طرح توجیهی احداث باغ گیلاس و آلبالو ویرایش پاییز 1403

این طرح توجیهی به بررسی مالی و اقتصادی هزینه لازم برای احداث باغ گیلاس و آلبالو بمساحت یک هکتار ، برآورد سود و درامد باغ گیلاس و آلبالو و بررسی توجیه پذیری اقتصادی طرح و سایر موارد بیزینس پلن میپردازد.

در بین درختان میوه گیلاس و آلبالو بدلیل تولید در اوایل فصل و غلظت سرشار از عناصر غذایی نظیر پتاسیم و منیزیم جایگاه وبژه ای را در بین مصرف کنندگان دارا می باشد.

با توجه به اینکه گیلاس و آلبالو دارای یک سیستم از ریشه دهی است که از هر جهت یعنی افقی و عمودی گسترده می باشد و در چنین ریشه دهی وسیعی امکان تغذیه مناسب ریشه از طریق منابع غذایی موجود در خاک ممکن است با موانعی روبرو شود.

خلاصه مالی طرح توجیهی احداث باغ گیلاس و آلبالو 1 هکتار (ویرایش پاییز 1403)
رديف	عنوان شاخص اطلاعاتی	ميزان
1	ضریب ميزان ارائه خدمات در نقطه سربسر	65  درصد
2	میزان سرمایه کل اجرای طرح	42,153 میلیون ریال (معادل 4 میلیاردو 215 میلیون تومان)
3	میزان سرمایه ثابت	33,082 میلیون ریال
4	میزان سرمایه در گردش	9,071 میلیون ریال
5	نرخ برگشت سرمایه	39 درصد
6	مدت زمان برگشت سرمایه	2/6 سال
7	سود خالص	16,292 میلیون ریال
9	هزینه خرید مواد اولیه	2,760 میلیون ریال
10	هزینه های عملیاتی سالانه طرح	49,076 میلیون ریال
11	ارزش افزوده خالص طرح	67,523 میلیون ریال
12	ارزش افزوده ناخالص طرح	70,359 میلیون ریال
13	هزینه های نگهداری و تعمیرات (نت)	677 میلیون ریال
14	هزینه های استهلاک طرح	1,996 میلیون ریال
15	سرمایه مورد نیاز جهت تامین ابنیه	4,095 میلیون ریال
16	سرمایه موردنیاز خرید تجهیزات	5,775 میلیون ریال
17	هزینه های متغیر طرح	18,257 میلیون ریال
18	سرمایه تامین وسایل حمل و ­نقل شهری	5,334 میلیون ریال
19	ارزش فروش مجصولات سالانه طرح	74,000 میلیون ریال
20	هزینه های ثابت طرح	36,171 میلیون ریال
21	تعداد پرسنل ستادی و اجرایی	16  نفر
22	هزینه های قبل از بهره برداری طرح	840  میلیون ریال
23	هزینه های حاملهای انرژی و ارتباطات	204  میلیون ریال
24	میزان حقوق سالانه پرسنل	45,821 میلیون ریال
25	نسبت افزوده ناخالص به ارزش فروش محصولات	95 درصد
26	نسبت افزوده خالص به ارزش فروش محصولات	91 درصد
27	نسبت افزوده خالص به سرمایه گذاری کل	160 درصد
28	سرانه سرمایه ثابت	2,068 میلیون ریال
29	سرانه سرمایه گذاری کل	2,635 میلیون ریال
30	نسبت سود خالص به کل فروش سالانه	22 درصد
31	سرانه ارزش کل فروش سالانه	4,625 میلیون ریال
32	نسبت سود خالص به سرمایه ثابت	49 درصد
33	مقدار NPV	22,091 میلیون ریال
34	مقدار NPV/I	18 درصد
35	میزان IRR در حالت عادی	55 درصد
36	میزان IRR در حالت بدبینانه	31 درصد

احداث باغ گیلاس و آلبالو

گیلاس از محصولات مهم و جذاب باغبانی در دنیا بشمار می رود و براساس منابع موجود یکی از خاستگاه های این میوه ایران است. ارزیابی های میوه شناسی، ریخت شناسی و فیزیولوژیک صورت گرفته، نشان وجود تنوع قابل ملاحظه از نظر تعدادی از خصوصیات کمی و کیفی در ارقام موجود در كشور می باشد.

همچنین در سه دهه گذشته سطح زیر كشت این محصول به طرز قابل توجهی افزایش یافته است. منشاء ارقام این دو محصول كه امروزه در دنیا كشت و كار می شوند از دو گونه prunus avium و prunus cerasus هستند. هر دوگونه در جنوب شرقی اروپا و غرب آسیا به صورت بومی پرورش یافته اند.

ارقام گیلاس از prunus avium و ارقام آلبالو از prunus cerasus مشتق شده اند. درختان گیلاس در دنیا بین 35 و 55 درجه عرض جغرافیایی پراکنده هستند. دراین مناطق درجه حرارت، رطوبت و شرایط فیزیكی و شیمیایی خاک برای پرورش درختان گیلاس مناسب است.

رشد و پرورش گیلاس، مانند دیگر درختان هسته دار با مشكلات تغذیه ای عدیده ای روبرو است. در منابع علمی كمتر در مورد چگونگی تغذیه درختان گیلاس و آلبالو نسبت به دیگر درختان میوه مطالبی به چشم می خورد، كه این امر ناشی از محدود بودن امكان كاشت ارقام این محصولات در محدوده ای كوچک از عرض های جغرافیایی می باشد.

اما در هر صورت با توجه به مطالعات تغذیه ای كه برروی این ارقام انجام شده است، از كمبودهای تغذیه ای متداول كه این درختان با آن مواجه هستند می توان به كمبود عناصر بر، پتاس، منیزیم ، منگنز، نیتروژن، فسفر، آهن، روی و گوگرد اشاره كرد.

تعیین وضعیت جاری تغذیه درختان گیلاس و آلبالو می تواند به صورت مشاهده ای با بررسی وجود علائم خاصی مانند كم رنگی برگ ها، ظهور كلروزه، نكروزه، كوچكی برگ ها، فقدان رشد و نمو و غیره انجام گیرد. اما باید به خاطر داشت كه تاثیر و تمایز عوامل فیزیولوژیكی، پاتولوژیكی و یا عوامل آب و هوایی با علائم كمبودها و مسمومیت های تغذیه ای به آسانی ممكن نیست.

بنابراین اغلب نیاز به تجزیه بافت های گیاهی (تجزیه گل و برگ و میوه) و در كنار آن تهیه نمونه خاک و تعیین وضعیت فیزیكی و شیمیایی خاک است و مدیریت های باغی ، كودی ، آبیاری و  فیزیولوژیكی پس از برداشت با مجموعه اطلاعات به دست آمده بایست انجام گیرد.

کشت گیلاس و آلبالو

گیلاس از تیره گلسرخیان و بومی مناطق جنوب شرقی اروپا و آسیای غربی است. گیلاس احتمالا از منطقه‌ای بین دریای سیاه و دریای خزر منشاء گرفته است. برخی از ارقام گیلاس خودناسازگار و دگر ناسازگار هستند و نیاز به ارقام گرده دهنده دارند. برای این منظور از از ارقام گرده دهنده به نسبت ۱ به ۹ و حتی نصف به نصف استفاده می شود. گیلاس Prunus avium به خانواده Rosaceae تعلق دارد.

گیلاس و آلبالو از درختان میوه مناطق معتدل سرد بشمار می‌آیند. نیاز سرمایی جوانه‌های گیلاس در حدود ۵۰۰ تا ۱۲۰۰ ساعت است. گیلاس به سرما مقاوم است و دمای ۲۵- درجه سانتی گراد را تحمل میکند گیلاس نیز مانند درخت هلو و گوجه دارای شاخه‌های کاذب میباشد که هنگام هرس باید حذف شوند. زیرا شاخه‌های کاذب یا شیفون فقط حاوی جوانه‌های زایشی بوده و در نوک شاخه جوانه رویشی دارند.

مسئله‌ای که در مورد درختان گیلاس باید توجه کرد این است که درختان گیلاس از نظر پذیرش گرده توسط مادگی گل‌ها دارای حالت‌های خودناسازگاری (گرده یک درخت گل‌های همان درخت را نمی‌تواند بارور کند) و گیلاس از تیره گلسرخیان و بومی مناطق جنوب شرقی اروپا و آسیای غربی است. گیلاس احتمالا از منطقه‌ای بین دریای سیاه و دریای خزر منشاء گرفته است.

طرح توجیهی احداث باغ گیلاس

برخی از ارقام گیلاس خودناسازگار و دگر ناسازگار هستند و نیاز به ارقام گرده دهنده دارند. برای این منظور از از ارقام گرده دهنده به نسبت ۱ به ۹ و حتی نصف به نصف استفاده می شود. گیلاس Prunus avium به خانواده Rosaceae تعلق دارد. گیلاس و آلبالو از درختان میوه مناطق معتدل سرد بشمار می‌آیند. نیاز سرمایی جوانه‌های گیلاس در حدود ۵۰۰ تا ۱۲۰۰ ساعت است.

گیلاس به سرما مقاوم است و دمای ۲۵- درجه سانتی گراد را تحمل میکند گیلاس نیز مانند درخت هلو و گوجه دارای شاخه‌های کاذب میباشد که هنگام هرس باید حذف شوند. زیرا شاخه‌های کاذب یا شیفون فقط حاوی جوانه‌های زایشی بوده و در نوک شاخه جوانه رویشی دارند.

مسئله‌ای که در مورد درختان گیلاس باید توجه کرد این است که درختان گیلاس از نظر پذیرش گرده توسط مادگی گل‌ها دارای حالت‌های خودناسازگاری (گرده یک درخت گل‌های همان درخت را نمی‌تواند بارور کند) و دگرناسازگاری (گرده یک درخت، گل‌های سایر درختان را نمی‌تواند بارور کند) هستند. به همین دلیل علاوه بر کاشتن انواع مختلف گیلاس در یک باغ بهتر است که از یک درخت گرده دهنده همانند آلبالو در باغات میوه استفاده شود.

احداث مزرعه کشت گیلاس و آلبالو

گرده‌های درختان آلبالو به خوبی گل‌های درختان گیلاس را گرده افشانی و بارور می‌کنند. بدین منظور می‌بایست حداقل به ازا هر ۹ درخت گیلاس، یک درخت آلبالو در باغ کاشته شود و یا اینکه از انواع مختلف گیلاس در یک باغ و در کنار هم استفاده کرد.

در مقایسه با سایر درختان میوه هسته دار (همانند آلبالو آلو زردآلو) محصول درختان گیلاس زودتر به مرحله برداشت می‌رسد و در ۵-۳ سالگی محصول خوبی تولید می‌کنند. عمر اقتصادی یک درخت گیلاس در نمونه‌های مختلف این درخت متغیر و مختلف است، اما به شکل میانگین ۳۰-۲۰ سال ذکر شده است.

درخت گیلاس در انگلیسی با نام‌هایی همچون Wild cherry گیلاس وحشی Sweet cherry گیلاس شیرین Bird cherry گیلاس پرنده و Gean خوانده می‌شود. گیلاس سیاه Prunus serotina این نوع از درختان میوه‌هایی شبیه گیلاس، اما به شکل خوشه‌ای تولید می‌کنند، زیرا گل‌های آن‌ها به شکل خوشه‌ای شکل می‌گیرد و در هر خوشه بیش از ۱۰ گل تشکیل می‌شود.

شناخت انواع گونه ها برای کشت و احداث باغ گیلاس

این درختان نیز با نام Wild cherry گیلاس وحشی Wild black cherry گیلاس وحشی سیاه Black cherry گیلاس سیاه و یا Mountain black cherry گیلاس سیاه کوهی شناخته می‌شوند. دلیل اینکه چرا به آن گیلاس سیاه می‌گویند رنگ میوه هایش نیست بلکه پوست تنه این گیاه رنگی تیره دارد که انرا می‌تواند از درختان اطرافش متمایز کند. عمر این درختان از گیلاس‌های معمولی بیشتر است و حتی تا ۲۵۰ سال نیز گزارش شده است.

گیلاس ترش چینی (آلبالو چینی) درختی با نام علمی Cerasus pseudocerasus است که در مقایسه با نوع معمولی گلهایش پرچم‌های بلندی دارند و معمولا در شرق دور و در کشور‌هایی همانند چین و ژاپن کشت می‌شوند. توجه درختانی وجود دارند که با نام “گیلاس گل” شناخته می‌شوند که به دلیل تولید گل‌هایی فراوان بیشتر جنبه زینتی دارند.

گل‌های برخی از انواع درختان “گیلاس گل”تعداد گلبرگ‌های بیشتری از گیلاس معمولی دارند و در بین آنان علاوه بر نمونه‌هایی با شکوفه‌های سفید رنگ، انواعی با طیف‌های مختلف رنگ صورتی نیز مشاهده می‌شوند. این درختان یا میوه تولید نمی‌کند یا میوه آنان کیفیت پایینی دارد.

از جمله گونه‌های درختان گیلاس که بدین منظور کاشته می‌شوند می‌توان به Prunus subhirtella (معروف به گیلاس بهاره و گیلاس هیگان) و Prunus serrulata (معروف به گیلاس ژاپنی) اشاره کرد که امروزه انواع بیشماری از این گونه‌ها به عنوان گیلاس زینتی کاشته می‌شود.

نور لازم برای رشد گیلاس :

وجود نور مستقیم آفتاب حداقل به مدت ۸-۶ ساعت برای درختان گیلاس ضروری است. مکان‌هایی که از نور کمی برخوردار هستند یا میوه تولید نمی‌کنند و یا میوه‌های کمی که تولید میکنند ترش مزه است. در واقع وجود نور مستقیم آفتاب در شیرین شدن میوه‌های درختان گیلاس نقش دارد.

دمای مناسب برای کاشت نهال و احداث باغ گیلاس و آلبالو

گیلاس در مناطقی که تابستان‌های خشک و خنک دارند خوب به عمل می‌آید. تابستان‌های داغ و گرم برای این گیاه مناسب نیست. زیرا چنین شرایطی موجب می‌شود که میوه‌هایی با دو هسته به هم چسبیده و یا میوه‌های دو قلو شکل گیرد که اگرچه از نظر شکل جالب هستند، اما از نظر اقتصادی موجب کاهش کیفیت محصول می‌شوند.

تحمل سرمای درختان گیلاس در برابر سرمای زمستان حدود ۲۵-درجه سانتیگراد است و برای اینکه نیاز سرمایی این گیاه برطرف شود و بتواند به فعالیت گلدهی خود ادامه دهد می‌بایست در حدود ۱۲۰۰-۵۰۰ ساعت را در طی زمستان حتما در دمای زیر ۷ درجه بگذارند.

به همین دلیل کاشت این گیاه در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری یا امکان پذیر نیست و یا نتیجه خوبی در میوه دهی نخواهد داشت. زیرا در چنین مکان‌هایی نیاز سرمایی این درختان برطرف نمی‌شود.

درختان آلبالو باید در اسرع وقت پس از حفر گودال کاشته شود برای جلوگیری از از بین رفتن درختان جوان. در صورت امکان، درختان زمان پاییز کاشته شوند.مناطقی که زمستانهای بسیار سخت دارند، کاشت بهار بهتر است. در عرض های جغرافیایی میانی که زمستان نسبتا خفیف هستند، کاشت پاییزه معمولا ترجیح داده شده است و مناطقی که در آن آب و هوای معتدل است.

درختان باید قبل از کاشت به طور کامل در خواب باشند برای جلوگیری از رشد جوانه. رشد جوانه قبل از کاشت معمولا تلفات در نهال را افزایش می دهد. شخم زدن و یا دیسک عمیق معمولا لازم است. جاییکه در آن فرسایش یک مشکل بالقوه است، تنها یک نوار 2 متری در ردیف درخت آماده می شود. از آنجا که آماده سازی خاک با محل و خاک نوع متفاوت خواهد بود، باید توصیه های محلی را دنبال کرد.

انواع روشهای کاشت و تکثیر در احداث باغ گیلاس و آلبالو

1. تکثیر درخت گیلاس بوسیله پیوند زدن: انواع مختلفی از پیوند وجود دارد که نوع مورد استفاده آن بستگی به اندازه تنه درخت دارد و بهترین زمان پیوند حدوداٌ اوایل فروردین می باشد اگر تنه درخت شما به اندازه ضخامت یک مداد باشد می توانید از پیوند زبانه ای و اگر ضخامت تنه به اندازه ۶ سانتیمتر استفاده کنید.
2. پیوند جوانه درخت گیلاس.
3. تکثیر درخت گیلاس با قلمه.
4. کاشت درخت آلبالو به روش بذر: برای کاشت درخت آلبالو به روش کاشت بذر در گلدان، باید گلدان حاوی این گیاه در فضای سرد نگهداری شود تا سرمای زمستانی به جوانه‌زنی آن در بهار کمک کند. ۶ تا ۸ هفته کافی است تا نیاز سرمایی این گیاه برطرف شود. همچنین این نیاز سرمایی را به طور مصنوعی در یخچال نیز می‌توان برطرف کرد.
5. کاشت درخت آلبالو به روش هسته: بعد از کاشت بذر بیشترین روشی که برای کاشت درخت آلبالو از آن استفاده می‌شود، روش کاشت هسته است که از سایر روش‌ها بسیار آسان‌تر می‌باشد. در این روش ابتدا هسته‌ی آلبالو را جدا کرده و هسته را می‌شوییم تا گوشت آلبالو روی آن نباشد. هسته‌‌های آلبالو را در ظرف شیشه‌ای که تا نصفه کود مرطوب وجود دارد قرار داده و روی آن را با کود مرطوب بپوشانید و در ۴ درجه سلسیوس قرار دهید و همواره آن را مرطوب نگه دارید و از خیس کردن لایه‌های آن جلوگیری کنید.