طرح توجیهی تولید لاستیک خودرو (سال 1400) + word و pdf

طرح توجیهی تولید لاستیک خودرو
تولید لاستیک قدمتی بالغ بر یک قرن دارد. در ١٠٠ سال گذشته صنعتگران کوشیده اند تا با تکامل ساختار تایر به سهم خود، امکان توسعه هرچه بیشتر صنایع خودرو سازی را فراهم نمایند. تلاش برای تولید تایری مقاوم تر، سبک تر، با عملکرد مکانیکی و حرکتی بهتر و مطلوب تر تاکنون نیز ادامه یافته و تکنولوژی تولید آن نیز همچون سایر کالاهای صنعتی، روز به روز افق های نوتری به پیش می گشاید.

لاستیک های هوشمند که اطلاعات عمل کردی موردنیاز کامپیوتر مرکزی خودروهای مدرن را گردآوری و به مرکز کنترل خودرو می فرستد و نیز تولید تایرهای پنچر رو که مسافتی بالغ بر ١٠٠ کیلومتر را در حالت پنچری می تواند بدون هیچ عارضه ای طی کند، آخرین دستاوردهای نوین این تکنولوژی است.

مواد مورد نیاز برای تولید لاستیک

در ساختمان تایر از مواد شیمیایی، طبیعی و معدنی مختلفی استفاده می شود که هر یک در عملکرد و نیز در جریان تولید تایر نقش خاصی را ایفا می کنند. اصلی ترین مواد تشکیل دهنده تایر به شرح زیر است :

1. کائوچو
از نظر تهیه و فرآوری کائوچوها را به سه دسته تقسیم می کنند:

• کائوچوی طبیعی
• مصنوعی
• کائوچوی بازیافتی

کائوچوی طبیعی : از شیره درخت مخصوصی که در مناطق استوایی و کشورهایی نظیر مالزی و تایلند می روید، به دست می آید. از معروف ترین نام های تجاری کائوچو می توان به کائوچوی استاندارد مالزی یا SMR اشاره کرد.

کائوچوی مصنوعی : کائوچوی مصنوعی نیز از مشتقات نفتی و محصول کارخانجات پتروشیمی است. از انواع کائوچوی مصنوعی می توان بوتادین رابر (BR) و استایرن بوتادین رابر (SBR) را نام برد.

هر یک از اجزای مختلف تولید لاستیک شامل درصدهای مختلفی از کائوچوی طبیعی و مصنوعی هستند که میزان هر یک به خصوصیات فیزیکی موردنیاز بستگی دارند. به عنوان مثال کائوچوی طبیعی دارای مقاومت حرارتی بالا و چسبندگی عالی است و از این نظر در اجزاء درونی تر تایر مثل لایه ها بیشتر کاربرد دارد.

2. دوده (Carbon Black)
اضافه کردن دوده به کائوچو باعث افزایش مقاومت سایشی تایر شده و خواص مکانیکی آن را بهبود می بخشد. ساختار کائوچو به گونه ای است که در بین مولکول های آن فضاهای خالی وجود دارد و دوده در این فضاها قرار می گیرد. گاهی اوقات علاوه بر دوده از پرکننده های غیر دوده ای نظیر کربنات کلسیم یا کائولین نیز استفاده می شود.

3. نخ (Textile Cord)
بدنه اصلی تایر شامل لایه های نخی پوشش داده شده با آمیزه (خمیر) لاستیکی می باشد. جنس نخ ها نایلون، ریون یا پلی استر است. به مجموع لایه های نخی بکار رفته در تایر منجید یا کارکاس گفته می شود. وظیفه لایه های نخی تحمل فشار باد از داخل و بار وارد شده به تایر از خارج می باشد.

4. سیم
در فرآیند تولید لاستیک به منظور ایجاد استحکام کافی در بخشی از تایر که روی رینگ قرار می گیرد و طوقه (بید) نام دارد، از سیم های فولادی استفاده می شود. این سیم ها ضمن آنکه دارای پوشش مسی یا برنزی هستند توسط آمیزه لاستیکی نیز پوشش داده شده و پس از چند دور تابیده شدن،

با مقطعی به شکل مربع یا ذوزنقه مجموعه سیمهای طوقه را تشکیل می دهند. همچنین در کمربند تایرهای رادیال سیمی سواری و در لایه های تایرهای باری تمام سیمی از سیم های فولادی با قطر و ضخامت مشخص استفاده می گردد.

5. محافظت کننده ها
اکسیژن و ازن موجود در هوا می تواند باعث تخریب و فرسایش اجزاء تایر شود. برای مقابله با اثرات مضر این عوامل از مواد شیمیایی خاصی نظیر ضد اکسیدانت ها، موم ها و ضد اوزونانت ها استفاده می شود.

6. سایر عوامل شیمیایی
به منظور تولید و فرآوری بهتر و آسان تر آمیزه لاستیکی در چرخه تولید لاستیک و مراحل مختلف عملیات فرآیندی از مواد دیگری نظیر انواع روغن، شتاب دهنده ها، گوگرد (به عنوان عامل پخت) و نظایر آن استفاده می گردد.

میزان استفاده از هر یک از اجزاء فوق به نوع و ساختار تایر، شرایط حرکتی جاده، شرایط آب و هوایی و عوامل مختلف دیگری بستگی دارد. به عنوان مثال درصد وزنی هر یک از مواد تشکیل دهنده تایر رادیال سواری به شرح زیر می باشد:

• کائوچوی طبیعی و مصنوعی : 46 – 42 %
• نخ : 5 – 3 %
• دوده : 26 – 22 %
• سیم : 15 – 11 %
• سایر مواد شیمیایی : 15 – 12 %

انواع تایر برحسب نوع مصرف

تایر را می توان با توجه به نوع ساختار یا با توجه به نوع مصرف به دسته های مختلفی تقسیم کرد. در ابتدا تایر را با توجه به نوع مصرف و بر اساس نوع وسایل نقلیه ای که از آن استفاده می کنند به ترتیب زیر طبقه بندی می کنند :

1. تایرهای دوچرخه
2. موتورسیکلت
3. سواری
4. وانتی
5. باری و اتوبوسی
6. تایرهای کشاورزی
7. راهسازی
8. تایرهایی با کاربرد ویژه مانند: تایر هواپیما ، تایر اتومبیل های مسابقه

انواع تایر برحسب نوع ساختار

بطور کلی تایرها از لحاظ نوع ساختار به دو گروه اصلی تقسیم می شوند: بایاس و رادیال

1. تایرهای بایاس : در این دسته از تایرها امتداد نخ های لایه با خط مرکزی تایر زاویه مورب می سازند و ترتیب قرارگیری لایه ها روی یکدیگر بصورت ضربدری می باشد. جنس نخ لایه ها از نوع نایلون است و در بدنه تایر بجز در ناحیه طوقه ها از سیم فولادی استفاده نمی شود.

2. تایرهای رادیال : در تولید لاستیک رادیال امتداد نخ های لایه با خط مرکزی تایر زاویه حدود ٩٠ درجه می سازد و به عبارت دیگر امتداد نخ ها در جهت شعاعی قرار گرفته اند. جنس نخ لایه ها عموماً ریون یا پلی استر است. در تایرهای رادیال به منظور ایجاد پایداری حرکتی،

از لایه هایی با عرض ناحیه آج و زاویه مورب نسبت به خط مرکزی تایر، با نام کمربند یا بلت استفاده می شود. الیاف مصرفی در کمربند از جنس نخ یا سیم فولادی است. در صورتی که کمربند نخی باشد تایر رادیال نخی و در صورتی که سیمی باشد تایر را رادیال سیمی (یا استیل بلت) می نامند.

بخش های اصلی تایر

1. آج تایرها
2. لایه های سرپوش
3. تسمه محافظ (بلت)
4. بدنه تایر
5. زهوار تایر (طوقه یا بید)
6. دیواره های کناری
7. آستر داخلی تایر
8. فیلر
9. فلیپر
10. لایه های منجید
11. اسکوئیجی

بررسی کالاهای جایگزین

به عنوان جایگزین برای لاستیک رادیال می توان به لاستیک بایاس اشاره نمود. اما نوع بایاس اگر تحت تأثیر نیروهای عمودی قرار بگیرند، سطح تماس آج آنها تغییر شکل داده و به مرور حالت جمع شده پیدا می کنند.

این مسأله باعث کاهش عمر لاستیک و چسبندگی آن به جاده در مقایسه با لاستیکهای رادیال می شود. بنابراین، علی رغم گرانتر بودن لاستیک رادیال نسبت به لاستیک بایاس، بهتر است از این نوع لاستیک استفاده شود.

توجه خواننده را به این نکته جلب می کنیم که انواع لاستیکهای رادیال با وجود قیمت بالاتر به خاطر مزیت های نسبی زیادی که نسبت به دیگر لاستیکها دارند، به سرعت در حال جایگزین شدن با آنها می باشند به شکلی که تولیدکنندگان لاستیک درحال تعطیل کردن خطوط تولید لاستیک های سنتی خود و جایگزینی آنها با لاستیکهای رادیال می باشند.

اهمیت استراتژیکی محصول

تایر رکن اساسی در ناوگان حمل و نقل هر جامعه ای محسوب می شود و حیات اقتصادی جوامع بشری بدون تایر قابل تصور نیست. در سرزمین پهناور ایران با توجه به پراکندگی جمعیت و مراکز اقتصادی، دوری راهها و محدودیت خطوط راه آهن و حمل و نقل هوایی،

بخش اساسی ارتباطات اقتصادی و حمل کالاهای تجاری و حتی جابجایی مسافر درون و برون شهری از طریق ناوگان حمل ونقل زمینی کالا و مسافر صورت می گردد که بار آن بر دوش صنعت تایر کشور استوار است. از اینروست که صنعت تولید لاستیک یکی از ارکان صنایع استراتژیک و کلیدی آن کشور محسوب می گردد.