طرح توجیهی تولید كاغذ فلوتينگ
فلوتينگ كاغذی ضخيم و محكم می باشد كه به عنوان كالای واسطه ای برای توليد كارتن به كار می رود. در واقع همان مقوای كنگره ای می باشد كه از خشک كردن (خمير قهوه ای) توليد شده از ضايعات كشاورزی در شرايط خاصی به دست می آيد.
طبق استاندارد بين المللی فلوتينگ به آن نوع كاغذ گفته می شود كه وزن يک متر مربع آن 170 گرم می باشد و به دليل استحكام و انعطاف پذيری آن در صنعت بسته بندی مورد استفاده قرار می گيرد.
طبقه بندی
- نيمه شيميايی
- كاغذ فلوتينگ كاهی
در كشور ايران در سالهای گذشته به علت محدود بودن سطح جنگلها، نياز كلی و مصرف زیاد چوب در صنايع ديگر توجه بيشتر به قسمت منابع غير چوبی الياف معطوف گشته،
همچنين بالا بودن ارزش افزوده توليدات حاصل از منابع غير چوبی نسبت به انواع چوبی آن به واسطه ارزانی مازاد محصولات كشاورزی كه به عنوان مواد اوليه در توليد خمير كاغذ مورد استفاده قرار می گيرند، سبب گرديده كه تلاش بيشتری در جهت بهره برداری از اين منابع بعمل آيد.
| عنوان كلی | نمونه |
| 1- مازاد توليد محصولات كشاورزی | تفاله نيشكر(باگاس)،كاه غلات،كلش و… |
| 2- گياهانی كه به صورت طبيعی می رويند | بامبو،پاپيروس،علف اسپارتو و… |
| 3- برگ بعضی از درختان تک لپه ای | موز ،آناناس ،خرماو… |
| 4- گياهان غير چوبی كه برای استفاده ازالياف آنها مورد استفاده قرار می گيرند | كتف،كتان،پنبه شامل الياف، لينتر پنبه وپارچه پنبه ای وكنفی وكتانی |
| 5- ضايعات كاغذ | ضايعات كارخانه ای ،مصرفی ،روزنامه ،صنايع بسته بندی،چاپخانه |
كد آیسیک كاغذ فلوتينگ
با توجه به مباحث فوق الذكر و از آنجايی كه در اين طرح توجیهی قصد بررسی توليد كاغذ فلوتينگ می باشد لذا به بررسی توليد آن از باگاس و كاه و كلش و ساقه غلات و ضايعات مقوا خواهيم پرداخت.لازم به ذكر است كه براساس اطلاعات موجود در وزارت صنايع،كدهای آيسيک محصولات فوق به شرح جدول ذيل است:
| نام محصول | كد آيسيک 3 |
| كاغذ فلوتينگ | 21011230 |
| فلوتينگ از چوب | 21011231 |
| فلوتينگ از باگاس | 21011232 |
| از ضايعات كشاورزی | 21011233 |
| از ضايعات كاغذ و مقوا | 21011234 |
| از ضايعات نخل | 21011235 |
شماره تعرفه گمركی
- كاغذ فلوتينگ نيمه شيميايی: 11 /4805
- كاهی : 4805/12/09
موارد مصرف و كاربرد
با توجه به اينكه ميزان مصرف كارتن تابعی از ميزان توليد كالاهای مختلف می باشد و در نهايت جهت بسته بندی از كارتن استفاده می شود و با توجه به اينكه توليد كارتن در سطح كشور هنوز به خودكفايی نرسيده است.
همچنين توجه دولت در زمينه توليد محصولات مختلف در داخل كشور و در نتيجه احتياج به بسته بندی محصولات مورد نظر، روند مصرف كارتن به طور كلی در حال افزايش است كه از اجزای اصلی كارتن كاغذ فلوتينگ است.
از آنجا كه محصول مورد بررسی به عنوان يک كالای واسطه ای بوده و بطور مستقيم قابل عرضه به مصرف كنندگان نهایی نمی باشد , لذا مصرف عمده آن در كارخانجات توليد كارتن به عنوان لايه ميانی كارتن به كار می رود. لايه كنگره ای ميانی سفتی مورد نياز برای كارتن سازی را به مقوا می دهد.
مهمترين خواص اين مقواها بايد سفتی و مقاومت در برابر خرد شدن و شكستگی باشد. خواص مربوط به استحكام مكانيكی از قبيل مقاومت كششی، ترک خوردگی و پارگی، جز در موارد استثنايی، با اهميت شمرده نمی شوند.
در بسياری از موارد از شكل ظاهری مقوا نيز می توان گذشت. عموما خميرهای نيمه شيميايی برای تهيه لايه ميانی كنگرهای بهترين خميرها هستند چون سفتی خوبی دارند و در برابر خرد شدن مقاوم هستند، اگر چه از نظر مشخصات مقاومتی ضعف های قابل توجهی دارند.
يک مسئله ويژه در مورد لايه كنگره ای آن است. حركت پذيری معانی متفاوتی دارد و در اينجا به معنی توان ورقه در تحمل تنش ها و كشش های عمليات كنگره دار كردن بدون ترک و شكست است.
كالاهای جايگزين
اين ماده به طور مستقيم برای ساخت انواع كارتن های بسته بندی در ابعاد وشكل های مختلف به كار ميرود. در بعضی موارد می توان از مواد پترو شيمی قابل استفاده در صنايع بسته بندی قابليت كه جانشينی با مقوا را دارند استفاده كرد.
اهميت استراتژيكی كاغذ فلوتينگ در دنيا امروز
با توجه به حساسيت و ظرفيت توليدات صنعتی كه در سايه پيشرفت های تكنولوژی بوجودآمده است (نظير قطعات پلاستيكی والكترونيكی)، از يک سو و همچنين نقش صادرات و حمل ونقل كالاهای آسيب پذير از طرف ديگر (نظير انواع كالاهای شكستنی و ميوه) و تاثيری كه بسته بندی مناسب يكی كالا در جلب نظر مصرف كننده دارد، جهان امروز را مجبور به بها دادن به صنايع بسته بندی كرده است.
به طور كلی كليه توليد كنندگان صنعتی و كشاورزی ناگزيرند كه با بسته بندی كالاهای خود در واقع سلامت آنها را تا رسيدن به دست مصرف كنندگان نهايی تضمين كنند و اين مهم به عهده صنايع بسته بندی می باشد كه با توليد ظروف بسته بندی مناسب، ساير بخش های توليدی را در اين راه ياری داده و از به هدر رفتن وضايع شدن توليدات ملی جلوگيری نمايد.
از ميان تمام وسايل بسته بندی اعم از چوبی، فلزی، پلاستيكی و غيره، مقوا و كارتن به عنوان يک بسته بندی مناسب، مطمئن، كم حجم، سبک، ارزان و قابل دسترس، توجه كليه توليدكنندگان را به خود جلب كرده است و به طوريكه امروزه صنعت تولید كاغذ فلوتينگ به عنوان يكی از شاخه های مهم در صنايع سلولزی در جهان شناخته شده است.
كشور های عمده توليدكننده و مصرف كننده
از عمده توليدكنندگان صنعت فلوتينگ در دنيا می توان به كشورهای آمريكای شمالی ، اروپای غربی و ژاپن اشاره كرد. همچنين مصرف كنندگان اين محصول شامل كشور خاصی نمی شود و می توان گفت كه همه كشورها از مصرف كنندهای اين محصول می باشند.
تكنولوژی و روش های توليد و عرضه
در اين جا به توضيحات مختصری راجع به روند توليد كاغذ فلوتينگ و ورود مواد به ماشين كاغذ می پردازيم. ورود مواد به ماشين كاغذ به حلقه پمپ اصلی اشاره دارد كه در آن، عمليات تنظيم و اندازه گيری، رقيق سازی، اختلاط با هر نوع افزودنی ضروری و سرانجام غربال و پاكيزه سازی دوغاب كاغذ سازی انجام می شود.
سيستم ورود مواد از مخزن ماشين شروع می شود و تا دريچه هد باكس ادامه می يابد. گاهی، بعضی مخازن مواد و پالاينده ها را هم جزئی از اين حلقه به شمار می رود. قلب سيستم ورود مواد،پمپ اصلی است كه كار مخلوط كردن خمير با آب سفيد وانتقال مواد حاصل به هدباكس را بر عهده دارد.
در ذيل به مراحل توليد كاغذ فلوتينگ بعد از ورود مواد به ماشين اشاره شده است:
1- پخش كننده خمير روان:
هدف اين سيستم ، توزيع يكنواخت جريان مواد در تمام طول ماشين است.
2- هد باكس تحت فشار:
اين جعبه دارای فشار داخلی است و الياف را روی توری متحرک شكل دهنده الياف و تشكيل دهنده كاغذ توزيع می كند. در واقع كار اصلی هد باكس اين است كه خمير را كه به وسيله پمپ جابجا شده است بگيرد و آن را به شكل يكنواخت و هم اندازه با عرض ماشين كاغذسازی در آورد و با سرعت مناسب به روی توری ميز كاغذسازی بريزد.
3- توری فوردرينير:
توری متحرک و بی انتهايی است كه الياف را به لايه نمدی تبديل می كند و اين امكان را به وجود می آورد كه آب موجود در خمير بر اثر مكش از آن خارج شود. توری بين دو استوانه بزرگ امتداد يافته است، استوانه اول در نزديكی هد باكس و استوانه دوم در انتهای ميز قرار دارد.
استوانه اول جامد و تو پر است و صرفا به عنوان نگهدارنده توری در سيستم فوردرينيد عمل می كند. استوانه دوم تو خالی و مشبک بوده و مجهز به پمپ های مكنده است و از ورقه آبگيری می كند.
4- بخش پرس:
لايه با عبور از چند پرس متوالی آب بيشتری از دست می دهد و نمد حاصل متراكم تر می شود (يعنی بين الياف تماس نزديک ايجاد می شود) هدف اصلی عمليات پرس خارج ساختن آب و ايجاد استحكام در كاغذ است می توان عمليات پرس را دنباله فرآيند آب زدايی از ورقه دانست كه قبلا روی توری آغاز شده است.
5- بخش خشک كن
پس از مرحله پرس،كاغذ وارد بخش خشک كن می شود تا آب باقيمانده در آن تبخير شود. در ماشين های كاغذ ،انرژی گرمايی مورد نياز برای خشک كردن،
با پيچاندن كاغذ بر روی يک سری استوانه های بزرگ چرخان پر از بخار به كاغذ منتقل می شود. (با تماس كاغذ تر حاصل باچند استوانه خشک كن بخاری، آب باقيمانده حذف و تماس بين الياف بيشتر می شود.
6- بخش اتو زنی
اتو زنی يک اصطلاح كلی است كه معنی آن پرس كردن با استفاده از استوانه ها (غلتكها) است بر اثر عمليات اتو زنی، كاغذ فشرده تر می شود. عموما، اتو زنی روی كاغذ خشک انجام می شود اما در مواردی، ممكن است عمل اتوزنی روی كاغذ نسبتا تر انجام شود.
هدف مهم ديگر اتو زنی، بهبود يكنواختی كاغذ و ضخامت آن در جهت عرض ماشين است كه از نظر جمع آوری كاغذ به صورت حلقه(رول)دارای اهميت است. كاغذ از ميان غلتک های فلزی عبور می كند و اتو می خورد تا ضخامت آن كم و به صورت كنگره ای از غلتک خارج می شود.
7- بخش جمع آوری
پس از خشک كردن كاغذ و اتوزنی ، لازم است كاغذ توليد شده را به نحو مطلوبی جمع كنند تا مصرف آن آسان باشد. به اين منظور از قرقره های طبلی بزرگ استفاده می شود.
اين قرقره با موتورهای قوی كار ميكند تا قدرت كشيدن كاغذ از ميان غلطک های اتوزنی و پيچاندن آن به دور خود را داشته باشد. كاغذ فلوتينگ خشک شده و اتو خورده به دور قرقره های بزرگی پيچانده شده و از مدار توليد خارج می شود.
جمع بندی و پيشنهاد نهايی در مورد احداث واحد
در كل با بررسی دقيق بازار مصرف فلوتينگ در ايران می توان به نتايج زير اشاره نمود:
1 – با توجه به مصرف روز افزون كاغذ در صنايع مختلف خصوصا بسته بندی كه درصد بالايی از آنها از كاغذ جهت بسته بندی استفاده می كنند، قطعا نيازمند توليد بيشتر این كاغذ خواهيم بود.
2 – با توجه به اين كه واحدهای فعال در زمينه توليد این کاغذ در كشورمان معدود می باشد و حدود 20 درصد نياز كشور از طريق واردات تامين می گردد و صادرات اين محصول بسيار كم می باشد، لذا احداث واحدهای جديد در زمينه توليد كاغذ فلوتينگ اقتصادی می باشد.
با در نظر گرفتن موارد فوق و نيز بررسی بازار عرضه و تقاضا به نظر ميرسد احداث واحدهای جديد توليد فلوتينگ در صورت انتخاب محل مناسب برای احداث و همچنين بررسی و تحقيق در زمينه كيفيت محصولات توليدی دارای سودآوری مناسبی باشد.