طرح توجیهی احداث باغ سیب (بهار 1401) + word و pdf

طرح توجیهی احداث باغ سیب 5 هکتاری (بهار 1401)
امروزه در احداث باغ سیب ، از ارقام سیخک زا که سیخک فراوان تولید می کنند، استفاده می شود. سیب وسیع ترین میوه دانه دار در مناطق معتدله است.

موطن اصلی سیب حوالی قفقاز، ترکمنستان و نامیه هایی از شوروی سابق است. اروپای غربی، آمریکا، کانادا، ژاپن، چین، فرانسه، آلمان، ترکیه، هندوستان و ایران جزو کشورهای عمده تولید کننده سیب هستند.

ارقام سیب 

برای این که بتوان بهترین رقم را متناسب با شرایط هر منطقه انتخاب کرد، لازم است به عوامل نظیر اقلیم یا آب و هوا، موقعیت باغ، مقاومت در مقابل آفات و امراض و بازار فروش توجه کرد.

ارقام خارجی موجود در باغات ایران

1. سیب زرد لبنان (گلدن دلیشز)
2. سیب قرمز لبنان یا رِد دلیشز
3. گرانی اسمیت
4. جوناتان
5. اسپارتان
6. گراون اشتاین
7. کاکس اُرنژ
8. مک انیتاش

ارقام مناسب مناطق مختلف کشور 

1. ارقام تابستانه : گروه سیب های گلاب، سیب تابستانه اهر، قزل آلما، سیب شفیع آبادی، سیب مربایی مشهد.
2. سیب های پاییزه و زمستانه : سیب عباسی مشهد، سیب زنوز، گل شاهی، دریان، اَخلَمد، شمیرانی.

شرایط اقلیمی 

سیب درختی است سردسیری، برگ ریز یا خزان کننده. بنابراین به طور طبیعی در اقلیم سرد معتدله در هر دو نیمکره شمالی و جنوبی پراکنده است. اما به علت اصلاح و سازگاری، اکنون در پنج قاره دنیا منتشر شده است. اکثریت باغ های سیب بین عرض های جغرافیایی 33 تا 55 درجه در نیمکره شمالی و در مقادیر کمتر در نیمکره جنوبی گسترده است.

در این مناطق سرمای زمستان در حدی است که برای شکستن دوره خواب زمستانی ارقام پرورش کافی است بدون این که شدت سرما به آن ها آسیب برساند. سرمای بهاره نیز از دیگر عوامل اقلیمی است که در بعضی مناطق و در بعضی سال ها موجب از بین رفتن شکوفه های سیب در اثر سرمای دیر وقت می شود.

البته ارقام مختلف سیب به علت دیر باز کردن شکوفه ها، کمتر از انواع هسته دار دیگر مثل زردآلو و هلو در معرض سرمای بهاره قرار می گیرند. میزان مقاومت جوانه های گل به درجات زیر صفر و طول مدت سرما در ارقام مختلف متفاوت است.

انتخاب محل احداث باغ سیب

از عوامل مؤثر بر اقتصادی بودن احداث باغ سیب ، برتری داشتن ستاده ها بر نهاده می باشد. نهاده ها شامل: ارزش اقتصادی زمین (کیفیت فیزیکی و فیزیولوژیکی، فاصله تا محل مصرف و فاصله با ماده) نیروی انسانی، هزینه تجهیزات و موارد مورد نیاز جهت کاشت، داشت و برداشت محصول، حمل و نقل ، میزان فساد پذیری محصول، ارزش نسبی محصول و بازار یابی می باشند.

خصوصیات خاک منطقه

درخت سیب می تواند در هر خاکی که حاصلخیز و دست کم 2-1 متر ژرفا داشته باشد رشد کند ولی خاک های لمونی که دارای مواد آلی کافی باشند برای آن مناسب ترند.

همچنین محل احداث باغ باید طوری باشد که سطح آب زیر زمینی زیاد بالا نباشد؛ زیرا از یک طرف سیب جلوگیری از گسترش و نفوذ ریشه درختان در زمین می شود و از طرف دیگر به دلیل رطوبت فوق العاده ذرات خاک مانع از رسیدن اکسیژن به ریشه درخت می شود.

به طور کلی ریشه سیب در مقایسه با سایر انواع درختان میوه سردسیری به شرایط مرطوب و کمی هوای خاک مقاومت بیشتری نشان می دهد که البته درجه مقاومت در ارقام و گونه های مختلف با همدیگر فرق دارد و نباید به تصور مقاومت سیب به این شرایط از مساعد کردن خاک غافل شد.

از جمله روش های مناسب در شرایط خاک مرطوب، قرار دادن باغ سیب زیر پوشش همیشه سبز است. علفهای کاشته شده زیر درختان نفوذ هوا را در خاک افزایش داده و رطوبت اضافی را مصرف می کنند. البته نباید از جذب ازت خاک توسط ریشه این گیاهان غافل بود و باید مقداری بر میزان هرف کودهای ازته در این سیستم افزوده شود.

کاشت نهال ها

بعد از تهیه نقشه و علامت گذاری محل کاشت نهال ها، اقدام به کندن گودال می کنیم. گودال باید طوری باشد که ریشه آزادانه در خاک قرار گیرد و با جدار آن تماس پیدا نکند. در خاک های سنگین گودال بزرگ تر و در خاک های سبک، گودال را کوچک تر در نظر می گیرند.

همچنین عمق گودال به پایه نیز بستگی دارد. ریشه های درختان بایستی قبل از کاشت در آب نگهداری یا مرطوب گردند. بعد از این که نصف گودال از خاک پر شد، باید خاک تمیز (ترجیحاً خاک سطحی) را در اطراف ریشه ریخته با پا سفت می کنند.

آشغال، علف های هرز، کود دامی و سایر مواد باقی مانده آلی را باید خارج از گودال نگه داشت چون ممکن است به ریشه ها آسیب برسانند. مهم تر از هم این که کودهای شیمیایی را نباید هنگام کاشت در گودال ریخت چون ممکن است به کلی ریشه ها را از بین ببرند.

اگر خاک ضعیف باشد، می توان از کود ازته به مقدار کم به صورت پخش سطحی استفاده کرد. اگر رشد عمومی و رنگ برگ ضعیف باشد، تجزیه نمونه های برگ در مرداد ماه نیازهای کودی را نشان خواهد داد. برای جلوگیری از آفتاب سوختگی تنه درختان، درخت کمی مایل به طرف جنوب غربی کاشت می شود.

عملیات پس از کاشت نهال

عملیاتی که لازم است بلافاصله پس از کاشت نهال صورت گیرد عبارتند از: آبیاری، قیم زدن، هرس اولیه بایستی درختان را بلافاصله پس از سفت کردن خاک در اطراف ریشه ها آبیاری کرد مگر اینکه زمین مرطوب باشد. پس از سفت کردن خاک، باقی مانده گودال را با خاک سست پر می کنیم.

قیم زدن :
در سیستم های کشت معمولی از قیم استفاده می شود. اما در سیستم های داربستی و پهن از قیم های بلند چوبی یا آهن استفاده می شود.

هرس اولیه :
علاوه بر هرس ریشه برای تعادل بین اندام های هوایی و زمینی ، ساقه را بسته به منطقه کشت از نظر سردی یا معتدل بودن هوا، از 80-60 سانتیمتری قطع کرده، فرصتی برای رشد جوانه ها و شاخه های فرعی که اسکلت بعدی درخت را تشکیل می دهند تا فراهم می کنیم.

باد شکن :
برای محافظت از درختان کاشته شده، باید درختچه ها یا درختانی را بر حسب نوع آب وهوا به عنوان بادشکن کاشت باد شکن ها قادرند تا 25 برابر ارتفاع خود عمل نمایند. درختان باد شکن مناطق سردسیری عبارتند از: تبریزی، بید، افرا، چنار و اقاقیا و درختان بادشکن مناطق معتدله عبارتند از: سرو، کاج، بلوط، نوعی زالزالک، توس، ممرز و توت.

گرده افشانی :
درختان سیب با خود آمیزش پذیر نیستند و نیاز به گرده افشانی بصورت دگرگشنی دارند. مدیریت گرده افشانی بخش مهمی از احداث باغ سیب محسوب می شود. قبل از کاشت درخت مرتب کردن تولید کنندگان گرده بسیار مهم است (گونه های سیب یا سیبچه که تامین کننده گرده هایی فراوان، رستنی و آمیزش پذیر هستند).

ممکن است باغهای میوه دارای ردیف های یک در میان گونه های گشنی پذیریا درختان سیبچه متناوب و یا شاخه های پیوند خورده سیبچه باشند. بعضی گونه ها گرده های بسیارمعدود یا گرده های نابارور تولید می کنند بنابراین گرده افشانان خوبی به حساب نمی آیند.

پرورشگاه های گل و گیاه خوب دارای لیست گشنی پذیری گرده افشانان هستند. گاهی اوقات پرورش دهندگانی که دارای باغ های قدیمی با یک گونه درخت هستند برای گرده افشانی، دسته هایی از گلهای سیبچه را درون بشکه یا سطل هایی فراهم می کنند.

پرورش دهندگان خانگی که دارای یک درخت بوده و فاقد گونه های دیگر در همسایگی اشان هستند نیز می توانند از این روش البته در مقیاس کوچک تر استفاده کنند. پرورش دهندگان درخت هر سال هنگام گل دادن معمولا” ازگرده افشانهایی را برای جابجایی گرده تهیه می کنند.

عموما” از کندو زنبور عسل استفاده می شود و انجام این کار توسط زنبوردارانی صورت می گیرد که در ازاء مزد به تهیه کندو مبادرت می ورزند. در باغات تجاری از زنبورهای کارگر باغی نیز بعنوان گرده افشانه ای مکمل استفاده می شود. چون آنها نیش نمی زنند احتمالا” پرورش دهندگان خانگی در مناطق حومه ازاین زنبورها استفاده می کنند.

بعضی زنبورهای وحشی مثل زنبورهای درودگر و زنبورهای تک زی دیگر ممکن است به این امر کمک کنند. بعضی مواقع ملکه های زنبورهای درشت در باغات حضور دارند اما معمولا” تعدادشان به قدری نیست تا گرده افشانهای با اهمیتی به حساب آیند.

گرده افشانی ناکافی علائمی بسیارکم داشته و برای سیب ها ناگوار است و موجب کندی رسیده شدن میوه می گردد. برای ارزیابی گرده افشانی باید دانه ها را شمرد. سیبهایی که به خوبی گرده افشانی شده اند دارای 7 تا 10 دانه بابهترین کیفیت می باشند.

سیب هایی که کمتر از 3 دانه دارند معمولا” نمی رسند و در اوایل تابستان از روی درخت خواهند افتاد. گرده افشانی نا مناسب یا نتیجه کمبود گرده افشانها و یا کمبود گرده تولید شده و یا به سبب شرایط آب و هوایی نامناسب برای گرده افشانی در زمان گلدهی می باشد.

سرما هنگام گل دهی :
یک مشکل کلی، سرمای دیرهنگام است که موجب نابودی ساختار خارجی ظریف گل می شود. بهتر است برای فیلتر سازی هوا درختان در زمینهای شیبدار کاشته شوند اما شیب نباید رو به جنوب باشد (در نیمکره شمالی) چون این کار موجب گل دادن زودرس درخت و در نتیجه افزایش آسیب آن در برابر سرما خواهد شد.

اگر سرما زیاد جدی نباشد می توان صبح قبل از تابش خورشید روی شکوفه ها روی درخت آب پاشید با این کار امکان نجات شکوفه ها وجود دارد. آسیب های ناشی از سرما را می توان 24 ساعت پس از سرما تخمین زد.

اگر مادگی گیاه به سمت عقب برگشته بود نشان دهنده ازبین رفتن گل و عدم تولید میوه خواهد بود. وجود منبع آب در نزدیکی محل پرورش سیب موجب تاخیر گرمای بهار می شود که نتیجه این مزیت به تاخیرافتادن شکوفایی تا زمان به حد اقل رسیدن احتمال سرما می گردد.

مناطقی از آمریکا مثل ساحل شرقی دریاچه میشیگان، ساحل جنوبی دریاچه انتاریو و اطراف برخی دریاچه های کوچکتر که این تاثیر خنک کنندگی آب به همراه خاک مناسب و خوب زهکشی شده وجود دارد پرورش سیب را در این نواحی ممکن ساخته است.

پرورش دهندگان خانگی سیب احتمالاً امکان استفاده از منبع آب را ندارند اما آنها می توانند از شیب های رو به شمال یا سایر ویژگیهای جغرافیایی برای تاخیر اندازی شکوفایی در بهار استفاده کنند. درختان سیب (یا هر میوه دیگر) که در آمریکا در شیبهای رو به جنوب کاشته شوند خیلی زود شکوفه داده و در برابر سرمای بهار بسیار آسیب پذیر خواهند بود.

کاستن از بار درخت :
درختان سیب هر دوسال مستعد باردهی است. اگر میوه را در مواقعی که درخت محصول زیادی دارد، بار آن را کم نکنند موجب کاهش گل دهی در سال بعد خواهد شد. کم کردن از بار درخت حتی خارج از زمان آن ، به برداشت محصول قابل توجه درهرسال کمک می کند.