طرح توجیهی تولید سولفات پتاسیم (سال 1400) + word و pdf

گزارش حاضر مطالعات امکان سنجی مقدماتی تولید سولفات پتاسیم جامد می باشد. که این محصول یکی از نمک های مهم دارای پتاسیم است که سفید رنگ بوده و به شکل های مختلف تهیه می شود. در حلال هایی مانند گلیسرول و آب حل شده در صورتیکه در حلال هایی مانند استون و الکل حل نمی شود.

میزان حلالیت آن در آب به دما وابسته است به طوريکه با افزایش دما افزایش می یابد. پتاسیم سولفات ماده معدنی است که می تواند پتاسیم موردنیاز گیاهان را از نظر کمی و کیفی تامین کرده و باعث بالا بردن کیفیت محصول، میزان رشد و همچنین مقاومت در برابر عوامل بیماریزا در گیاهان می شود.

به طور کلی، هر ترکیبی (آلی و معدنی) که بتواند چنین ویژگی داشته باشد کود نامیده می شود. کودها با توجه به ماهیت شان به دو گروه کودهای بیولوژی (آلی) و شیمیایی (معدنی) تقسیم بندی می شوند.

کودهای بیولوژی (آلی)
این دسته از کودها بیشتر شامل کودهای گیاهی (کود سبز) و حیوانی (فضولات جانورانی مانند مرغ ، گاو و گوسفند) می باشد و به دلیل آلودگی کم زیست-محیطی و بازیافت آنها مورد توجه بوده و کارآیی خوبی از خود نشان می دهند.

کودهای شیمیایی (معدنی)
این دسته از کودها خود شامل انواع گوناگونی مانند کودهای ازته (سولفات آمونیوم، نیترات آمونیوم و دی آمونیوم فسفات)، کودهای فسفاته (دی آمونیوم فسفات، تریپل سوپر فسفات، سوپر فسفات ساده و منو آمونیوم فسفات) و تولید کودهای پتاسه (نیترات پتاسیم، کلرید پتاسیم و سولفات پتاسیم) می باشند.

کود مورد بررسی در این گزارش تولید کود سولفات پتاسیم جامد می باشد که بر اساس تعاریف گفته شده در بالا در دسته دوم یعنی کودهای شیمیایی (معدنی) قرار می گیرد. طبق اطلاعات اخذ شده از وزارت صنایع، کدآیسیک تولید این محصول  24121131 می باشد.

تولید سولفات پتاسیم و موارد کاربرد آن

امروزه در دنیا تلاش بر این است که برای تولید محصولی بهتر و سالمتر و همچنین آسیب رساندن کمتر به محیط زیست از کودها به صورت بهینه استفاده شود. در مصرف کود باید دقت زیادی انجام داد تا اثرات منفی بر روی گیاه کمتر گردد.

در بیانیه جهانی مربوط به غذا (WFS) که در سال 1998 منتشر شد، حاصلخیزی خاک مهمترین عاملی است که به طور مستقیم بر میزان تولیدات کشاورزی اثر می گذارد.

مهمترین عامل در حاصلخیزی خاک استفاده از کود مناسب می باشد، به گونه ای که در سالهای اخیر افزایش 40 تا 50 درصدی محصولات کشاورزی مرهون مصرف کودها در زمین های کشاورزی می باشد. به عبارتی می توان گفت که مصرف کودها به منظور تامین عناصر موردنیاز گیاه می باشد.

کودهای پتاسیم دار (پتاسیم کلرید و پتاسیم سولفات) جزو کودهای پرمصرف در جهان می باشند و به دلیل فراوانی نسبتاً خوب در طبیعت، منبع غذایی مناسب برای گیاه و ارزان بودن آن نسبت به کودهای دیگر برای تغذیه گیاه ترجیح داده می شود.

برای غلاتی مانند ذرت، چغندرقند، سویا، گندم و پنبه از این کود استفاده می شود که به دلیل داشتن خواص نزدیک با پتاسیم کلرید جایگزین بسیار خوبی برای پتاسیم بویژه در مناطقی که به دلیل وجود یون کلر زمین شور است، می باشد.

به دلیل حلالیت خوب این کود و همچنین هدر رفتن کم آن هنگام شسته شدن، جذب پتاسیم توسط خاک به خوبی انجام می شود که این ویژگی برای اغلب کودهای پتاسیم دار صادق است.

کالای جایگزین

به دلیل اینکه پتاسیم عنصر ضروری و موردنیاز گیاه می باشد، لذا این کود را نمی توان با کودهای فسفاته و ازته جایگزین کرد و تنها می توان به جای آن از کودهایی که دارای پتاسیم هستند، مانند کلرید پتاسیم و کود کامل، استفاده نمود.

اهمیت استراتژیک کالا

با استناد به مدارک موجود، در سال 1384 بخش کشاورزی 25% اشتغال، 18% تولید ناخالص ملی و تامین کننده 85% نیاز غذایی کشور را به خود اختصاص داده است و از این نظر از اهمیت بالایی برخوردار است.

در حال حاضر استفاده از کودهای شیمیایی یکی از اقداماتی است که ما را در جهت بالا بردن تولید با بهترین کیفیت در واحد سطح کمک می کند. با توجه به گزارش های موجود در زمینه پتاسیم موجود در خاک، مناطقی مانند سواحل دریای خزر، حاشیه رودخانه زاینده رود،

زمین های شمال استان خوزستان و بعضی مناطق دیگر مقدار پتاسیم موجود در خاک حتی از مقدار فسفر نیز کمتر گزارش شده است، که بدلیل استفاده کم از کودهای پتاسیم دار از جمله پتاسیم سولفات می باشد.

با اینکه جذب پتاسیم توسط گیاه نسبت به جذب فسفر بیشتر بوده، لذا مقدار پتاسیم خاک پس از چند سال کاهش پیدا کرده، که به طبع باید توسط عوامل خارجی مانند کود جبران شود.

در کشورهای پیشرفته مقدار مصرف کودهای ازته و پتاسیم دار تقریبا یکسان و برابر بوده، در حالی که در کشور ما نسبت استفاده از کودهای ازت دار تقریبا 15 برابر بیشتر از مصرف کودهای پتاسیم دار می باشد.

بررسی روند مصرف

پتاسیم سولفات در گروه کودهای پتاسیم دار قرار دارد. به دلیل آنکه، پتاسیم موجود در کودهای پتاسیم دار باعث افزایش قند، ویتامین C، باعث بهبود در کیفیت رنگ پوست و همچنین خوش خوراکی میوه، در مرکبات و اکثر میوه ها و سبزیجاتی مانند گوجه فرنگی، اسفناج و کاهو می گردد، به این نوع از کودها، کود کیفیت می گویند.

کمبود پتاسیم در گیاهان سبب شادابی کمتر آنها شده و در مواقعی که با کمبود آب مواجه شوند به شدت پژمرده می شوند. متاسفانه در سالهای نه چندان دور در ایران، به دلیل عدم رعایت نکات مهم و اساسی توسط کشاورزان، سبب شده است که اکثر زمین های کشاورزی ما کمبود عناصر سازنده و موردنیاز گیاهان،

از جمله پتاسیم، فسفر و نیتروژن را به شدت احساس کنند، که در این صورت سبب کاهش محصول و عدم کیفیت محصول تولیدی می شود. لذا افزایش تهیه محصولات کشاورزی با استفاده از کودهای مختلف در ایران از دهه 1960 شروع و هر ساله مقدار مصرف آن بیشتر شده است.

نتیجه گیری احداث واحد

با توجه به رشد روز افزون صنایع کشاورزی، نیاز کشاورزان به استفاده از کودهای مختلف از جمله پتاسیم سولفات بسیار بالا می باشد. هر چند که فرآیند تولید آن چندان پیچیده نمی باشد ولی به دلایل نامعلومی این محصول در ایران به مقدار کمی تهیه می شود.

با توجه به اینکه مقدار مصرفی این کود به دلیل وارد کردن آن (حدود 45000 تن در سال 1388) است که در مقایسه با کودهای ازت دار و همچنین کود پتاسیم کلرید خیلی کمتر می باشد و پیش بینی می شود که به حدود 50000 تن در سال 1390 برسد.

بنابراین در صورت دسترسی به ماده اولیه، احداث یک (یا چندین) واحد 20000 تنی (و حتی بیشتر) در مناطق مختلف (بویژه مناطق محروم) به متقاضیان پیشنهاد می شود.