محصولات مورد مطالعه طرح توجیهی و امکانسنجی حاضر، کانکس و کانتینر است. این محصولات اتاقک های فلزی هستند که هر کدام برای کاربردهای خاصی تولید و عرضه می گردد. کانتینرها برای حمل بار به اشکال مختلف و کانکسها جهت اسکان انسانها، فروشگاه ها و موارد مشابه کاربرد دارند. در اینجا جهت آشنایی بیشتر مشخصات عمومی هر کدام از آنها ارائه شده است.
کانتینرها
کانتینرها اتاقک های فلزی هستند که جهت حمل بار به اشکال مختلف از آنها استفاده می شود. استفاده از کانتینر امکان حمل بار را تسهیل کرده و عملیات بارگیری و تخلیه را نیز سرعت بخشیده و همچنین آسیب کمتری به محموله ها وارد می گردد.
کاهش هزینه های بسته بندی، حمل یکجای بار، تسهیل حمل و تحویل کالا از محل تولید تا مصرف از دیگر مزایای استفاده از کانتینرها برای حمل بار می باشد.
1. انواع کانتینرها از نظر ظرفیت حمل بار
مطابق استانداردهای بین المللی، ابعاد و ظرفیت کانتینرها به صورت جدول زیر می باشد :
| جدول مشخصات استاندارد جهانی کانتینر | ||||
| علامت | ابعاد – فوت | ظرفیت حمل بار – تن | ||
| طول | عرض | ارتفاع | ||
| IA | 40 | 8 | 8 | 30 |
| IB | 30 | 8 | 8 | 25 |
| IC | 20 | 8 | 8 | 20 |
| ID | 10 | 8 | 8 | 10 |
2. انواع کانتینرها از نظر نوع کاربری
کانتینرها از نظر نوع کاربرد به انواع زیر تقسیم بندی می گردند :
* کانتینر برای حمل کالاهای متفرقه (General Cargo Containers)
این کانتینرها برای حمل کالاهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.
* کانتینرهای بسته (Closed containers)
* کانتینرهای بغل باز (Open top containers)
کانکس ها اتاقک های فلزی هستند که به نوعی میتوان از آنها به عنوان اتاقک ها و یا خانه های پیش ساخته نیز یاد کرد. کانکسها براساس نوع استفاده در اشکال و ابعاد مختلف ساخته می شوند که شکل های آن به صورت چهار ضلعی، شش ضلعی، هشت ضلعی و یا به صورت تمام شیشه خور می باشد.
در این اتاقک ها براساس نوع کاربرد برق و سیم کشی آن لوله کشی آب، سرویسهای بهداشتی، حمام، آشپزخانه و غیره تعبیه می شود. به نوعی میتوان گفت که کلیه امکانات موجود یک واحد مسکونی یا تجاری در کانکس ها قابل تعبیه است.
درب و پنجره کانکس ها نیز مشابه موارد متناظر آن در واحدهای مسکونی طراحی و اجرا می گردد. همچنین دیوارهای کانکس برای عایق بودن در مقابل حرارت و برودت دوجداره و عایقکاری می شود. سطوح داخلی کانکس ها نیز به وسیله فوم فشرده (با روکش فلزی) پوشیده می شود.
از نقطه نظر تقسیم بندی کانکس ها می توان دسته بندی زیر را انجام داد :
- کانکس های ساده
- کانکس های متحرک
- کانکس همراه با آشپزخانه
- کانکس همراه با سرویس بهداشتی
- کانکس همراه با دکوراسیون و تخت خواب
- کانکس برای مصارف خاص
ابعاد و اندازه داخلی کانکس ها بر حسب نوع کاربرد و سفارش مشتری طراحی و ساخته می شود به طوری که از مساحت 10 تا 120 متر مربع می تواند انتخاب گردد.
کد آیسیک محصول
مطابق طبقه بندی وزارت صنایع و معادن محصولات طرح تولید کانتینر و کانکس دارای کد آیسیک به شرح زیر می باشند :
- کانتینر 34201350
- کانکس 28111154
موارد مصرف و کاربرد
کاربرد محصولات کانتینر و کانکس ، کانتینرها برای حمل و نقل بار و کانکس به عنوان واحدهای پیش ساخته جهت سکونت مورد استفاده قرار می گیرند. در اینجا جهت آشنایی بیشتر جزئیات کاربرد این محصولات آورده شده است.
معرفی موارد کاربرد کانتینرها
مورد استفاده کانتینرها جهت حمل بار می باشد که به صورت زیر قابل تقسیم هستند :
- حمل بارهای متفرقه
- حمل بارهای یخچالی
- حمل مایعات و سیالات
کانتینرها به عنوان یک ظرف جهت نگهداری بار در هنگام حمل و نقل مورد استفاده قرار می گیرند به طوری که بار مورد حمل داخل کانتینر قرار داده شده و پس از آن کانتینر روی کامیون، کشتی، واگن و دیگر وسایط موتوری حمل و نقل قرار داده شده و به مقصد حمل می گردد.
کانتینرها در سیستم حمل و نقل جهانی به صورت یک کالای قابل تبادل عمومی مورد استفاده قرار می گیرد یعنی اینکه در مقصد خریدار می توانند پس از تخلیه بار کانتینر جهت استفاده مجدد به شرکت باربری یا کشتیرانی باز گرداند. (مانند استفاده چندباره از یک شیشه نوشابه)
معرفی موارد کاربرد کانکس ها
کانکس ها به منظورهای زیر مورد استفاده قرار می گیرند :
- استفاده از کانکس ها به عنوان محل مسکونی انسانها
- به عنوان فروشگاه، کیوسک های روزنامه فروشی، کیوسک های میوه فروشی (مانند میادین میوه و تره بار) و غیره
- در کارگاه های ساخت واحدهای مسکونی بزرگ به عنوان محل اسکان کارگران و مهندسان
- به عنوان محل های آموزشی
- به عنوان بیمارستان های صحرایی
و در یک کلام در کلیه محل هایی که امکان ساخت ساختمان دائمی وجود نداشته و یا بنا به هر عللی زمان یا هزینه لازم ساخت وجود ندارد، کانکس ها به عنوان ساختمان و اتاقک پیش ساخته مورد استفاده دارد.
بررسی کالاهای جایگزین
کانتینرها
کانتینرها دارای کالای جایگزین نیستند. البته در برخی حمل و نقل های داخلی باکس پالت ها، جعبه های چوبی و موارد مشابه آنهم در برخی شرایط خاص قابلیت جایگزینی برای کانتینرها را دارا هستند. لیکن این جایگزینی تنها در شرایط خاص است و در مجموع می توان کانتینرها را یک کالای بدون جایگزین معرفی کرد.
کانکس ها
کانکس ها خود جایگزین واحدهای مسکونی، تجاری، خدماتی و بهداشتی می باشند. از اینرو ساختمان های فوق الذکر نیز می توانند به نوعی کالای جایگزین برای کانکس ها محسوب گردند. لیکن قدرت جایگزینی ساختمان های دائمی فوق الذکر برای کانکس ها پایین می باشد.
قیمت بالاتر ساختمان های دائمی و زمان بر بودن احداث یک ساختمان دو عامل مهم هستند که سبب ابداع کانکس ها و جایگزین کردن آنها برای ساختمان های دائمی شده است. از اینرو می توان گفت که کالاهای جایگزین (ساختمان های دائمی) اثرات منفی قابل توجهی روی بازار کانکس ها ندارند.
اهمیت استراتژیک تولید کانکس و کانتینر
محصولات مورد مطالعه طرح کانکس و کانتینر ، هیچکدام از اهمیت استراتژیک در بازار برخوردار نیستند. لیکن اهمیت آنها در صنایع، خدمات، ساخت و سازهای مسکونی و غیره از سطح بالایی برخوردار است که در اینجا جهت تعریف آن، شرح مختصری در خصوص جایگاه این محصولات در جامعه ارائه شده است.
کانتینرها
کانتینرها تجهیزات مورد نیاز در حمل و نقل بار هستند و بخصوص در حمل های دریایی استفاده از کانتینر برای بخش عمده بارهای صادراتی یا وارداتی اجتناب ناپذیر است. در حمل و نقل جاده ای و ریلی نیز کانتینرها از اهمیت بالایی برخوردار هستند ولی اهمیت آنها در سطح حمل دریایی نمی باشد.
کانکس ها
کانکس ها یک کالای بسیار مهم در ساخت و سازها محسوب می گردند. این کالاها به علت قابلیت آماده بهره برداری شدن بسیار سریع، دارای جایگاه ویژه در اسکان انسانها هستند.
به عنوان مثال در ایجاد میادین میوه و تره بار، شهرداری ها ترجیح می دهند از کانکس در عوض ساخت و ساز دائمی استفاده نمایند. یا اینکه در مواقع بروز بلاهای طبیعی مانند سیل و زلزله، کانکس ها بلافاصله قابل انتقال به محل و اسکان مردم در آن می باشند.
نصب کیوسک روزنامه فروشی و دیگر فروشگاه ها در کنار خیابان که قابلیت جمع آوری در مواقع لزوم را نیز دارا هستند از دیگر موارد قابل ذکر در خصوص مزیت کانکس ها به شمار می آیند که سبب ایجاد اهمیت برای آنها شده است.
روش تولید در واحدهای فعال
از نقطه نظر سطح تکنولوژی تولید، واحدهای تولید کانکس و کانتینر موجود را می توان به دو گروه عمده تقسیم بندی کرد :
واحدهای تولیدی گروه یک :
این واحدهای تولید به صورت کارخانه ای فعالیت داشته از توان فنی و مهندسی لازم برخوردار بوده و طراحی محصولات تولیدی خود را به صورت علمی و تحت استانداردهای مرتبط بین المللی انجام می دهند.
همچنین در فرآیند تولید این محصولات از ماشین آلات مختلف برش، جوش، ماشینکاری، رنگ و غیره استفاده کرده و محصول تولیدی را کاملاً منطبق بر طراحی های صورت گرفته انجام می دهند. محصولات تولیدی این گروه از کیفیت و قیمت بالایی برخوردار است.
واحدهای تولیدی گروه دو :
این واحدهای تولیدی به صورت کارگاه های بزرگ در حال فعالیت هستند. مدیران این واحدها از تجارب بلندمدت در صنعت فلزکاری برخوردار بوده و لذا براساس همین تجارب نیز طراحی و ساخت محصولات خود را انجام می دهند.
ماشین آلات مورد استفاده در این کارگاه ها حالت عمومی یک کارگاه آهنگری و فلزکاری را دارد و اپراتورها با راهنمایی فنی مدیر کارگاه اقدام به تولید می نمایند. (طراحی و نقشه خاصی وجود ندارد) با توجه به مطالب ذکر شده، سطح تکنولوژی مورد استفاده در تولید کانکس و کانتینر را می توان به صورت زیرخلاصه کرد :
| جمع بندی تکنولوژی مورد استفاده در تولید |
|
| سطح تکنولوژی | محصولات تولیدی |
| بالا | تولید کانکس هایی با مساحت بالا و متنوع از نگاه نوع کاربرد، دکوراسیون جذاب و کاربری های مورد نیاز بازار – تولید کانتینر با استانداردهای جهانی |
| متوسط | تولید کانکس هایی با مساحت متوسط، تولید کانکس های عمومی – تولید کانتینرهای حمل و نقل داخل کشور |
| پایین | تولید کانکس های کوچک و ارزان قیمت |
راندمان تولید در واحدهای فعال
کسب و کار تولید و عرضه کانکس و کانتینر ها از نوع تولید سفارشی محسوب می گردد. به طوری که تولیدکننده پس از کسب سفارش از مشتری، اقدام به تولید می نماید ولی بر اساس یک مطالعات میدانی نتیجه گیری شده است که بخش عمده این واحد ها حداکثر با 70 درصد ظرفیت خود در حال تولید می باشند.
ماشین آلات
واحدهای تولید کانکس و کانتینر ، کارخانه ها و کارگاه های فلزکاری و آهنگری هستند که در آنها ماشین آلات زیر در آنها وجود دارد.
| ماشین آلات تولید انواع کانکس و کانتینر | |
| ردیف | ماشین آلات |
| 1 | گیوتین ورق بر (گیوتین) |
| 2 | دستگاه اره آتشی |
| 3 | دستگاه اره صابونی |
| 4 | تجهیزات جوش برق |
| 5 | ماشین خم |
| 6 | سنگ ساب |
| 7 | دریل ستونی |
| 8 | جرثقیل سقفی |
جرثقیل سقفی در کارخانه های بزرگ تولید این محصولات استفاده می شود.
فرآیند تولید
روش تولید انواع کانکس و کانتینر در بخشی از عملیات آن مشابه و در قسمتی دیگر متفاوت است از اینرو در این قسمت بهتر دیده شده است که هر کدام از آنها به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گیرند.
روش تولید کانتینرها
1. ساخت اسکلت کانتینر
اولین مرحله تولید یک کانتینر، ساخت اسکلت آن است که برای این منظور پروفیل فولادی با ابعاد و مقاطع مختلف (مطابق نقشه فنی ساخت کانتینر) برشکاری و آماده شده و سپس از طریق جوشکاری، اسکلت کانتینر ساخته می شود.
2. جوشکاری ورقها به اسکلت
سطح خارجی کانتینرها ورق است که این ورقها ابتدا به اندازه لازم برش خورده و سپس به وسیله ماشین های خم فرم داده شده و در نهایت روی اسکلت جوشکاری می گردند.
3. جوشکاری و مونتاژ سایر قطعات
هرکانتینر دارای درب، محل اتصال لیفتراک، کامیون و غیره است که این مجموعه ها به صورت جداگانه ساخته و روی کانتینر مونتاژ می گردند.
4. عملیات تکمیلی
به منظور ایجاد ظاهر زیبا، قسمت های جوشکاری شده کانتینر سنگ زده شد و همچنین سطوح ورقها سمباده کشی و تمیز و جهت رنگ آمیزی آماده می شود.
5. رنگ آمیزی
کانتینرها نیز همانند هر سازه فولادی دیگر، جهت جلوگیری از زنگ خوردگی به وسیله رنگ آمیزی پوشش دهی می گردد.
روش تولید کانکس ها
1. ساخت اسکلت کانکس
فرآیند ساخت اسکلت کانکس ها ، مشابه کانتینرهاست.
2. نصب ساندویچ پانل ها
دیواره های یک کانکس برخلاف کانتینرها، از ساندویچ پانل ها ساخته می شود و ساندویچ پانل از دو ورق که فاصله میانی آنها از موارد عایق به حرارت مانند فوم ها پوشیده است ساخته می شود.
این ساندویچ پانل ها به صورت آماده در بازار وجود دارند و کانکس سازها با خرید آنها، صرفاً نقش مونتاژ کانکس را عهده دار می باشند. ساندویچ پانل ها به وسیله پیچ و مهره، پرچ و بعضاً جوشکاری به اسکلت کانکس مونتاژ می گردد.
3. مونتاژ متعلقات کانکس
یک کانکس از قطعات دیگری مانند درب ها، پنجره ها، پله در نمای خارجی کانکس و پارتیشن بندی ها، کف سازی ها و دیگر قطعات در داخل کانکس نیز برخوردار هستند که این قطعات پس از آماده سازی، روی کانکس مونتاژ می شود.
4. رنگ آمیزی یا پوشش دیگر
کانکس ها پس از تولید به وسیله پوشش رنگ یا دیگر مواد مانند پاشش پودر سیمان و غیره روکش کاری می گردند تا علاوه بر مقاوم بودن در مقابل زنگ زدگی از ظاهر زیبایی نیز برخوردار گردند.
5. انجام دکوراسیون، سیم کشی ها و …
انجام این امور عموماً براساس سفارش مشتری در کانکس انجام می گیرد که به موارد عمده آن ذیلاً اشاره شده است :
- سیم کشی برق
- لوله کشی آب
- نصب محل دودکش بخاری یا کانال کولر
- موکت کاری کف کانکس یا نصب کف پوش
- ایجاد آشپزخانه، حمام و …