طرح توجیهی پرورش ماهی کپور سال 1404

طرح توجیهی پرورش ماهی گرمابی کپور بظرفیت 8 تن ، بررسی سود پرورش ماهی کپور
در حال حاضر در كشور ما به پرورش ماهی و ساير آبزيان توجه خاصی پرداخته شده و هر روز شاهد توسعه اين صنعت در كشور هستيم که نه تنها بخشی از پروتئين موردنياز جامعه را فراهم می كند بلكه در ايجاد اشتغال نقش بسزايی دارد.

در ضمن اراضی كشاورزی كه با آب خروجی از استخرهای پرورش ماهی گرمابی کپور آبياری می شوند، از نظر كمی و كيفی محصولات خوبی به بار می آورند، كه اين خود از نكات مثبت و شايان توجه آبزی پروری و صرفه جويی در مصرف كودهای شيميايی و توسعه پايدار می باشد.

کد آیسیک و تعرفه گمرکی پرورش ماهی کپور

هزینه پرورش ماهی کپور

طبق بررسی مالی و اقتصادی که در طرح توجیهی ماهیان گرمابی کپور در سال 1404 شده،سرمایه لازم برای احداث مزرعه پرورش بظرفیت 8 تن، مبلغی حدود 10 میلیارد تومان سرمایه نیاز دارد..

به این نکته حتما توجه کنید که سرمایه لازم میتونه با تغییرات مساحت زمین و یا ظرفیتهای مختلف پرورش و تغییرات نرخ ارز متفاوت باشد.

سود پرورش ماهی کپور

درامد و سود ماهی کپور در سال 1404 ، کل درآمد ماهی کپور حدود 9 میلیارد تومان و سود خالص طرح بعد از کسر هزینه های مربوطه حدود 4 میلیارد تومان سوداوری دارد. که باتوجه به هزینه ها و سود براورد شده طرح پرورش ماهی گرمابی از سوداوری خوبی برخوردار هست.

وام پرورش ماهی کپور

مجری طرح اول استارت کار باید برای اخذ مجوز احداث مزرعه پرورش کپور از سازمان جهاد کشاورزی و یا سازمان شیلات همراه با طرح توجیهی بروز خود درخواست بده و بعد از اون در جهت کمبود بودجه خود درخواست تخصیص وام از سازمان دولتی جهاد یا شیلات یا موسسات مالی و بانکها ارایه بده..

امكانات موردنياز اجرای طرح پرورش ماهی کپور

زمين محل اجرای طرح برای ساخت استخرها 30 هكتار كه 25% برای ديواره ­سازی مورد استفاده قرار مي­گيرد.

• 20 باب استخر خاكی هركدام به ابعاد 125*80 متر و با عمق متوسط 2 متر
• يک عدد موتور پمپ جهت پمپاژ آب.
• برای هوادهی نياز به 20 دستگاه هواده از نوع اسپلش (درهر استخر 2 دستگاه) می باشد.
• برای هر استخر نياز به دريچه های خروجی و ورودی (مانک) می باشد.
• ژنراتور
• لوله جهت ورود آب به استخرها و ساير ملزومات موردنياز.

برنامه ريزی توليد پرورش ماهی کپور

 برای توليد 80 تن ماهی گرمابی می بايست عمليات زير انجام پذيرد :

• آبگيری استخرها در اوايل اسفند ماه انجام مي­شود. البته قبل از آبگيری اقدام به كوددهی از نوع كود حيوانی (كودپايه) می شود.
• در هر استخر تعداد 2810 قطعه بچه ماهيی با وزن متوسط 60 گرم در اوايل بهار رها سازی می گردد. (درصد تلفات 5% در نظر گرفته می شود.)
• درصد كشت گونه های پرورشی ، از هر گونه 50 درصد می باشد.

بعداز طی 7 ماه اواخر مهر ماه وزن متوسط برداشت ماهی­ ها به قرار زير خواهدبود :

• وزن متوسط ماهی فيتوفاگ 1/2 کیلوگرم
• ماهی كپور معمولی 1/8 کیلوگرم
• وزن متوسط ماهی آمور 1/7 کیلوگرم
• و ماهی سرگنده 1/2 کیلوگرم

پس از كسر 5% بابت تلفات ماهی تعداد كل ماهیها 53,400 قطعه می باشد

برای آبگيری اوليه استخرها می توان از آب چاه يا رودخانه يا چشمه استفاده كرد. از چاه برای جبران نفوذ و تبخير و همچنين مواقعی كه آب رودخانه گل آلود می باشد استفاده می شود.

در ضمن در (استخر پرورش گرمابی) بعد از برداشت ماهی در پايان هر دوره اقدام به تخليه كامل آب، خشک كردن، آهک پاشی لجن مرطوب، ديسک زدن ياشخم زدن، (عمليات آماده سازی) و سپس آبگيری و رهاسازی مجدد ماهی نمود.(برای ازبين بردن انگل­ها ، پارازيت­ ، آلودگی­ و بيماري­ها اين مراحل در پايان هر فصل انجام می شود)

مطالعات بازار پرورش ماهی گرمابی کپور

در میان فعالیت های کشاورزی و تولید مواد غذایی، آبزی پروری یکی از بخش هایی است که در دو دهه اخیر از روند توسعه چشمگیری برخوردار بوده است، به طوری که میزان تولید آبزیان در جهان از 140 میلیون تن در سال 2008 به 190 میلیون تن در سال 2017 رسید. در حالی که میزان صید از دریاها و آب های داخلی از افزایش اندکی برخوردار بوده است،

سهم آبزیان پرورشی از مجموع کل تولید از 30 درصد در سال 2010 میلادی به نزدیک 50 درصد در سال 2020 افزایش یافت. میزان آبزیان خوراکی که از طریق آبزی پروری به طور مستقیم وارد سفره مردم شده است، به بیش از 50 درصد رسید. این بدان معناست که از 20 کیلوگرم مصرف سرانه آبزیان در جهان حدود 10 کیلوگرم آن از مزارع پرورش آبزیان در آب های شیرین، لب شور و شور حاصل می شود.

از این رو توجه به پرورش ماهیانی مانند کپورهای فیلترکننده و صدف ها در حال افزایش است و در سال 2019، این گروه از آبزیان حدود 30 درصد تولید را به خود اختصاص داده اند. همچنین استفاده از غذاهای با کیفیت بهتر که هم قابلیت هضم و جذب بیشتری داشته باشند و از پروتیین حیوانی کمتری استفاده شده باشد و نیز بهبود روش های پرورش و بهبود کیفیت محیط پرورش در اولویت راهبردهای توسعه آبزی پروری قرار دارد

بررسی شیوه های مختلف پرورش ماهی کپور

امروزه با استفاده از فن آوری های جديد و روشهای نوين و مديريت بهينه مصرف آب، افزايش توليد آبزيان در واحد سطح نسبت به گذشته بالا رفته است. با سه روش می ­توان تولیدات آبزی­ پروری را در شرایط موجود گسترش داد:

1. اول افزایش میزان تولید در واحد سطح (افزایش تولید بدون افزایش قابل توجه در استفاده از منابع طبیعی، آب و زمین)،
2. دوم توجه ویژه به سیستم های سازگار با محیط زیست در جهت توسعه سیستم های پایدار (کاهش اثرات زیان­بار صنعت آبزی­ پروری)
3. سوم ایجاد سیستم­های دارای توجیه اقتصادی مطلوب که نسبت هزینه به سود را در جهت حمایت اقتصادی جامعه و پایداری تولید تضمین نماید.

در جهت نیل به این اهداف چندین روش پرورشی طراحی و بکار گرفته شده است که می ­توان به سیستم­های مداربسته با گردش آب و سیستم­های آبزی­ پروری بر پایه تکنیک­های بیولوژیک اشاره نمود که معمولاً کشت تک­گونه نبوده و بیشتر از کشت توأم میکرو ارگانیسم­ها، ماهیان مختلف، گیاهان و حیوانات اهلی استفاده ­شده است.

طبقه ­بندی این سیستم­ها پیچیده می­ باشد و اصطلاحاتی از قبیل کشت چندگونه ­ای، کشت توأم، آبزی­ پروری چندکاره (چند کاربردی)، ادغام کشاورزی-آبزی­ پروری، آبزی­ پروری با سطوح غذایی چندگانه، اکواپونیک، بیوفلوک، آبزی ­پروری با چرخه بسته و آبزی ­پروری بدون پساب مورد استفاده قرار می ­گیرد.

پرورش انواع ماهی گرمابی کپور

در اين طرح از خانواده كپور ماهيان چهار گونه پرورش داده می شوند. كه عبارتند از :

1. كپور معمولی
2. كپورنقره ای (فيتوفاگ)
3. كپور علفخوار (آمور)
4. كپور سرگنده (بيگ هد)

کپور معمولی

معمولا درازای بدن 3 برابر پهنای آن است، فلس های بدن درشت سر ماهی نسبتا بزرگ، پوزه گرد و دهان انتهايی است. ماهی دارای 4 عدد سبيلک بوده و باله پشتی دراز و ممتد است. خط جانبی كامل و رنگ بدن معمولا در قسمت پشتی تيره و در پهلوها و شكم زرد-نارنجی است.

مشخصه اصلی نژاد كپور پرورشی ارتفاع زياد بدن است. يعنی پهنای بدن كپور پرورشی نسبتا زياد و در مقايسه با ارتفاع بدن، ارتفاع سر كمتر مي باشد. درصد تراكم كشت اين ماهي بين 20 تا 25 درصد كل ماهيان گرمابی می باشد.

کپور معمولی به عنوان یکی از اصلی ترین ماهیان پرورشی در دنیا شناخته شده است که به صورت گسترده در اروپا، آسیا و خاور دور پرورش داده می شود.

این ماهی گرمابی در دنیا در استخرهای خاکی، دریاچه ها، استخرهای ذخیره کشاورزی، قفس های توری شناور، کانال های آبراهه یا سیستم های ترکیبی کشاورزی با آبزی پروری، طیور و چهارپایان پرورش داده می شود.

پرورش ماهی فوق در ایران بیشتر به صورت توام با سایر کپور ماهیان در استخرهای خاکی صورت می گیرد و تقریبا 15 تا 20 درصد از ترکیب آنها را تشکیل می دهد که در نتیجه مقدار کمتری از این ماهی تولید می شود.

کپور نقره ای

اين ماهی كه به غلط به آن ماهی آزاد پرورشی می گويند بيشترين درصد تراكم كشت در مزارع ماهيان گرمابی را دارد. حدود 50 الی 60 درصد از تراكم كشت را به خود اختصاص می دهند. بدنی فشرده (از پهلوها) و نسبتا مرتفع دارد،

كيل شكمی از ابتدای برجستگی شكم تا مخرج، سر نسبتا بزرگ، چشم های كوچک، دهان بزرگ و هلالی كه لب پايين اندكی جلوتر قرار دارد. از ديگر مشخصات ظاهری آن است. انشعابات آبششی به عضو مشبک و اسفنجی متصل هستند،

فلس ها كوچک است و خط جانبی در ابتدای بدن با شيب تندی به طرف باله شكمی قرار دارد، انتهای باله سينه ای به ابتدای باله شكمی نمی رسد. قسمت پشتی سبز مايل به خاكستری، طرفين سفيد متمايل به زرد و قسمت شكمی بدن سفيد نقره ای است.

کپور علفخوار

ماهی كپور علفخوار كه به غلط به ماهی سفيد پرورشی معروف است. بدنی تقريبا گرد و استوانه ای دارد. سر فاقد فشردگی، پوزه گرد، چشمها نسبتا كوچک، دهان پايينی و لب پايينی كوتاه تر است. باله پشتی رو به روی باله سينه ای است.

خط جانبی تقريبا مستقيم و فلس ها نسبتا درشت، دندان های حلقی شبيه شانه با شكاف های زياد است. رنگ بدن سبز روشن، پشت بدن سياه تر، شكم سفيد متمايل به خاكستری، باله های پشتی و سينه ای سبز تيره و ديگر باله ها رنگ روشن دارند. درصد كشت ماهی در استخرهای پرورشی 10 الی 15 درصد می باشد.

کپور سرگنده

اين ماهی بدنی فشرده از پهلوها و نسبتا مرتفع دارد. شكم فقط بين قاعده باله شكمی و مخرج دارای خط كيل است، سر خيلی بزرگ، چشمها كوچک، دهان بزرگ و هلالی است، لب پايينی مقداری جلوتر قرار دارد.

اشعابات آبششی انبوه و جدای از هم قرار دارند، ابتدای باله پشتی عقب تر از قاعده باله شكمی قرار دارد، باله سينه ای بزرگ و انتهای آن يک سوم تا دو پنجم باله شكمی رامی پوشاند. فلس ها كوچک، ابتدای خط جانبی به شكل منحنی و انتهای آن نسبتا مستقيم است.

سطح بالايی سرو بدن سياه متمايل به سبز، طرفين بدن به وسيله خال های سياه پوشيده شده و سطح شكمی بدن زرد مايل به خاكستری است. درصد كشت 5 الی 10 درصد كل ماهيان می باشد.

انتخاب بهترین روش پرورش ماهی کپور

بهترین روش برای پرورش ماهی گرمابی ، پرورش چند گونه ای است. چون در این روش از تمامی سطوح غذایی موجود در استخر استفاده می شود و هیچ کدام از سطوح غذایی داخل استخر بلا استفاده نمی ماند علاوه بر آن در پرورش چند گونه ای ماهیان اثرات متقابل مثبت تغذیه ای بر روی یکدیگر می گذرانند.

در پرورش ماهی گرمابی بر خلاف پرورش ماهی سردآبی، پرورش تک گونه ای متداول نبوده و از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه نیست همچنین پرورش به صورت دوگونه ای نیز متداول نیست و در شرایط خاص منطقه ای توصیه می شود زیرا این روش پرورش چند گونه ای دارد.

در هر صورت در شرایط خاص منطقه ای که ماهیان به صورت دو گونه ای پرورش داده می شوند. باید ترکیب گونه ها به صورتی باشد که با یکدیگر رقابت غذایی نداشته باشند. به همین علت پرورش ماهی کپور نقره ای با آمور، پرورش ماهی آمور با سر گنده می تواند صورت بگیرد.

انواع سیستم های پرورش و نگهداری ماهی گرمابی کپور

• پرورش متراکم : در این روش تراکم بسیار بالا است و پرورش در استخرهای سیمانی و با استفاده از غذای دستی و به روش تک گونه ای (کپور معمولی) انجام می شود.
• نیمه متراکم : متداولترین روش پرورش کپور ماهیان در جهان است. معمولا به صورت چند گونه ای انجام می شود و تغذیه ماهی ها از تولیدات طبیعی استخر (که با کود دهی مناسب افزایش پیدا می کند) و علوفه و دانه های غلات انجام می شود.
• سیستم پرورش گسترده : بسته به شرایط مختلف محیطی تا 1500 قطعه ماهی در هکتار رهاسازی می شود. این روش معمولا در حوضچه های ذخیره آب کشاورزی و یا آبگیرهای محصور انجام می گیرد و نیازی به استخر سازی نیست.
• سیستم پرورش تک گونه ای : بیشتر برای کپور ماهیان استفاده می شود. در این حالت معمولا کپور به تنهائی پرورش می یابد و برای تغذیه آن بر غذای دستی تکیه بیشتری می­ شود.
• چند گونه ای : در این روش چند گونه ماهی به طور توام در یک استخر ریخته می شوند و از همه غذای موجود در آب از قبیل: پلانکتون های گیاهی و جانوری، کرمها، حشرات و… استفاده می شود. چهار گونه ماهی از خانواده کپور ماهیان عبارتند از: کپور معمولی، کپور علف خوار (آمور)، کپور نقره ای (فیتوفاگ) و کپور سر گنده. در این سیستم معمولا توصیه می شود 35 درصد کپور معمولی، 15 درصد کپور علفخوار، 40 درصد کپور نقره ای و 10 درصد کپور سر گنده در استخر رها سازی شود.
• سیستم پرورش توام : ماهی با اردک، برنج و میگو
• سیستم تک جنسی : فقط یک جنس نر یا ماده ماهی کپور پرورش داده می شود. در مورد کپور معمولی و تیلاپیا کاربرد فراوانی دارد.