طرح توجیهی توليد سيبک خودرو

با توجه به مشخصات فنی ارائه شده محصول از سوی سازمان صنايع كوچک شهرک های صنعتی ايران، طـرح توجیهی حاضـر مربوط به توليد انواع سيبک خودرو می باشد. مشخصات فنی محصول مورد مطالعه در اين طرح توجیهی به شرح جدول ادامه می باشد.

ردیف	محصول	مشخصات فنی
1	سيبک طبق (زير كمک)	با محور كروی شكل از جنس فولاد
2	سيبک چپقی (فرمان)	با محور كروی شكل از جنس فولاد
3	سيبک بغل شاسی	با محور مخروطی شكل از جنس فولاد

با توجه به بررسی های صورت گرفته سيبک بغل شاسی تنها جهت خودرو پيكان و پيكان وانت استفاده ميگـردد بـا توجه به توقف توليد خودرو پيكان كاربرد اين نوع تنها جهت پيكان وانت خواهد بود لـذا در محاسـبات مـالی تعيين درآمد سالانه طرح، اين سيبک از حجم ساخت كمتری برخوردار خواهد بود.

نام و کد آیسیک محصول (آیسیک 3)

محصول	کد ISIC
سیبک	٣٤٣٠١٣٣١

شماره تعرفه گمرکی

مطابق طبقه بندی موجود در مقررات صادرات واردات وزارت بازرگانی شماره تعرفه محصول بشرح جدول ارائه شده است كه شامل توليد سيبک خودرو يا مفصل های كروی نيز می باشد.

محصول	شماره تعرفه	حقوق ورودی
ساير اجزا قطعات منحصرا محورهای محرک (مفصلهای كروی)	8708/99/29	4

شرایط واردات محصول

طبق کتاب مقررات صادرات واردات وزارت بازرگانی مربوط به سال ١٣٨٦ محدوديت خاصی جهـت واردات محصـول مورد مطالعه وجود ندارد لذا با پرداخت حقوق گمرکی طبق جدول امکان واردات وجود دارد.

بررسی استانداردهای موجود در توليد سيبک

با مراجعه به آخرين فهرست استانداردهای ملی موجود در سايت اينترنتی موسسه استاندارد ملی ايران شماره استاندارد 3391 جهت مفصلهای كروی (سيبک) بدست آمد همچنين تعداد موردنياز جهت آزمون اين كالا ١٠ عدد می باشد. مواردی كه از نظر موسسه استاندارد بايستی تحت آزمون قرار گيرد بشرح زير می باشد.

1- مقاومت توپی در برابر ضربه
2- تنش تسليم توپی
3- بارکشش توپی
4- گشتاور پيچش جداشدن (آستانه حرکت)
5- گشتاور چرخشی (قبل از آزمون رديف 9)
6- گشتاور نوسانی (قبل از آزمون رديف 9)
7- حرکت انتهايی (لقی) محوری توپی نسبت به کاسه (قبل از آزمون رديف 9)
8- مقاومت سيبک در برابر حرکت بادامکی مفصل نسبت به کاسه مفصل
9- آزمون خستگی و حرارتی سيبک
1-9 گشتاور چرخشی (بعد از آزمون رديف9)
2-9 گشتاور نوسانی (بعد از آزمون رديف 9)
3-9 حرکت انتهايی (لقی) محوری (بعد از آزمون رديف)
10- مقاومت سيبک در برابر تو رفتن توپی
11- مقاومت سيبک در برابر بيرون آمدن توپی
12- مقدار زاويه دارشدن سيبک

بررسی ارائه اطلاعات لازم در زمينه قيمت توليد داخلی و جهانی محصول

جهت تعيين قيمت هر كالا بايستی بازارهای تعيين كننده قيمت آنرا مورد بررسی قرار داد. بازارهای تعيين كننده قيمت در كشور شامل ارگانهای ذيل می باشد. نهادهای رسمی مانند وزارت بازرگانی (سازمان حمايت از مصرف كنندگان توليدكنندگان) سازمان بورس اوراق بهادار، سازمان بورس فلزات …، بازارهای غير رسمی مانند اصناف بازاريان.

لازم به ذكر است كه قيمت اغلب كالاهای اساسی كه در سبد كالای مصرفی خانواده قرار دارد يا جزو كالاهای استراتژيكی حساس محسوب ميشوند توسط ارگانهای رسمی تعيين و ساير كالاها مانند كالای مورد بررسی در اين طرح توسط بازارهای غير رسمی، فروشندگان واسطه ها تعيين ميگردد.

موارد مصرف و كاربرد توليد سيبک

سیبک همانگونه که از نامش داست از گو فلز دسته دار تش شده که درون محفظه کرو از جنس فولاد سخت شده قرار گرفته و اطرافش با بوشهای لاستیکی پوشیده شده است.

سیبک بعنوان محور چرخش چرخها را به نحوی به سیستم تعلیق متصل می نماید که قابلیت چرخش در زمان پیچاندن فرمان همزمان با بالاو پايين رفتن چرخها در دست اندازها (حرکت سیستم تعلیق) وجود داشته باشد. دقیقا بمانند آنچه در محل اتصال پای انسان به لگن وجود دارد.

سیبکها که قابل تحمل مقداری از فشار ناشی از وزن خودرو را دارا هستند معمولا از یکسو به طَبَق از سوی دیگر به متعلقات چرخ متصل می شوند. سیبکها معمولا فقط در محور جلو و به سر هر طَبَق دیده می شوند البته سیبک هايی هم در اتصالات میل فرمان وجود دارد که کوچکتر از سیبکهای

سیستم تعلیق هستند غالبا توسط عوام با سیبک های سیستم تعلیق اشتباه گرفته می شوند اکثر سیبکها نیاز به نگهداری ندارند اما در برخی خودروهای قدیمی از سیبکهای گریس خور استفاده شده که باید همزمان با تعویض روغن یا حداکثر هر 6 ماه یکبار گریس کاری می شوند.

کاملا واضح است که مورد مصرف و کاربرد این قطعه در خودرو سازی است و براحتی میتوان گفت که هر خودرو بدون استثناء از این قطعه استفاده می کند لیکن مشخصات فنی آنها به نسبت نوع خودرو متفاوت است. لازم به ذکر است که بازار قطعات خودرو به بخش های زیر تقسیم بندی میگردد كه ميزان مصرف اين قطعات در هريک متفاوت می باشد:

1- شركتهای خودرو ساز جهت توليد خودروهای جديد
2- خدمات پس از فروش شركتهای توليدكننده خودرو
3- بازار آزاد فروش قطعات يدكی.

بررسی کالاهای جايگزين

در صنعت قطعه سازی تولید براساس مستندات فنی، نقشه، روش تولید و دستورالعمل های آن صورت میگیرد لذا خارج از فرآیند فوق نمی توان قطعه ای را تولید و عرضه نمود از طرف دیگر هر قطعه در جایگاه خود دارای کاربرد ويژه ای است.

به طوری که نميتوان از قطعه ای به جای قطعه ديگر استفاده نمود از اینرو در مجموع میتوان گفت که برای محصول تولیدی طرح كه در ضريب ايمنی وسايل نقليه نقش موثری را ايفا مينمايد کالای جایگزین وجود ندارد.

اهميت استراتژيکی توليد سيبک در دنيای امروز

قطعه سازی یکی از صنایع مادر و اساسی در هر کشور به شمار می آید این قطعات خود بعنوان کالای واسطه ای در تولید انواع خودرو یا بازار خدمات پس از فروش آن مورد استفاده قرار ميگيرند از اینرو توسعه صنعت قطعه سازی به مفهوم توسعه صنعت خودرو سازی کشور است و لذا مجموعه قطعه سازی را میتوان به عنوان یکی از محورهای توسعه هر كشور برشمرد.

در صنعت قطعه سازی خودرو در چند سال اخير می توان دريافت که کالاهای عرضه شده توسط رقبای جديد در بازارهای جهانی به سرعت جايگزين کالاهای ايرانی شده و صادرکنندگان ايرانی با ازدست دادن سهم خود از بازار در حاشيه قرارگرفته اند. در اين راستا بهره گيری از استعدادها و توانمندی های بالقوه مزيتهای نسبی موجود و قابل خلق، ارتقا بهره وری عوامل توليد، دستيابی به دانش نوين،

مهارتها و فن آوری های روز، در اختيار قراردادن اطلاعات بازرگانی صحيح به هنگام به صادرکنندگان ، بهره گيری از تجهيزات نوين در امر ارتباطات و شناخت بازارهای هدف صادراتی و ويژگی های آنها جهت تحقق بخشيدن به اهداف برنامه جهش در صادرات کالاهای غيرنفتی از اهميت بالايی برخوردار است.

بدين منظور شناخت کالاهای مزيت دار کشور از جمله قطعات خودرو از يک سو و شناخت بازارهای هدف صادراتی اين محصولات از سوی ديگر می تواند در توسعه پايدار صادرات کالاها و خدمات غيرنفتی کمک شايانی نمايد.

کشورهای عمده توليدکننده مصرف کننده محصول

مورد مصرف قطعات تولیدی طرح در صنعت خودرو می باشد لذا کشورهای تراز اول در توليد خودرو را میتوان به عنوان بزرگترین تولیدکننده و همچنین بزرگتر مصرف کننده سيبک معرفی نمود كه از آن جمله ميتوان به كشورهای آمريكا، آلمان، ژاپن و چين اشاره كرد.

محصول موردنظر در اين طرح توجیهی سيبک وسايل نقليه می باشد كه با توجه به آمارهای وزارت بازرگانی و اداره گمرک عمده نياز بازار كشور به اين محصول با كد تعرفه عنوان شده در جدول بالا كه شامل مفصلهای كروی يا سيبک نيز می باشد از كشورهای آلمان، تركيه و امارات متحده عربی تامين ميگردد.

شرايط صادرات محصول

از نقطه نظر مقررات وزارت بازرگانی جهت صادرات محصولات توليدی طرح هيچگونه شرايط و محدوديتی وجود نـدارد اما با اين حال ورود به بازارهای جهانی مستلزم برخورداری توليدکننده از شرايطی می باشد که در جدول ذیل به شرايط فوق اشاره شده است.

شرايط ورود به بازارهای جهانی
1	برخورداری از مزيت رقابتی به لحاظ قيمت	يکی از معيارهای مهم در صادرات، قيمت های رقابتی جهانی می باشد که اين مورد نيز به شرايط اقتصاد کلان کشور در مقايسه با کشورهای مقصد صادرات قيمت جهانی قطعه خاص باز ميگردد. از جمله اين شرايط می توان به نرخ ارز، نرخ بهره،قيمت مواد اوليه، نرخ تورم موارد مشابه اشاره کرد که با توجه به متغير بودن عوامل فوق، لازم است توجيه پذيری اقتصادی صادرات در زمان واقعی صادرات و کشورهای مقصد مورد تحليل قرار گيرد.
2	برخورداری از مزيت رقابتی به لحاظ کیفیت	کيفيت يکی از موارد عمده ديگر است که در صادرات كالاهای صنعتی نقش محوری دارد. در صنعت توليد قطعات خودرو نيز رعايت اصول فنی مهندسی در ساخت استفاده از مواد مرغوب، کيفيت در فرآيند ساخت… از مواردی است كه توليدكننده جهت ورود به بازارهای جهانی بايد درنظر داشته باشد.
3	دارا بودن استاندارد جهانی	بررسی استانداردهای جهانی در توليد قطعات مختلف اهميت ويژه ای را داراست.
4	آشنايی کامل با امور تجارت جهانی	فعاليت در بازارهای جهانی مستلزم آگاهی کامل صادرکننده از مقررات و الزامات تجارت جهانی می باشد.

توليد سيبک خودرو

سیبک در سیستم تعلیق فرمان در رابطه با چرخهای جلو بکار می رود و وظیفه آن انتقال نیرو به دو جهت طولی و عرضی می باشد. برای تولید بدنه سیبک طبقی و چپقی دو روش فورجینگ گرم و ماشینکاری (فرآیند منتخب فورجینگ گرم) و برای تولید محور سیبک ها سه روش فورجینگ گرم، فورجینگ سرد و ماشینکاری (فرآیند منتخب ماشینکاری) وجود دارد.

مراحل تولید سیبک به شرح زیر می باشد.

1- برش: دراین فرآیند مواد اوليه شامل مفتولها و ورقها بریده میشوند به این منظور مفتولها را بوسیله اره لنگ و ورقها را به وسیله قیچی گیوتین می برند.

2- پیش گرم کردن: بدنه های چپقی و طبق محورهای سیبک از مفتول ساخته میشوند. مرحله پيش گرم كردن جهت شكل دهی مفتولها توسط کوره القايی انجام ميشود.

3- فورجینگ يا شكل دهی: قطعات فوق توسط چکش پس از رسیدن به دمای موردنظر شكل داده ميشوند.

4- آرایش دادن: زوائد و پلیسه هايی که پس از فرم دهی تحت فورجینگ باقی مانده اند بوسیله پرس ضربه ای حذف می شوند.

5- گرده بری : پس از برش اول ورقها عملیات گرده بری به وسیله پرس ضربه ای انجام میشود.

6- نرماله کردن: پس از آرایش دادن قطعات، بدنه ها جهت رسیدن به خواص مطلوب کریستال در کوره الكتريكی مخصوص نرماله می شوند.

7- سخت کاری: قطعات محورها تحت عملیات سخت کاری قرار می گیرند در این مرحله نیز با استفاده از کوره الکتریکی صورت می گیرد.

8- بازگشت: بازگشت قطعات محورها پس ازسخت کاری در کوره با مکانیزم هوا صورت میگیرد.

9- تراشکاری: تراشکاری برای کلیه قطعات مفتول شامل بدنه ها و محورها صورت میگیرد و بسته به شرایط از دستگاه سری تراشی یا تراش یونیورسال استفاده میشود.

10- سختکاری سطحی: بر روی قطعات محورها به لحاظ تحت گشتاور قرار داشتن باید سخت کاری سطحی انجام گيرد به این لحاظ آنها را به وسیله کوره القايی سخت کاری سطحی می نمایند.

11- مونتاژ قطعات: به وسیله عملیات جازدن و برش کاری در پوش ها صورت میگیرد.

12- بسته بندی: بسته بندی محصول درکارتن و جعبه های چوبی انجام می شود.

ماشين آلات موردنياز توليد سيبک

ردیف	ماشین آلات	مشخصات فنی
1	پرس	ضربه ای 10 تن
2	قیچی گیوتین	مکانیکی با دهانه کارگیر 2 متری
3	پرس	15 تن ضربه ای
4	سری تراش	تراپ با كارگيری 25 ميليمتر
5	تراش یونیورسال	فاصله محور تا بستر 5 میلی متر و قدرت موتور 7/5 کیلووات
6	دریل ستونی	حداکثر قطر سوراخکاری 3 میلیمتر و قدرت 2/2 کیلووات
7	پرس دستی	2 تن
8	چکش فورجینگ	سقوطی فشاری با انرژی 7 کیلوژول
9	انواغ قالب	قالبهای فورجینگ و پرسکاری از فولاد گرمکار و قالب های تزریق پلاستیک و دایکاست
10	كوره پيش گرم فورجينگ	گازی – به ظرفيت ٨٠ کيلوگرم در ساعت و توان ٧٠٠٠٠ كيلوکالری در ساعت
11	كوره نرمله و سخت کردن	دمای ماكزيمم ١٢٠ درجه سانتيگراد و توان حرارتی 60 کیلووات
12	کوره الکتريکی (برگشت)	برگشت هواگردش دمای کارکرد ٧٠٠ درجه سانتيگراد و توان حرارتی ٦٠ کيلووات
13	کوره سخت کاری	القايی توان ٤٠ کيلو وات
14	اره لنگ	قدرت موتور 1 اسب بخار با سرعت رفت و برگشت 1 بار در دقيقه

تکنولوژی و روش توليد محصول در کشور و مقايسه آن با ديگر کشورها

تکنولوژی مورد استفاده در قطعه سازی در مورد کلیه واحدهای تولبدی آن یکسان است و تفاوت خاصی بین تکنولوژیها وجود ندارد لیکن آنچه که سبب ایجاد تمایز میان قطعات تولید شده کارخانجات می گردد شامل موارد زیر خواهد بود:

• توان مهندسی واحد تولیدی در انتخاب مواد
• اجرای دقیق سیکل عملیات حرارتی
• دقت عمل در هنگام ماشینکاری و استفاده از ماشین آلات مخصوص

مقايسه روش توليد معمول کشورمان با ديگر کشورهای جهان

تکنولوژی توليد سيبک خودرو علاوه بر ایران در سایر نقاط جهان به همان شکلی انجام می گیرد که در فرآيند بالا شرح داده شده است لیکن آنچه که سبب ایجاد تمایز قطعات تولید شده کارخانجات مختلف می گردد شامل موارد زیر خواهد بود:

1. توان مهندسی واحد تولیدی در انتخاب مواد
2. دقت عمل اپراتورها در هنگام ماشینکاری و دقت توليد ماشينها
3. دقت عمل کنترل کیفیت در جلوگیری از ورود قطعات نامرغوب به مجموعه قطعات آماده فروش.

تعيين نقاط قوت و ضعف تکنولوژی های مرسوم در توليد محصول

نقاط قوت	نقاط ضعف
1- یکسان بودن تکنولوژی مورد استفاده درایران و دیگر کشورهای جهان 2- عدم نیاز تازه واردان به صنعت برای خرید دانش فنی و تکنولوژی 3- قابلیت تولید قطعات برای شاخه های مختلف صنعت خودرو و غیره	–

قطعات مواد اوليه در توليد سيبک

1. مفتول فولادی
2. ورق فولادی
3. واشر پايينی
4. واشر بالایی
5. گردگیر طبق و چپقی
6. پیچ و مهره
7. بدنه سیبک
8. کارتن بسته بندی