طرح توجیهی بسته بندی و فرآوری گیاهان دارویی (بهار 1401)

بسته بندی و فرآوری گیاهان دارویی به عنوان یک ابزار کارآمد سال هاست که موردنظر کارشناسان علم بازاریابی قرار گرفته است. استفاده از انواع مختلف بسته بندی ضمن اینکه قابلیت نگهداری بهتری را به کالا می بخشد در کسب سهم بالاتری از بازار برای کالای موردنظر نیز مؤثر است.

نظریه پردازان بازاریابی، دو نقش مهم برای بسته بندی متصور هستند که عبارتند ازاینکه چنان که از واژه به کار گرفته شده برای این نقش ها نیز بر نقش نخست به وجه نگهداری و دوام Protective و نقش Promotive می آید حاصل از بسته بندی و نقش دوم به جنبه آگاهی دهنده و پیش برنده بسته بندی اشاره دارد.

جدول خلاصه مالی طرح توجیهی
موضوع طرح	احداث واحد خشک کردن ، بسته بندی و فرآوری گیاهان دارویی
دستگاه صادرکننده مجوز	سازمان جهاد کشاورزی – سازمان صمت
ظرفیت تولید	200  تن
سرمایه کل مورد نیاز	28,834   میلیون ریال (معادل 2 میلیارد و 883 میلیون تومان)
میزان سرمایه ثابت	25,782   میلیون ریال (معاذل 2 میلیارد و 578 میلیون تومان)
سرمايه در گردش	3,052     میلیون ریال (معادل 305 میلیون و 200 هزار تومان)
سرمایه موردنیاز خرید تجهیزات تولید	6,479     میلیون ریال (معادل 647 میلیون و 900 هزار تومان)
ارزش فروش محصولات سالانه طرح	37,100   میلیون ریال (معادل 3 میلیارد و 710 میلیون تومان)
زمین	300   مترمربع
تعداد پرسنل ستادی و اجرایی	10   نفر
هزینه­ های قبل از بهره­ برداری طرح	651      میلیون ریال (معادل 65 میلیون و 100 هزار تومان)
هزینه­ های سوخت، آب شرب، برق و …	1,245   میلیون ریال (معادل 124 میلیون و 500 هزار تومان)
میزان حقوق سالانه پرسنل طرح	4,973   میلیون ریال (معادل 497 میلیون و 300 هزار تومان)
ضریب ميزان ارائه خدمات در نقطه سربسر	23   درصد
نسبت سود خالص به ارزش فروش	39   درصد
نرخ برگشت سرمایه	50   درصد
دوره برگشت سرمایه	2   سال
سرانه ارزش فروش محصولات تولیدی	3,710   میلیون ریال (معادل 371 میلیون تومان)
سرانه سرمایه ثابت	2,578   میلیون ریال (معادل 257 میلیون و 800 هزار تومان)
سرانه سرمایه­ گذاری کل	2,883   میلیون ریال (معادل 288 میلیون و 300 هزار تومان)
نسبت سود خالص به سرمایه ثابت	56   درصد
مقدار NPV	22,041  میلیون ریال (معادل 2 میلیارد و 204 میلیون تومان)
مقدار NPV/I	41   درصد
میزان IRR در حالت عادی	64   درصد
میزان IRR در حالت بدبینانه	38   درصد

با توجه به بازار تقاضای گسترده داخلی برای انواع داروهای گیاهی، خصوصاً نحوه عرضه آنها در داروخانه ها و عطاری ها، لزوم توجه بیشتر به بسته بندی این مواد به منظور افزایش سهولت دسترسی (عرضه) و نگهداری مشخص تر می شود. چرا که بسته بندی آنها موجب کاهش ضایعات شان خواهد شد.

ضمن این که پرداختن به این موضوع دارای توجیه مناسب اقتصادی بوده و با اجرای این طرح، می توان بستر مناسبی را برای اشتغال نیروهای ماهر و نیمه ماهر فراهم آورد که با توجه به ماهیت گیاهان دارویی بانوان می توانند سهم به سزایی در آن داشته باشند.

بسته بندی و فرآوری گیاهان دارویی

گیاهان دارویی به عنوان یکی از شاخه ­های کارآفرینی است که از بخش های مختلف زیر تشکیل شده است :

1. کشت
2. آماده سازی شامل جمع آوری، سورت کردن و خشک کردن
3. خشک کردن و بسته بندی
4. فرآوری گیاهان دارویی شامل عرقیات، اسانس و عصاره
5. تولید داروهای گیاهی شامل قرص، کپسول، شربت و فرآورده های بهداشتی و آرایشی بر پایه عصاره ­های گیاهی
6. تولید دمنوش ها و نوشیدنی های گیاهی و رنگ های گیاهی مصرفی در صنایع غذایی

برای هریک، از شاخه های فوق می توان یک طرح کارآفرینی را تعریف نمود. در این طرح بیشتر بر روی موضوع خشک کردن و بسته بندی آنها متمرکز می شویم.

محصولات تولیدی

در واحد صنعتی فوق انواع گیاهان دارویی خشک (فرآوری) و بسته بندی شده از قبیل : رزماری، اکالیپتوس، آویشن، نعنا، کاکتی، اسطوخودس، درمنه، گل محمدی، شوید، زیره سیاه و سبز و…. تولید خواهد شد. از ویژگی واحد پیشین می تواند تنوع محصولات، ارگانیک بودن آنها، رعایت شرایط علمی و فنی با حفظ مواد موثره، بسته بندی و نگهداری با شرایط علمی را نام برد.

بوجاری کردن

در طبیعت مواد بسیاری برای سلامتی بدن مفید هستند که به توصیه پزشکان و محققان بهتر است آنها به صورت طبیعی مصرف شود. استفاده از میوه ها و سبزیجات به صورت طبیعی این امکان را برای ما به وجود می آورد که مواد به صورت کامل و بدون هیچ گونه تغییری وارد بدن شود.

کار به اینجا تمام نمی شود چون در داخل برگهای خشک، سیخ های سبزی نیز وجود دارد که آنها را باید از برگها جدا کرد. در این مرحله به وسیله الک هایی متفاوت برگ را از سیخ ها جدا کرده و سبزی را برای بسته بندی آماده می کنند.

بسته بندی

گیاه آماده به قسمت بسته بندی برده می شود و پس از کنترل کیفی و فرموله کردن آن در این واحد توسط چند دستگاه بسته بندی عمودی کار بسته بندی به صورت اتوماتیک داخل لفاف های چندلایه سلوفان انجام می شود. که بسته به نوع و اندازه محصول درخواستی آنها را بسته بندی می کنند.

دستگاه های بسته بندی

به طور منظم بعد از بسته بندی گیاهان دارویی داخل سلفون، آن ها را داخل کارتن می چینند و به انبار محصول آماده برده می شود. البته لازم به ذکر است که گاهی به دلیل درخواست زیاد محصولات گیاهان دارویی، این محصول به محض کارتن شدن مستقیم جهت بارگیری برده می شود و احتیاج به انبار کردن آن نیست.

این باعث خوشحالی است که سهم این محصولات در بازار دارای رتبه خوبی است و مشتریان زیادی چه در داخل و چه در خارج کشور از آن استفاده می کنند.

کاربردهای گیاه دارویی

• صنایع دارویی : در تولید قرص و شربت به کار می رود.
• صنایع غذایی : در ساخت بیسکوئیت، نوشابه ها، شکلات، بستنی، آدامس و انواع شیرینی جات مصرف می شود.

سرفصل های طرح توجیهی بسته بندی و فرآوری گیاهان دارویی

• مقدمه
• فصل اول (تعاريف و معرفی خدمات ارائه شده) :
• دلايل انجام مطالعات فني و اقتصادی
• بررسی محصولات ارائه شده
• وضعیت عرضه و تقاضا
• تعیین محل اجرا و ایجاد کارگاه
• کد آیسیک، استانداردها و تعرفه گمرکی
• کالاهای جایگزین و تجزیه و تحلیل آن بر مصرف محصول
• اهمیت استراتژیک کالا در دنیای امروز
• اطلاعات محورها و زمانبندی اجرای طرح
• افق برنامه­های میان مدت و بلند مدت طرح
• فصل دوم (محاسبات مالی اجرای طرح)
  
• محاسبه سرمایه ثابت مورد نیاز طرح
• سرمایه مورد نیاز جهت ابتیاع زمین
• سرمایه مورد نیاز جهت محوطه سازی
• سرمایه مورد نیاز جهت ساخت و ساز واحد بسته بندی و فرآوری گیاهان دارویی
• سرمایه مورد نیاز جهت نصب و راه اندازی تاسیسات
• سرمایه مورد نیاز جهت تامین وسایل حمل و نقل کارگاهی و شهری
• سرمایه مورد نیاز جهت تامین وسایل اداری، آزمایشگاه و پشتیبانی
• سرمایه موردنیاز جهت تامین نصب و راه اندازی تجهیزات موردنیاز
• سرمایه مورد نیاز جهت خرید انشعابات موردنیاز
• هزینه های قبل از بهره برداری
• جمع­ بندی تعیین میزان سرمایه ثابت مورد نیاز اجرای طرح
• هزینه­ های عملیاتی مورد نیاز طرح
• هزینه­ های سالانه حقوق و مزایایی سالانه کارکنان
• هزینه سالانه حاملهای انرژی و ارتباطات
• هزینه ­های سالانه استهلاک
• هزینه ­های سالانه نت
• هزینه ­های اداری و پشتیبانی و تبلیغات
• جمع­ بندی تعیین میزان هزینه­ های عملیاتی مورد نیاز اجرای طرح
• ميزان سرمايه در گردش
• هزینه ­های سالانه مورد نیاز جهت مواد اولیه
• جمع­ بندی و محاسبه سرمایه در گردش
• محاسبه سرمایه کل مورد نیاز طرح
• ارزش خدمات ارائه شده طرح
• متوسط ارزش سود خالص حاصله از ارائه خدمات طرح درطول یک سال کاری
• محاسبه سود ناخالص
• محاسبه سود خالص
• متوسط ميزان برگشت سرمايه نسبت به سود خالص
• متوسط مدت زمان برگشت سرمايه
• محاسبه و تعیین نقطه سربسر
• محاسبه هزینه ­های ثابت سالانه
• محاسبه هزینه­ های متغیر سالانه
• جمع ­بندی و محاسبه نقطه سربسر
• تجزیه و تحلیل شاخهای (نسبتهای) مالی طرح
• فصل سوم (محاسبه شاخص­ های تصمیم­ گیری و تحلیل اقتصادی)
  
• محاسبه ارزش فعلی خالص طرح Net Present Value (NPV)
• محاسبه ارزش فعلی درآمدهای طرح
• محاسبه ارزش فعلی هزینه ­های طرح بسته بندی و فرآوری گیاهان دارویی
• نحوه محاسبه مقدار NPV
• محاسبه نرخ بازگشت سرمایه (NPV/I)
• محاسبه نرخ بازده داخلی (IRR)
• تحلیل حساسیت طرح
• جداول خلاصه اطلاعات طرح
• ضمائم طرح
• منابع و ماخذ علمی و اطلاعاتی بکار رفته