارخانه‌های تولید مقوا.

زباله شیشه‌ای

خرد شده و مجدداً وارد خط تولید می‌شود.

---

تحلیل فنی طرح

ماشین‌آلات موردنیاز بازیافت زباله

• دستگاه تفکیک اتوماتیک
• خردکن پلاستیک
• پرس آهن و آلومینیوم
• دستگاه آسیاب پلاستیک
• نوار نقاله
• دستگاه شست‌وشوی پلاستیک
• سیستم خشک‌کن

فضای موردنیاز کارخانه بازیافت زباله

یک کارخانه با ظرفیت ۷۰ تن در روز به حدود ۳،۰۰۰ متر فضای مسقف و ۲،۰۰۰ متر فضای باز نیاز دارد.

پرسنل و کارکنان طرح

• مدیر کارخانه

• اپراتورها

• تکنسین‌های تعمیرات

• نیروهای تفکیک

• نیروهای حمل‌ونقل

به‌طور میانگین ۲۵ تا ۳۰ نفر نیروی انسانی نیاز است.

فرآیند کامل بازیافت از ورود زباله تا خروج محصول

ورود زباله ← تفکیک اولیه ← جداسازی فلز، پلاستیک، کاغذ ← خرد کردن ← شست‌وشو ← خشک کردن ← بسته‌بندی ← ارسال به مشتری.

---

تحلیل بازار بازیافت زباله

وضعیت بازار داخلی

ایران در حال حاضر کمبود مواد اولیه صنعتی دارد. گرانول پلاستیک، آهن ضایعاتی و آلومینیوم بازیافتی همیشه مشتری ثابت دارند.

تقاضای جهانی برای مواد بازیافتی

بازار جهانی گرانول پلاستیکی رشد چشمگیر داشته است. صادرات این مواد برای ایران نیز ارزآوری بالایی دارد.

بررسی رقبا 

در ایران تعداد کمی کارخانه بازیافت با تکنولوژی بالا فعال‌اند؛ درنتیجه رقابت کم و سود بالا است.

---

هزینه‌های سرمایه‌گذاری اولیه بازیافت زباله

قیمت دستگاه بازیافت زباله

هزینه ماشین‌آلات خط بازیافت بسته به نوع و ظرفیت دستگاه ها میتواند متغییر باشد. بطورکلی با سرمایه ای حدود 30 میلیارد تومان میتوان تجهیزات خط بازیافت را خریداری کرد.

هزینه زمین و ساخت سوله

قیمت زمین طرح، بستگی به محل و منطقه اجرای طرح دارد. در این طرح بعنوان مثال، میزان زمین موردنیاز را حدود 5000 مترمربع و با هزینه 20 میلیاردتومان در نظر گرفته شده.

ساخت سوله و تأسیسات 

قیمت های ساخت و ساز در مناطق مختلف کشور متفاوت است. در این طرح حدود ۱۵ میلیارد تومان براورد شده است.

هزینه نصب و راه‌اندازی

برای نصب و راه اندازی خط بازیافت و تولید محصولات طرح هزینه ای حدود ۵ میلیارد تومان لحاظ شده است.

هزینه راه اندازی کارخانه بازیافت زباله

طبق هزینه های حدودی درنظر گرفته شده میتوان گفت، سرمایه اولیه جهت راه اندازی واحد بازیافت زباله حدود ۶۶ میلیارد تومان می باشد.

توجه به این نکته لازم است که سرمایه اولیه به منطقه اجرای طرح، مساحت زمین و قیمت آن، قیمت تجهیزات طرح و ساخت و سازهای کارخانه و… بستگی دارد و این هزینه ها حدودی است. اگر میخواهید از هزینه های لازم برای طرحتان طبق منطقه و ظرفیت تولیدی و اطلاعات خودتان بصورت منطقی اطلاع پیدا کنید میتوانید برای سفارش طرح خود با ما ارتباط بگیرید.

---

هزینه‌ های جاری طرح

هزینه های جاری جزو هزینه های است که در طول سال میشود و شامل موارد زیر میباشد :

• حقوق پرسنل سالانه: ۱۰ میلیارد

• هزینه برق، آب، گاز: ۳ میلیارد

• نگهداری و تعمیرات: ۲ میلیارد

• هزینه حمل‌ونقل و اداری: ۳ میلیارد

جمع هزینه های جاری سالانه که در این طرح بعنوان نمونه براورد شده ،حدود ۱۸ میلیارد تومان میشود.

---

درآمد کارخانه بازیافت زباله

درآمد فروش خروجی کارخانه :

• فروش گرانول پلاستیک

• فروش ضایعات فلزی

• فروش کاغذ بازیافتی

کل درآمد سالانه کارخانه حدود 84 میلیارد تومان پیش بینی میشود.

سود بازیافت زباله

طبق ظرفیت 70 تن روزانه بازیافت زباله و تولید محصولاتی شامل گرانول پلاستیکی،ضایعات فلزی و خمیرکاغذ سود کارخانه بعد از کسر هزینه های طرح حدود 66 میلیاردتومان میشود.

ضمنا میزان درامد و سود طرح به موارد مختلفی مانند ظرفیت طرح،میزان هزینه های کارخانه و … بستگی دارد. حتما برای اینکه به میزان سود واقعی طرحتان برسید درخواست سفارش طرح اختصاصی بدهید.

---

برآورد نرخ بازده داخلی (IRR)

با توجه به سرمایه‌گذاری ۶۶ میلیاردی و سود خالص سالانه ۶۶ میلیارد تومانی میزان IRR طرح 95 درصد ارزیابی شده است.

---

دوره بازگشت سرمایه بازیافت زباله

برگشت سرمایه حدود 2 تا 4 سال خواهد بود این یعنی طرح سودده است.

---

تحلیل اقتصادی و مزایای اجتماعی طرح

اشتغال‌زایی

این پروژه برای بیش از ۳۰ نفر شغل مستقیم و ۵۰ شغل غیرمستقیم ایجاد می‌کند.

کاهش آلودگی محیط‌زیست

بازیافت زباله = کاهش دفن و سوزاندن زباله = حفظ سلامت جامعه

صرفه‌جویی ارزی

با تولید گرانول بازیافتی نیازی به واردات مواد اولیه پلاستیک نیست.

---

ریسکهای طرح و راهکارهای کاهش آن

ریسک‌های فنی

• خرابی دستگاه‌ها
  راهکار: سرویس منظم و حضور تکنسین متبحر

ریسک‌های مالی و بازار

• نوسان قیمت ارز
  راهکار: فروش داخلی و افزایش تنوع محصولات

---

دسته بندی پسماندها

زباله تر یا آلی و زباله خشک، به زبان فعالان بخش مدیریت پسماند، زباله به دو بخش زباله تر (فساد پذیر) و خشک تقسیم می گردد، زباله های تر را زباله آلی می نامند. موادی مانند (پسماندهای میوه، پسماندهای غذایی و …) را شامل می شوند و پسماندهای خشک مانند (کاغذ و مقوا، پلاستیک، فلزات، شیشه، منسوجات و چرم، چوب، لوازم الکتریکی و الکترونیکی) تقسیم می کنند و برای بازیافت مفیدند.

مهمترین کاربرد زباله های تر در تهیه کود کمپوست و تولید انرژی می باشد. به این صورت که پس از ورود آنها به قسمت بازیافت زباله های خشک از نوع تر تفکیک شده و نوع تر آن جهت تولید کمپوست به واحد مربوطه انتقال داده می شود.

جمع آوری زباله جهت بازیافت

تقریبا ۸۰ درصد از هزینه های مربوط جهت جمع آوری برای بازیافت می باشد از این لحاظ هزینه های سنگینی بر شهرداری ها و سازمان های وابسته به جمع آوری و دفع زباله ها می گردد. میزان سرانه زباله در مناطق شهری ایران ۶۵۸ گرم در روز و درمناطق روستایی بین ۲۲۰ تا ۳۴۰ گرم در روز برای هر نفر می باشد و بطور متوسط ۲۴۰ کیلوگرم در سال برای هرنفر درنظر گرفته می شود.

مواد زباله ای باید پس از تولید در یک محل مناسب با توجه به شرایط بهداشتی و رعایت نکات بهداشتی مراحل عملیاتی در سریع ترین زمان ممکن جمع آوری حمل و نقل دفع گردد و برای بازیافت به محل مربوطه برده شود. که بهترین روش، جمع آوری مستقیم از درب منازل و انتقال به محل دفع می باشند.

در مراحل نگهداری و جمع آوری نقش آموزش و همکاری متقابل بین تولید کنندگان زباله و پرسنل خدمات شهری در افزایش راندمان عملیات بسیار مؤثر است. تولید کنندگان زباله باید آگاهی کافی ازاینکه آنها را در ظروف مناسب از لحاظ جنس و ظرفیت (حجم) و زمان تحویل به کارگران خدمات شهرداری داشته باشند.

درهنگام نگهداری زباله ها در منازل و محل تولید از ظروف پلاستیکی درب دار یا فلزی ضد زنگ با مقطح دایره ای ونیز استفاده از کیسه پلاستیکی برای حفظ نظافت محیط زیست استفاده شود. بهترین روش جمع آوری بطور روزانه است که در کنترل و جلوگیری از رشد و پرورش مگس موثر میباشد و بهترین زمان جمع آوری درساعاتی از شبانه روز که شهر خلوت بوده و ترافیکی وجود ندارد صورت گیرد.

روشهای دفع زباله

می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. دفن بهداشتی زباله ها،
2. سوزاندن زباله ها،
3. کمپوست کردن (تهیه کود از زباله)،
4. تلنبار کردن،
5. دفع در رودخانه،
6. دریا

استفاده از زباله

امروزه مهمترین شاخص‌های زندگی بشر، حفاظت از منابع تولید است. بشر دریافته است که تبعات و پیامدهای خسارت و زیان هایی که به طبیعت وارد می‌کند، به مراتب بیشتر از بهره‌ ای است که از آلودن محیـط زیست دریافت می‌ کند. از این رو، با بکار بستن امکانات عملی و علمی می‌کوشد کمترین زیان را به طبیعت وارد آورد.

امروزه تولید زباله در شهرهای بزرگ مسئله آفرین شده است. فرآیند تولید زباله که خود ناشی از فعالیت انسان شهرنشین مصرف‌ کننده است و هر روز نیز او را به مصرف بیشتر ترغیب می‌کنند، جزو لاینفک زندگی است بطوری که بطور متوسط هر انسان شهرنشین روزانه نیم کیلوگرم زباله تولید می‌کند.

و چنانچه جمعیت شهرنشین کشور را سی میلیون نفر تخمین زنیم، روزانه معادل پانزده هزار تن تولید می‌شود که دفع این حجم عظیم، چنانچه بطور اصولی و بهداشتی انجام نشود، معضلات جبران ناپذیر زیست محیطی را بدنبال خواهد داشت.

چنانچه با دیدگاه مثبت به زباله بنگریم و عبارت طلای کثیف بر آن بگذاریم، ماده‌ای است ارزشمند برای بازیافت.

سخن آخر

اگر دنبال یک کسب‌وکار پرسود، پایدار و کاملاً قابل توجیه هستید، بازیافت زباله یکی از بهترین گزینه‌هاست. این صنعت نه‌تنها به محیط‌زیست کمک می‌کند، بلکه سودآوری فوق‌العاده‌ای دارد. با سرمایه‌گذاری مناسب، مدیریت حرفه‌ای و استفاده از تکنولوژی به‌روز، می‌توان یک کارخانه موفق و درآمدزا ساخت.

سوالات متداول

۱. آیا راه‌اندازی کارخانه بازیافت سرمایه زیادی می‌خواهد؟

بله، اما نسبت به سود آن بسیار مقرون‌به‌صرفه است.

۲. سود بازیافت زباله چقدر است؟

در یک کارخانه متوسط، سود خالص سالانه حدود ۶۰ میلیارد تومان است.

۳. صادرات محصولات بازیافتی امکان‌پذیر است؟

کاملاً، مخصوصاً گرانول پلاستیک و فلزات.

۴. آیا بازیافت برای محیط‌زیست مفید است؟

قطعاً؛ کاهش زباله، کاهش آلودگی و صرفه‌جویی منابع.

۵. بهترین نوع زباله برای بازیافت چیست؟

پلاستیک و فلزات بیشترین سودآوری را دارند.