طرح توجیهی پرورش ماهی قزل آلا و سردابی (تابستان 1401)

طرح توجیهی پرورش ماهی قزل آلا یا ماهی سردابی 10 تنی + 2 فایل آموزش
ماهی های پرورشی عموما به دو گروه ماهیان آبهای سرد و آبهای گرم تقسیم می گردند که ماهی قزل آلا و آزاد جزء گروه اول به حساب می آیند. اگرچه آب و هوا در بیشتر مناطق گرم است، با وجود این تقریبا در هر یک از استان ها یک یا چند منطقه مناسب برای پرورش ماهیهای آب سرد وجود دارد.

کنترل جنسیت در پرورش ماهی قزل آلا ، سردابی از اهمیت زیادی برخوردار است. وجود اختلاف اندازه در دو جنس نر و ماده و نیز بلوغ زودرس و عوارض ناشی از آن شامل کاهش رشد، تلفات همراه با بلوغ و تغییرات نامطلوب در کیفیت گوشت همگی باعث می شوند که پرورش جمعیت هایی که در آنها جنسیت به صورت تک جنسی و یا عقیم کنترل شده است، دارای فواید اقتصادی بیشتری نسبت به جمعیت های مخلوط عادی باشد.

خلاصه اطلاعات طرح توجیهی ماهی قزل آلا (سردابی)
رديف	عنوان شاخص اطلاعاتی	ميزان
1	ظرفیت تولید گوشت	10  تن
رديف	عنوان شاخص اطلاعاتی	ميزان
1	ضریب ميزان ارائه خدمات در نقطه سربسر	29  درصد
2	میزان سرمایه کل مورد نیاز اجرای طرح	23,830  میلیون ریال (معادل 2 میلیارد و 383 میلیون تومان)
3	میزان سرمایه ثابت	22,227  میلیون ریال (معادل 2 میلیارد و 222 میلیون و 700 هزار تومان)
4	میزان سرمایه در گردش	1,602  میلیون ریال (معادل 160 میلیون و 200 هزار تومان)
5	نرخ برگشت سرمایه	30  درصد
6	مدت زمان برگشت سرمایه	3.3  سال
7	سود خالص	7,160  میلیون ریال (معادل 716 میلیون تومان)
8	سود ناخالص	15,958  میلیون ریال (معادل 1 میلیارد و 595 میلیون و 800 هزار تومان)
9	هزینه خرید مواد اولیه	3,042  میلیون ریال (معادل 304 میلیون و 200 هزار تومان)
10	هزینه های عملیاتی سالانه مورد نیاز طرح	6,115  میلیون ریال (معادل 611 میلیون و 500 هزار تومان)
11	ارزش افزوده خالص طرح	12,697  میلیون ریال (معادل 1 میلیارد و 269 میلیون و 700 هزار تومان)
12	ارزش افزوده ناخالص طرح	14,509  میلیون ریال (معادل 1 میلیارد و 450 میلیون و 900 هزار تومان)
13	هزینه های نگهداری و تعمیرات (نت) سالانه طرح	416  میلیون ریال (معادل 41 میلیون و 600 هزار تومان)
14	هزینه های استهلاک طرح	1,162  میلیون ریال (معادل 116 میلیون و 200 هزار تومان)
15	سرمایه مورد نیاز جهت تامین ابنیه	6,350  میلیون ریال (معادل 635 میلیون تومان)
16	سرمایه مورد نیاز خرید تجهیزات	3,820  میلیون ریال (معادل 382 میلیون تومان)
17	هزینه های متغیر طرح	5,716  میلیون ریال (معادل 571 میلیون و 600 هزار تومان)
18	سرمایه مورد نیاز تامین وسایل حمل و ­نقل شهری	3,500  میلیون ریال (معادل 350 میلیون تومان)
19	ارزش فروش محصولات سالانه طرح	19,000  میلیون ریال (معادل 1 میلیارد و 900 میلیون تومان)
20	هزینه های ثابت طرح	3,899  میلیون ریال (معادل 389 میلیون و 900 هزار تومان)
21	تعداد پرسنل ستادی و اجرایی مورد نیاز	3  نفر
22	هزینه های قبل از بهره برداری طرح	650  میلیون ریال (معادل 65 میلیون  تومان)
23	هزینه های حاملهای انرژی و ارتباطات (سوخت، آب شرب، تلفن، برق و …)	1,033  میلیون ریال (معادل 103 میلیون و 300 هزار تومان)
24	میزان حقوق سالانه پرسنل ستادی و اجرایی	2,664  میلیون ریال (معادل 266 میلیون و 400 هزار تومان)
25	نسبت افزوده ناخالص به ارزش کل فروش سالانه	76  درصد
26	نسبت افزوده خالص به کل فروش سالانه	67  درصد
27	نسبت افزوده خالص به سرمایه گذاری کل	53  درصد
28	سرانه سرمایه ثابت	7,409  میلیون ریال (معادل 740 میلیون و 900 هزار تومان)
29	سرانه سرمایه گذاری کل	7,943  میلیون ریال (معادل 794 میلیون و 300 هزار تومان)
30	نسبت سود خالص به کل فروش سالانه	38  درصد
31	سرانه ارزش کل فروش محصولات سالانه	6,333  میلیون ریال (معادل 633 میلیون و 300 هزار تومان)
32	نسبت سود خالص به سرمایه ثابت	32  درصد
33	مقدار NPV	9,646  میلیون ریال (معادل 964 میلیون و 600 هزار تومان)
34	مقدار NPV/I	25  درصد
35	میزان IRR در حالت عادی	52  درصد
36	میزان IRR در حالت بدبینانه	31  درصد

امروزه در بسیاری از کشور های دنیا موضوع پرورش ماهیان تک جنس در دستور کار قرار دارد و با توجه به کاهش فاصله درآمد و هزینه در پرورش قزل آلای کشور این پروژه در تقویت اقتصاد تولید تاثیر بسزایی دارد. جنس ماده قزل آلا رنگین کمان دارای میزان رشد واندازه بزرگتری می باشد و جنس نر قبل از اینكه به اندازه مناسب برای خرید و فروش برسد، بالغ می شوند.

این دو عامل باعث تنوع بسیار زیادی در اندازه ماهیان و کاهش میزان تولید می گردد. به همین دلیل موسسات خصوصی پرورش ماهی تمایل بسیار زیادی برای تولید جمعیت های یكنواخت از ماهیان ماده دارند. در کل دو روش اصلی برای ماده سازی ماهیان وجود دارد که شامل هورمون درمانی و درمان در طول ژینوژنز (ماده زایی) می باشد،

که ماده سازی هورمونی با هدف استفاده از استروئیدهای جنسی در برخی گونه ها مانند آزاد ماهیان آزمایش شده و به نتیجه مطلوب رسیده است. بنابراین استفاده از استروئیدها درگونه هایی که در آنها سیستم تعیین جنسیت به صورت کروموزومی است، مثل ماهی قزل آلا و آزاد، باعث نرسازی و ماده سازی می شود.

انواع ماهی قزل آلا در ایران

در سراسر جهان انواع مختلفی از ماهی قزل آلا زندگی می کنند که خصوصیات زیستی و نژادهای بسیار مختلفی دارند، اختلاف انواع نژاد قزل آلا در نوع غذا، نوع آب، مکان زندگی، بیماری ها، عمر ماهی، میزان اکسیژن و ph آب، اندازه و بعضی مسائل دیگر است.

از جمله نژاد های مختلف این ماهی می توان به : ببری، کت رویت، پولادسر، پشت آبی، گاوی، طلایی، آپاچی و جویباری اشاره کرد، اما دو گونه بسیار مهم که در کشور ما مورد استفاده و پرورش قرار می گیرند: رنگین کمان و قهوه ای یا (خال قرمز) است.

در بین نژادهای مختلف این دو گونه بسیار مناسب برای محیط جغرافیایی کشور ما می باشند. از نوع رنگین کمان آن با توجه به شرایط مختلف بیشتر برای پرورش دادن استفاده می شود.

مزایای تولید ماهی تمام ماده قزل آلا رنگین کمان

امروزه در اکثر کشورهای تولیدکننده قزل آلا برای اقتصادی بودن پرورش، اقدام به تولید ماهیان تک جنس تمام ماده و یا عقیم می نمایند. زیرا ماهیان ماده از رشد سریعتری نسبت به ماهیان نربرخوردار می باشند چون ماهیان ماده نسبت به ماهیان نر دیرتر بالغ می گردند یعنی در سن 71 الی 71 ماهگی و ماهیان نر در 1 الی 9 ماهگی بالغ می شوند.

در هنگام بالغ شدن بخش زیادی از انرژی بدن که باید صرف رشد گردد برای تشكیل گنادها صرف می گردد و در نتیجه در این مرحله ماهی قزل آلا دچار توقف رشد خواهد شد که این وضعیت برای ماهیان ماده وجود نخواهد داشت.

ماهیان ماده قبل از بالغ شدن به وزن بازاری خواهند رسید و به بازار عرضه خواهند شد و این شرایط باعث می شود که رشد بهتر و سریعتری نسبت به ماهیان نر داشته باشند و این سریع الرشد بودن ماده ها باعث می گردد که هزینه کمتری را شامل گردد و زودتر به بازار عرضه شود.

مزایای اعمال تغییر جنسیت در مزارع سردابی

1. برتری رشد جنس ماده نسبت به جنس نر ماهی قزل آلا رنگين كمان
2. برطرف نمودن مشكلات مربوط بلوغ زودرس جنس نر
3. مقاومت به بيماری
4. كيفيت گوشت بالاتر جنس ماده نسبت به جنس نر
5. بهبود توان توليد مزارع پرورش قزل آلا
6. اقتصادی بودن و بازارپسندی توليد ماهيان هم اندازه با توجه به تقاضای بازار و افزایش 71 تا 21 درصدی قيمت فروش جنس ماده نسبت به نر

ویژگیهای ماهیان پرورشی

ماهيان پرورشی بايد سريع الرشد بوده ودر دوران پرورش به وزن متعارف مورد انتظار برسند. متناسب با ذائقه مردم منطقه بوده و بازارپسند باشند. علاوه بر مصرف غذاي طبيعی از اقلام غذايی ارزان قيمت و مصنوعی نيز تغذيه كنند. نسبت به شرايط نامناسب رژيم فيزيكوشيميايی آب و تغييرات حاصله از آن مقاوم بوده و سازگاری نشان دهد.

در مقابل توركشی و دستكاری و بيماری ها مقاوم باشد. زندگی در شرايط متراكم و فوق متراكم را به خوبی بتوانند تحمل نمايند. امكان تكثير انبوه آنها وجود داشته باشد. امكان تهيه غذا و ديگر احتياجات پرورش در منطقه وجود داشته باشد.

خصوصیات مزرعه پرورش قزل آلا

در بحث خصوصیات مزرعه پرورش قزل آلا باید به نکاتی همچون منبع آبی، نوع خاک و زمین و عوامل خارجی دیگر دقت کنیم :

منبع آبی :
منبع آبی ما در پرورش قزل آلا حتما باید از نظر خواص فیزیکی و شیمیایی مورد بررسی قرار گیرد مواردی مثل دمای آب، گل آلود بودن آب، و بعضی موارد دیگر از موضوعات مهم در زمینه ی منبع آبی به شمار می رود.

زمین :
در مورد زمین نکته ای که اهمیت زیادی دارد موضوع مساحت آن است، ما در پرورش قزل آلا به صورت صنعتی با توجه به میزان سرمایه و طرح پرورش مطمئناً به زمینی با مساحت مناسب وعمدتاً بالا نیاز داریم. (البته در پرورش خانگی از ۵۰ الی ۱۰۰ متر و یا آکواریوم ها و منبع های پلاستیکی هم می توان استفاده کرد)

مثلاً برای ساخت یک مزرعه ۳۰ تنی به ۳ هزار متر زمین احتیاج داریم. مسئله بعدی در این مبحث بررسی جغرافیای زمین مورد نظر است زمین پرورش قزل آلا ترجیحا باید شیب مناسبی داشته باشد تا در هزینه پمپاژ آب صرفه جویی شود و یا این هزینه حذف شود.

مورد بعدی وضعیت سیل گیر نبودن آن مکان است که با یک سری از بررسی ها به راحتی می توان به این مطلب پی برد بعنوان مثال اگر در کنار رودخانه ی محل پرورش سنگهای بزرگ دیده شود نشان دهنده ی سیلاب در منطقه می‌باشد و در ضمن مزرعه پرورش ماهی ما باید دسترسی راحتی به جاده و دارای امکاناتی همچون آب و برق باشد.

عوامل خارجی :
یکی از نکاتی که در پرورش ماهی قزل آلا اهمیت زیادی دارد احداث نکردن محل پرورش در کنار کارخانه ها، باغات میوه و معدن هاست، علت این توصیه این است که امکان دارد آب این مکان ها آلوده باشد و وارد مزرعه پرورش شما شود و تلفات سنگینی را به مزرعه شما وارد کند پس باید تمامی این نکات را مورد بررسی قرار داد.

انواع روش های پرورش صنعتی قزل آلا

1. پرورش قزل آلا در استخر بتنی
پرورش قزل آلا در استخرهای بتنی یکی از روش های متداول پرورشی در کشور ما می باشد، این استخرها به صورت مستطیلی، شش ضلعی و گرد ساخته می شوند، این مدل از استخرها را هم با بتن و هم با فایبرگلاس می سازند که مدل قرار گیری آن به صورت پلکانی است.

و برای ساخت این استخرها باید حتماً یک مسیر رفت و برگشت آب طراحی شود، طراحی این استخرها باید به صورت مهندسی و زیر نظر متخصص باشد. ما در این نوع از پرورش به ده لیتر در ثانیه آب نیاز داریم و در هر متر مربع می توانیم ۴۰ کیلوگرم ماهی پرورش دهیم.

2. پرورش قزل آلا در استخر خاکی
یکی از مزیت های پرورش قزل آلا در استخرهای خاکی این است که می‌توانیم در نیمی از سال به پرورش قزل آلا و در نیمه دیگر سال کپور و میگو پرورش بدهیم، در این سیستم به این دلیل که مقدار سطح ما وسیع است بنابراین حجم آب در گردش هم کمتر می باشد،

این استخرها در اندازه های گوناگون ساخته می شوند و بهتر است پوشش گیاهی در سطح این استخرها کمتر باشد و در کف آن از سنگ ریزه استفاده کنیم معمولاً تعویض آب در این نوع سیستم ۱۰ درصد از حجم استخر در شبانه روز است یعنی باید ۱۰درصد از حجم آب استخر در طول شبانه روز عوض شود.

3. پرورش در کانال های آب کشاورزی
زمانی که ما می‌گوییم پرورش قزل آلا در کانال های آب کشاورزی منظورمان استفاده از همان کانال هایی است که برای انتقال آب به مزارع کشاورزی ساخته شده‌اند،

ما با پرورش ماهی قزل آلا در این کانالها آب موجود در آن را برای کشاورزی غنی تر و مفیدتر کرده ایم زیرا فضولات تولید شده توسط ماهی ها دقیقاً نقش کود را ایفا می کنند و برای تقویت محصولات کشاورزی بسیار مفید است.

این کانال ها یا استخرها باید حتماً به صورت روباز باشد و برای پرورش ماهی در این سیستم هم می‌توانیم از پن استفاده بکنیم و هم از قفس، نکته مهم این نوع پرورش کم هزینه بودن آن است.

4. پرورش در استخرهای ذخیره آب کشاورزی
پرورش قزل آلا در استخرهای ذخیره آب کشاورزی درچند سال اخیر در کشور ما رواج پیدا کرده و سال به سال درصد افرادی که این کار را انجام می دهند بیشتر شده است.

این روش در کشور های پیشرفته بسیار مورد استقبال قرار گرفته است زیرا به صورت دو منظوره مورد استفاده قرار می گیرد یعنی هم از این آب برای پرورش ماهی استفاده و هم قبل از اینکه وارد مزارع کشاورزی شود کمی کود دار شده که برای محصولات بسیار عالیست.

5. پرورش با آب چاه و چشمه
با توجه به مفید بودن و به صرفه بودن آب چاه می توانیم از این منابع آبی در بسیاری از سیستم های پرورشی که در بالا ذکر کردیم استفاده کنیم و مطلب مهم این است که آب چشمه یکی از بهترین و سازگارترین منبع آبی برای پرورش ماهی قزل آلا می باشد.

6. پرورش در قفس
در حال حاضر در تمام جهان در زمینه پرورش قزل آلا این موضوع ثابت شده است که پرورش ماهی در قفس یکی از راحت ترین راه ها می باشد اما یکی از مشکلات این نوع از پرورش پیدا کردن محل مناسب با عمق زیاد برای این کار است،

این نوع سیستم به دلیل راحتی در بسیاری از مناطق جهان گسترش زیادی پیدا کرده است، نکته جالب در این سبک از پرورش این است که اکثر مواقع تور ها و قفس ها به دلیل نوع شرایط نگهداری ثابت و مرتب باقی می مانند و تنها در زمانی مشکل ایجاد میشود که  خرابی آب و هوا اتفاق بیافتد،

اگر آب و هوا خراب شود دسترسی به بعضی قفس ها سخت خواهد شد البته همین ایراد هم با مکان یابی درست برطرف می شود پس مهمترین نکته در این سبک از پرورش مکان یابی است.

7. پرورش قزل آلا در قفس های شناور
زمانی از قفس های شناور استفاده می‌کنند که محل پرورش دارای امواج بسیار زیادی باشد که از این نوع قفس ها معمولا در دریاها استفاده می شود، مسئله ای که کاملا واضح است هزینه بسیار زیاد ساخت و احداث این قفس هاست که باعث می شود از این نوع قفس ها فقط برای ماهی قزل آلا و ماهیان گرانقیمت استفاده شود.

عناوین پکیج آموزش تولید ماهی تمام ماده قزل آلای رنگین کمان به روش مستقیم

• مقدمه
• روش های هورمونی کنترل جنسیت
• هورمون های موثر در ماده سازی ماهی قزل آلا
• تولید ماهیان تمام ماده به روش مستقیم
• مزايای بکارگیری روش تک جنس سازی در مزارع سردابی
• دستورالعمل تولید بچه ماهی تمام ماده به روش مستقیم
• مشخصات مولدین و تخم های چشم زده
• مشخصات خوراک
• نحوه غذادهی
• اضافه نمودن هورمون به غذا
• تعیین جنسیت و اطمینان از صحت تک جنس سازی
• منابع

عناوین پکیج آموزش تولید ماهی تمام ماده قزل آلای رنگین کمان به روش غیر مستقیم

• مقدمه
• مزایای تولید ماهی تمام ماده قزل آلا رنگین کمان
• روشهای هورمونی کنترل جنسیت
• هورمون تستوسترون
• تولید ماهیان تمام ماده به روش غیرمستقیم
• روش غیر مستقیم یا کنترل ژنتیکی جنسیت
• مزایای اعمال تغییر جنسیت در مزارع سردابی
• دستورالعمل تولید بچه ماهی تمام ماده به روش غیر مستقیم
• مشخصات خوراک
• مشخصات مولدین و تخم های چشم زده
• نحوه غذادهی
• اضافه نمودن هورمون به غذا ماهی
• تعیین جنسیت و اتمام فاز اول تک جنس سازی
• فاز دوم و نحوه تولید تخم تک جنس
• منابع